Inwestowanie w badania i rozwój się opłaca

Udział przychodów generowanych na wynikach B+R w przychodach całkowitych polskich przedsiębiorców jest coraz większy i opłaca im się inwestować w B+R. Aż 80% przedsiębiorców zamierza zwiększyć wydatki na badania i rozwój w najbliższej lub średniej perspektywie czasowej

To wnioski z raportu „Opłacalność inwestowania w badania i rozwój” przygotowanego przez firmę doradczą PwC oraz Narodowe Centrum Badań i Rozwoju.

Polskim przedsiębiorcom opłaca się inwestować w badania i rozwój. Dane zebrane w raporcie pokazują, że udział przychodów generowanych na wynikach B+R w przychodach całkowitych polskich przedsiębiorstw jest coraz większy, bez względu na ich wielkość. W 2014 roku wyniósł średnio 16,62%. Oznacza to, że udział przychodów z B+R wzrósł z 9,74% w 2008 r. aż o niemal 7 p.p. do roku 2014.  Największy odsetek przychodów z wyników B+R w przychodach operacyjnych widoczny jest w sektorach chemicznym i farmaceutycznym (47,33%), produkcji pojazdów i maszyn (45,66%) oraz IT (25,24%).

Według respondentów przeprowadzonego na potrzeby raportu badania efekty inwestycji w badania i rozwój są widoczne dosyć szybko. 32% z nich opowiedziało, iż pierwsze zyski osiąga już po roku od wdrożenia wyników prac B+R, a 27%, że osiąga zyski po 2 latach. Wynika z tego, iż niemal 60% przedsiębiorstw osiąga zyski z działalności B+R w czasie do 2 lat od wdrożenia wyników.

Przedsiębiorcy traktują przy tym prace badawczo-rozwojowe jako źródło tworzenia nowych produktów. Aż 41% wprowadzanych na rynek w 2014 r. nowych produktów było wynikiem prac B+R. Współczynnik ten kształtował się na poziomie 44% dużych przedsiębiorstw i wynosił 40% dla MŚP. Najwięcej nowych produktów w 2014 r. wprowadziła branża produkcji elektrycznej i elektronicznej. Średnio 18 nowych produktów na przedsiębiorstwo.

„Fakt, że polskie przedsiębiorstwa nie tylko inwestują coraz więcej pieniędzy w B+R, ale coraz lepiej radzą sobie z komercjalizacją wyników prac badawczo-rozwojowych, to bardzo dobra prognoza na przyszłość. Zaangażowanie sektora prywatnego w działalność B+R to klucz do innowacyjności gospodarki. Chodzi tu nie tylko o zwiększanie nakładów na te cele, ale także pozyskiwanie know-how
i doświadczenia pozwalającego jeszcze efektywniej komercjalizować wyniki realizowanych projektów” – mówi Leszek Grabarczyk, zastępca dyrektora NCBR.

Dane, zebrane w raporcie „Opłacalność inwestowania w badania i rozwój”, jednoznacznie wskazują także, że z roku na rok systematycznie wzrasta zaangażowanie kapitałowe polskich przedsiębiorców w szeroko rozumianą działalność badawczą i rozwojową (tj. zarówno samo prowadzenie badań, jak i aparaturę naukowo-badawczą). W latach 2011-2013 wydatki wewnętrzne przedsiębiorców z sektora przetwórstwa przemysłowego na B+R wzrosły aż o 68%. Dynamicznie zwiększa się też zatrudnienie w polskim przemyśle na stanowiskach badawczo-rozwojowych. Według GUS od roku 2011 do 2013 w tym obszarze przemysłu powstało prawie 3500 nowych etatów.

Pomimo optymistycznych danych wewnętrznych z ostatnich lat i wyraźnego zwiększenia zaangażowania przedsiębiorców w działalność B+R, na tle reszty Europy Polska ma jeszcze wiele do zrobienia. Z udziałem kapitału prywatnego w finansowaniu badań i rozwoju na poziomie dużo poniżej 1% PKB, w 2011 roku Polska wypadała poza pierwszą trzydziestkę zestawiania OECD i znalazła się zdecydowanie poniżej średniej zarówno dla OECD jak i dla 28 Państw Unii Europejskiej.

„Jeszcze kilka lat temu, co pokazują przytoczone w raporcie badania, pozycja Polski w zakresie innowacji nie była najlepsza. W ostatnim czasie pojawił się jednak wyraźny trend zainteresowania biznesu działaniami badawczo-rozwojowymi wspierającymi innowacyjność przedsiębiorstw, o czym świadczą wzrastające inwestycje w ten obszar. W tym momencie wyzwaniem jest utrzymanie tego trendu i wzmocnienie dynamiki rozwoju B+R” – ocenia Beata Tylman, dyrektor w PwC, odpowiedzialna za obszar innowacji oraz badań i rozwoju.

Z badania przeprowadzonego na potrzeby raportu PwC i NCBR, w którym wzięło udział ponad 300 respondentów (74% z sektora małych i średnich firm), wynika, że najwięcej na badania i rozwój wydają przedsiębiorstwa działające od 10-15 lat. Ich wydatki stanowiły 47% wydatków poniesionych w 2014 r. Średnia liczba projektów realizowanych samodzielnie w ciągu ostatnich 3 lat przez jedno przedsiębiorstwo w tej grupie wynosi około 7 projektów, przedsiębiorstwa krócej działające na rynku średnio realizowały ponad 2 razy mniej projektów.

58% wydatków w przedsiębiorstwach na B+R stanowią koszty wewnętrzne (tj. wynagrodzenia pracowników, amortyzacja sprzętu), a 11% tych wydatków to koszty związane z zakupem sprzętu. Ponad 50-procentowy udział tych pierwszych utrzymuje się przez cały okres badania, czyli od 2008 roku. Oznacza to, że przedsiębiorstwa wciąż aktywnie i bezpośrednio uczestniczą w swoich projektach B+R.

Przedsiębiorstwa optymistycznie patrzą na przyszłość działalności B+R. Zdecydowana większość, aż 80% respondentów, prognozuje zwiększenie wydatków na badania i rozwój, zarówno w krótkim okresie (1-2 lata), jak i średnim (3-5 lat). Większość z nich zakłada, że wydatki wzrosną średnio o 11% w krótkim okresie oraz o 13% w średnim.

„Cieszy fakt, że coraz więcej polskich przedsiębiorców decyduje się na inwestycje w prace badawczo-rozwojowe, widząc w tym ogromne możliwości dla swoich firm. Konieczne są jednak działania, które spowodują jeszcze większe zainteresowanie B+R. Respondenci przeprowadzonego przez nas badania wskazali, że ważnymi czynnikami, które mogą skłonić przedsiębiorstwa do rozwoju i zwiększania wydatków na B+R, są możliwość dofinansowania oraz ulgi podatkowe z tytułu prowadzonych prac. Powinniśmy zrobić wszystko, by zachęcić przedsiębiorców do aktywności w obszarze prac badawczo-rozwojowych” – komentuje  Beata Tylman, dyrektor w PwC.

„Przedsiębiorcy będą głównymi beneficjentami programów w ramach nowej unijnej perspektywy finansowej, w której mamy do dyspozycji największe w historii środki - łącznie ok. 9 mld euro do 2022 roku - przeznaczone na pobudzenie innowacyjności polskich firm, głównie w postaci pomocy bezzwrotnej. Spodziewamy się zatem wręcz skokowego wzrostu aktywności przedsiębiorców w tym obszarze. Aby jednak efektywnie wykorzystać te niepowtarzalne możliwości musimy zapewnić bardzo dobrą jakość realizowanych projektów, dlatego wysoko zawieszamy poprzeczkę w organizowanych przez NCBR konkursach” – dodaje dyrektor Grabarczyk.

Informacja o Narodowym Centrum Badań i Rozwoju

NCBR jest agencją wykonawczą Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego powołaną do realizacji zadań
z zakresu polityki naukowej, naukowo-technicznej i innowacyjnej państwa. Działalność NCBR służy wzmocnieniu współpracy nauki i biznesu, co ma przełożyć się na skuteczniejszą komercjalizację wyników prac badawczo-rozwojowych. Dowiedz się więcej na www.ncbr.gov.pl.