26/05/17
„Nowa ustawa kominowa” zdaje się być terminem, który na dobre przylgnie do ustawy o zasadach kształtowania wynagrodzeń osób kierujących niektórymi spółkami.
Zapisy tej ustawy obowiązują od 9 września 2016 r., ale granicznym terminem jej wdrożenia (poprzez podjęcie działań wynikających z nowych obowiązków) jest dzień Zgromadzenia Wspólników lub Walnego Zgromadzenia zatwierdzającego sprawozdanie zarządu z działalności spółki oraz sprawozdanie finansowe za rok obrotowy rozpoczynający się w 2016 r. Oznacza to, że absolutna większość podmiotów objętych nową regulacją powinna ją wdrożyć w najbliższym okresie – do 30 czerwca 2017 r.
Co prawda wciąż jeszcze funkcjonuje tzw. „stara ustawa kominowa” (ustawa o wynagradzaniu osób kierujących niektórymi podmiotami prawnymi z dnia 3 marca 2000 r.), której zakres regulacji wynagrodzeń członków zarządów i rad nadzorczych jest nieco węższy.
Nowe przepisy zmieniają m.in.:
Po pierwsze nowe przepisy zmieniają krąg adresatów. Ustawę stosuje się w stosunku do:
Co istotne, stosowanie nowej regulacji dotyczy wykonywania praw z udziałów/akcji w spółkach – niezależnie od udziału procentowego ww. podmiotów w kapitale danej spółki. W efekcie, o ile regulacje starej ustawy kominowej dotyczyły spółek, w których Skarb Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego miały powyżej 50% kapitału zakładowego lub udziałów/akcji (oraz ich spółek zależnych kapitałowo), to zgodnie z nową ustawą regulacja wynagrodzeń członków zarządów oraz rad nadzorczych dotknie również szeregu innych spółek.
Mniejszościowi udziałowcy będący adresatami nowej ustawy mogą mieć wpływ na podjęcie przez organy właścicielskie uchwał w sprawie określenia zasad wynagradzania członków zarządów i rad nadzorczych. Zatem każdy podmiot z mniejszościowym udziałem kapitału państwowego lub komunalnego powinien być przygotowany na taką propozycję udziałowca/akcjonariusza mniejszościowego, ale niejednokrotnie mającego strategiczne znaczenie dla spółek.
Po drugie nowa ustawa kominowa przewiduje, iż wynagrodzenie powinno się składać:
oraz
Poza tym obowiązująca od ponad pół roku ustawa przewiduje nowe wartości wynagrodzeń. Te widełki zdają się być znacznie lepiej dostosowane do rzeczywistości niż zapisane w starej ustawie kominowej.
Oczywiście będą sytuacje, w których obecny zarząd lub rada nadzorcza nie będą „mieścić się” w widełkach. Przykładowo w 2015 r. 22 członków zarządów z 6 różnych spółek z udziałem Skarbu Państwa (ponad 30% podmiotów objętych nową ustawą) oraz 29 członków rad nadzorczych z 10 różnych spółek (20% podmiotów objętych nową ustawą) było powyżej pułapu nowej ustawy dla wynagrodzenia całkowitego.
Jak widać pewien odsetek spółek będzie musiał podjąć decyzję o „równaniu” do ustawy czy uruchomieniu procedury odstępstwa od stawek ustawowych. Zresztą niektóre duże podmioty notowane na giełdzie już tę decyzję podjęły i ustaliły, że zarządy zostają objęte widełkami zapisanymi w nowej ustawie. Jest to jednakże skala mniejsza niż ta, która występowała w przypadku starej ustawy kominowej.
Czy to oznacza, że nowa ustawa wprowadza rewolucję? Raczej nie, ale tworzy miejsce dla tej rewolucji, o ile adresaci ustawy oraz rady nadzorcze zdecydują się w pełni skorzystać z nowych mechanizmów.
Jest też kilka punktów, które mogą przysporzyć nieco trudności. W kolejnym artykule omówimy przykładowe problemy oraz ich konsekwencje dla spółek.