Członkowie zarządów bez umów o pracę i premii uznaniowych?

Niektóre przepisy nowej ustawy kominowej (ustawa z dnia 9 czerwca 2016 r. o zasadach kształtowania wynagrodzeń osób kierujących niektórymi spółkami) mogą przysporzyć nieco trudności spółkom, których ta ustawa dotyczy.

Niżej przedstawiamy cztery szczególnie problematyczne kwestie:

1. Zakaz stosowania umów o pracę

Ustawa wprowadza, nieco zaskakujący, zakaz stosowania umów o pracę i wskazuje na umowę o świadczenie usług zarządzania jako jedyny dopuszczalny rodzaj umowy pomiędzy członkiem organu zarządzającego a spółką.

Rodzi to kilka problemów, z których najważniejszym jest pytanie o los umów zawartych przed wejściem w życie ustawy. Nowa ustawa kominowa nie daje jednoznacznej odpowiedzi na to pytanie. W praktyce członkowie zarządów mogą zostać postawieni przed wyborem: albo akceptacja zmiany formy prawnej współpracy na model przewidziany ustawą, albo rezygnacja z pełnienia funkcji w zarządzie. Może to być szczególnie istotne z punktu widzenia promowania do składu zarządów pracowników spółek, którzy mogą być zainteresowani utrzymaniem ochrony prawnej, którą im daje umowa o pracę.

Kolejną kwestią jest pytanie o dopuszczalność funkcjonowania pomiędzy spółką a członkiem zarządu dodatkowych umów dotyczących świadczenia innych usług lub pracy na innym stanowisku niż stanowisko członka organu zarządzającego (obok umowy o świadczenie usług zarządzania zgodnej z modelem przewidzianym ustawą).

2. Zakaz pobierania wynagrodzenia ze spółek zależnych

Ustawa wprowadza zakaz pobierania wynagrodzenia z tytułu pełnienia funkcji członka organu w podmiotach zależnych od spółki w ramach tej samej grupy kapitałowej.
W 2015 r. ok. 30% osób zasiadających w zarządach spółek notowanych na GPW z istotnym udziałem Skarbu Państwa miało wyszczególnione w raporcie rocznym fakt pobierania wynagrodzenia od spółek zależnych i stowarzyszonych.

Tu z kolei powstaje pytanie czy jest to element wynagrodzenia, który po prostu zostanie usunięty, czy też zostanie „przesunięty” do innej kategorii wynagrodzeniowej.

3. Odprawy oraz zakaz konkurencji

Ustawa wprowadza dosyć konserwatywne zasady odnośnie odpraw czy umów o zakazie konkurencji. To są elementy szeroko rozumianego pakietu wynagrodzenia (oprócz zasadniczego i zmiennego), które w przeszłości bulwersowały opinię publiczną (np. bardzo wysokie odprawy po krótkim piastowaniu funkcji).

Nowa ustawa kominowa przewiduje odprawę w wysokości maksymalnie trzykrotności stałego miesięcznego wynagrodzenia po przepracowaniu minimum roku w danej spółce. Te wartości odbiegają (na niekorzyść pracownika) od funkcjonujących wartości rynkowych, które oscylują średnio wokół równowartości płacy należnej za 6 miesięcy (dochodząc nierzadko do 12 miesięcy). To może w pewnym stopniu utrudnić pozyskiwanie specjalistów z rynku.

4. Wynagrodzenie dla członków rady nadzorczej

Ustawa przewiduje możliwość podwyższenia wynagrodzenia członków rady nadzorczej o 10% ze względu na funkcje pełnione w radzie lub uczestnictwo w komitecie.
Taki dodatek jest jak najbardziej wskazany i wpisuje się w coraz szerszą praktykę rynkową dodatkowego wynagradzania członków rady nadzorczej za ponadplanowe zadania. Jednakże z uwagi na fakt, że jest to ryczałtowy dodatek w wysokości 10%, prawdopodobnie będzie on „premiował” minimalną aktywność w radzie (tzn. jedną funkcję/udział w komitecie).