Prawnicy przedsiębiorstw: dziś i jutro. Wyniki badania kancelarii PwC Legal i Polskiego Stowarzyszenia Prawników Przedsiębiorstw

Jak wynika z raportu „Prawnicy przedsiębiorstw: dziś i jutro”, przygotowanego przez kancelarię PwC Legal i Polskie Stowarzyszenie Prawników Przedsiębiorstw (PSPP), pozycja dyrektora działu prawnego uległa w ostatnich latach zdecydowanemu wzmocnieniu.

Jednocześnie niemal 60% działów prawnych firm regularnie współpracuje z kancelariami prawnymi. O wyborze kancelarii decydują przede wszystkim relacje i zaufanie do niej, a nie cena usług.

81% respondentów badania, przeprowadzonego na potrzeby raportu wśród prezesów firm i dyrektorów działów prawnych, stwierdziło, że zakres obowiązków członków działów prawnych uległ rozszerzeniu w ostatnich 3 latach. Obowiązków przybyło przede wszystkim zatrudnionym w firmach międzynarodowych oraz pracownikom organizacji średniej wielkości. Podstawowym zadaniem dyrektora działu prawnego jest świadczenie bezpośredniej pomocy prawnej oraz współpraca z klientami wewnętrznymi. Respondenci stosunkowo mało czasu poświęcają na zarządzanie ludźmi. Wyniki badania potwierdziły znacznie większą wagę działalności prawniczej dyrektorów, niż ich roli menedżerskiej. W większym stopniu są oni wyspecjalizowanymi prawnikami, niż menedżerami zarządzającymi obsługą prawną. Uczestnicy badania wskazali jednak, że będzie to ich zdaniem ulegać zmianom.

Wyniki wskazują, że prawie 60% działów prawnych regularnie współpracuje z kancelariami prawnymi. Kolejne 36% respondentów uzależnia taką współpracę od bieżących potrzeb biznesowych. Uczestnicy badania za największe atuty kancelarii uznali specjalistyczną wiedzę (z różnych dziedzin prawa), a także wysoką efektywność pracy.

Najczęściej zlecanymi przez działy prawne firm zadaniami dla kancelarii prawnych są działania związane z postępowaniami sądowymi (70%), fuzjami i przejęciami (45%), podatkami (40%) i prawem pracy (34%). To pewna różnica w porównaniu z badaniem PSPP z 2014 r., w którym na pierwszych miejscach tego zestawienia znalazły się procesy sądowe, obsługa w zakresie prawa handlowego i sprawy windykacyjne.

Jednocześnie, aż 77% dyrektorów działów prawnych przyznało, że widzi zwiększone zapotrzebowanie na prawników z określonymi specjalizacjami. Ponad 25% prezesów i niemal 20% dyrektorów uznało, że poszczególne obszary zadań działów prawnych będą przekazywane kancelariom prawnym. Z kolei 13% prezesów stwierdziło, że całą obsługę prawną przejmą kancelarie.

Dane z raportu są potwierdzeniem trendu, który obserwujemy od dawna. W tak wymagającym i zmieniającym się szybko środowisku biznesowym specjalistyczna wiedza prawnicza jest ogromną wartością, dlatego kancelarie prawne są naturalnym partnerem do współpracy dla prawników przedsiębiorstw. Warto jednak już teraz zadać sobie pytanie, czy i w jakim stopniu możemy w przyszłości mieć do czynienia w Polsce ze zwiększoną automatyzacją pracy prawników, jej digitalizacją, czy modelem outsourcingu polegającym na przekazaniu części zadań działów prawnych firm do wyspecjalizowanych centrów usług wspólnych” – mówi Ewa Szurmińska-Jaworska, partner zarządzający kancelarią PwC Legal.

Autorzy raportu PwC i PSPP „Prawnicy przedsiębiorstw: dziś i jutro” wskazują, że pozycja dyrektora działu prawnego uległa w ostatnich latach zdecydowanemu wzmocnieniu. Świadczy choćby o tym umocowanie w strukturze – obecnie ponad połowa dyrektorów działów prawnych podlega bezpośrednio prezesowi zarządu firmy (w 2014 r. było to 43%). Dodatkowo, część ankietowanych wskazała, że poza bezpośrednim przełożonym, posiada także innych zwierzchników i funkcjonuje

w strukturze o charakterze macierzowym. 25% takich osób podlega dodatkowo dyrektorowi regionalnemu, a 18% dodatkowo prezesowi spółki.

Obecnie widzimy nową jakość funkcjonowania prawników w firmie. Szef departamentu prawnego przedsiębiorstwa z prawnika-eksperta stał się doradcą biznesowym dla zarządów i strategicznych działów w większości organizacji biznesowych. Codzienna praca nabiera różnorodnej specyfiki. Prawnicy przedsiębiorstw równie sprawnie jak w specjalistycznych zagadnieniach prawnych, poruszają się w obszarach planowania strategicznego działalności firmy, zarządzania ryzykiem czy compliance” – mówi mec. Waldemar Koper, prezes Polskiego Stowarzyszenia Prawników Przedsiębiorstw. 

 

Wyzwania przyszłości: nowe technologie i różnorodne kompetencje

Wyzwaniem dla prawników przedsiębiorstw pozostaje wykorzystanie nowych technologii w ich codziennej pracy. Co prawda 75% respondentów uznało, że podnoszą one efektywność pracy, 49% wskazało na lepszą mobilność, a 48% na możliwość pozyskiwania wiedzy za ich pośrednictwem. Jednak zaledwie 29% dostrzegło, że dają one szansę na obniżenie kosztów prowadzonej działalności, zaś jedynie 12% że wspomagają budowanie wizerunku nowoczesnego prawnika przedsiębiorstw.

W związku z dynamicznie zmieniającym się otoczeniem biznesowym w przeprowadzonym badaniu zadano także pytanie o nowe kompetencje w pracy prawnika przedsiębiorstwa. 77% ankietowanych uznało, że ich praca wymaga  obecnie szerszych i bardziej różnorodnych kompetencji. Jednak konieczność posiadania innego zestawu umiejętności silniej akcentowali prezesi zarządów niż dyrektorzy działów prawnych. Z ich perspektywy ważne jest bowiem, aby dział dobrze wpisywał się w struktury korporacyjne, jego pracownicy rozumieli biznes, a dyrektor oprócz dogłębnej wiedzy prawniczej posiadał też umiejętności zarządcze oraz wiedze ekonomiczną i biznesową. Rośnie także znaczenie kompetencji miękkich, związanych na przykład z komunikacją.

Raport „Prawnicy przedsiębiorstw: dziś i jutro” został przygotowany na podstawie badania, przeprowadzonego na grupie ponad 160 dyrektorów działów prawnych i prezesów firm. 

Skontaktuj się z nami

Jakub Kurasz

Jakub Kurasz

Dyrektor, Lider ds. Komunikacji, PwC Polska

Tel.: +48 601 289 381

Piotr Kołomycki

Piotr Kołomycki

Ekspert ds. PR, PwC Polska

Tel.: +48 519 506 606

Obserwuj nas