Większość z nich wymienia skupienie się na właściwych ryzykach we właściwym czasie oraz ścisłą współpracę z działem zarządzania ryzykiem i innymi funkcjami w organizacji jako istotne elementy zwiększania wartości dodanej audytu. Zdaniem badanych, nadal główną barierą wzrostu wartości wnoszonej przez audyt jest brak rozwiniętych kompetencji oraz niewystarczające wykorzystanie analizy danych na wszystkich etapach prac. Najlepiej ocena dojrzałości audytu wewnętrznego wypada w sektorze finansowym, szczególnie w bankach.
Coroczne badanie firmy doradczej PwC „2015 State of the Internal Audit Profession Study” pokazuje, w jaki sposób zmiany w globalnej gospodarce wpłynęły na rolę audytu wewnętrznego. Rozwój nowoczesnych technologii czy ostatni kryzys finansowy postawiły nowe wyzwania zarówno przed przedsiębiorstwami, które ciągle się przekształcają, jak i audytem wewnętrznym, zmuszonym do nieustannego rozwoju i ścisłej współpracy z organizacją i jej kluczowymi interesariuszami.
Przebadani przez PwC dyrektorzy audytu wewnętrznego zdają sobie sprawę ze zmieniających się warunków gospodarczych i nowych wyzwań. 11% badanych charakteryzuje obecną funkcję jako zapewnianie usług o wartości dodanej i aktywne doradztwo na rzecz przedsiębiorstwa, 60% uważa, że będzie to konieczne w najbliższych pięciu latach a 45% interesariuszy przewiduje, że audyt wewnętrzny rozwinie się i zamiast świadczyć wyłącznie usługi poświadczające będzie aktywnym i zaufanym doradcą dla firmy.
„Dzisiejszy krajobraz biznesowy, sprawia, że audyt wewnętrzny musi dotrzymywać tempa zmianom jakie zachodzą w firmie i dostrzegać ryzyka jakie przed nią stoją. Oprócz koncentracji na ryzyku, wśród pozostałych czynników wpływających na wzmocnienie roli audytu wewnętrznego znalazły się: umiejętność wglądu i zrozumienia sytuacji firmy i jej sektora – uważa tak 52% badanych, współpraca z działem zarządzania ryzykiem i innymi departamentami firmy – 35% oraz właściwe wykorzystanie analiz danych – 34%. Wyniki naszego badania wskazują, że organizacje, w których audyt wewnętrzny postrzegany jest jako realnie wpływający na podniesienie wartości firmy, są dużo bardziej zaawansowane na wszystkich tych polach. Audyt wewnętrzny staje się zaufanym doradcą zarządu, rady nadzorczej oraz kierownictwa firmy - to trend, który widać już także na polskim rynku kapitałowym” – podkreśla Piotr Urban, Partner, Lider zespołu zarządzania ryzykiem PwC.
Zdaniem badanych, szerokie wykorzystanie analiz danych pozwala na lepszy wgląd w działalność przedsiębiorstwa. 82% dyrektorów działów audytu twierdzi, że korzysta z analiz danych przy prowadzeniu niektórych zadań audytowych, ale tylko 48% korzysta z nich przy podejmowaniu decyzji dotyczących zakresu badania i tylko 43% korzysta z nich przy ocenie ryzyka.
Większa rola audytu wewnętrznego w kształtowaniu wartości firmy wiąże się także z doborem właściwych kompetencji członków zespołu. 65% interesariuszy, którzy nie widzą, aby audyt wewnętrzny przyczyniał się do wzrostu wartości, uważa, że główną barierą jest brak talentów.Rozwiązaniem jest dobór właściwej kadry, jej rozwój lub korzystanie z zasobów zewnętrznych.
Dyrektorzy działów audytu muszą umieć rozwijać funkcję audytu wewnętrznego, proaktywnie reagować na zmieniający się krajobraz ryzyka, rozwijać talenty pozwalające owemu ryzyku sprostać i wdrażać odpowiednie narzędzia, na przykład do analizy danych. Powinni przede wszystkim opracować solidny plan strategiczny rozwoju funkcji audytu wewnętrznego odpowiedni dla nieustannie zmieniającego się przedsiębiorstwa i uzgodnić oczekiwania z kluczowymi interesariuszami, czyli zarządem i radą nadzorczą. Interesariusze ci muszą dostrzec zmieniającą się rolę wewnętrznego audytu i pozwalać mu ściślej ze sobą współpracować, zapewniając audytowi niezbędne środki na zwiększenie jego potencjału i aktywności.
„Audyt wewnętrzny w Polsce jest nadal mniej dojrzały niż w krajach z dłuższą historią rozwoju rynku kapitałowego. Ponad połowa spółek giełdowych nie posiada funkcji audytu wewnętrznego a te, które mają go w swoich strukturach bardzo często nie wykorzystują jego potencjału i skupiają się na funkcji zapewniającej. Bardzo często zadania audytu wewnętrznego dostosowane są do ilości i jakości zasobów (ludzkich i finansowych) a nie do analizy ryzyka. Pozytywnym trendem na polskim rynku jest natomiast to, że nie tylko spółki giełdowe tworzą komórki audytu wewnętrznego, formalizują procesy zarządzania ryzykiem i zarządzania zgodnością, ale również spółki prywatne, których właściciele zakładają wymierny zwrot z takiej inwestycji” – mówi Piotr Rówiński, Dyrektor w zespole zarządzania ryzykiem PwC.
Nieco lepiej wypada ocena dojrzałości audytu wewnętrznego w polskim sektorze finansowym, szczególnie w bankach. „W znacznej mierze przyczyniły się do tego lokalne regulacje, które od wielu lat wymagają funkcjonowania w nich kompetentnych audytów wewnętrznych oraz nadzorujących ich funkcjonowanie komitetów audytu. Na większą dojrzałość w sektorze bankowym wpływa także przenoszenie do polskich instytucji dobrych praktyk funkcjonujących w ramach międzynarodowych grup kapitałowych. Znaczenie niezależnego audytu wewnętrznego oraz aktywnego nadzoru nad jego funkcjonowaniem jest także coraz bardziej podkreślane również przez Komisję Nadzoru Finansowego. Dzieje się tak m. in dzięki rekomendacjom w tym zakresie (rekomendacja H z 2011 r. czy rekomendacje dotyczące funkcjonowania Komitetu Audytu z 2010 r.) oraz szczegółowym inspekcjom związanym ze spełnianiem ich wymogów w bankach. Coraz bardziej skomplikowane środowisko regulacyjne, rozwijające się technologie oraz dynamika otoczenia gospodarczego pociągają za sobą zmiany profilu ryzyka działalności banków. W konsekwencji coraz większym wyzwaniem dla audytu wewnętrznego jest zapewnienie odpowiednich kompetencji (np. IT, modele statystyczne, zarządzanie ryzykiem), jakie są niezbędne do odpowiedniej oceny kluczowych obszarów działalności banków” – podkreśla Adam Wnęk, Dyrektor w zespole zarządzania ryzykiem instytucji finansowych PwC.
O Raporcie:
Raport z 11. edycji badania PwC „2015 State of the Internal Audit Profession Study” został przygotowany na podstawie ankiety przeprowadzanej na grupie ponad 1300 osób – dyrektorów audytu, kierowników działów audytu wewnętrznego i prawie 400 interesariuszy - członków zarządów i komitetów audytu, dyrektorów finansowych i dyrektorów ds. ryzyka. Wyniki badania zostały pogłębione w ponad 100 wywiadach przeprowadzony z interesariuszami i dyrektorami działów audytu w Ameryce Północnej, Europie, Australii i Azji.