Taksonomia MSSF
09/10/19
Dobra znajomość taksonomii MSSF jest podstawą prawidłowego raportowania danych w sprawozdaniach finansowych w formacie XBRL
Wprowadzenia do tematyki taksonomii MSSF
Europejski Urząd Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych (z ang. ESMA, European Securities and Market Authority) w ramach wprowadzania jednolitego elektronicznego formatu raportowego (z ang. ESEF, european single electronic format) przygotowała schemat wymaganych odnośników (znaczników, tagów) dla rocznych sprawozdań finansowych. Schemat ten nosi nazwę taksonomii i opiera się przede wszystkim na schemacie sprawozdawczym MSSF opublikowanym przez Fundację MSSF (z ang. IFRS Foundation).
Aby ocenić jakość i możliwość aplikacji pierwszego szkicu taksonomii MSSF, już w 2017 r. przeprowadzono serię testów na próbce 25 rocznych sprawozdań finansowych. Analiza wyników tych testów wykazała, m.in. że brak w taksonomii pozycji kalkulacyjnych stanowi znaczący problem. Zauważono również, że brak jest pozycji pośrednich bądź częściowych, które w kolejnym kroku mają zastosowanie do kalkulacji istotnych dla sprawozdań wskaźników np. EPS (earning per share). Istotnym wnioskiem było również stwierdzenie, że brak jest w taksonomii niektórych pozycji stanowiących kombinację dwóch innych pozycji lub przeciwnie - będących zawężeniem pozycji np. kapitał akcyjny i agio były ujęte w jednej pozycji lub brak było znacznika dla dywidendy w formie akcji (która ma węższe znaczenie).
Rodzaje taksonomii MSSF i ich zastosowanie
W ramach wyjścia naprzeciw podmiotom zobowiązanym do sporządzania rocznych skonsolidowanych sprawozdań finansowych w formacie XBRL ESMA podjęła decyzję o wydzieleniu 3 systematyk w ramach taksonomii tj. taksonomia - prezentacja, taksonomia - kalkulacja, taksonomia - definicja.
Systematyki te nie są całkowicie niezależne od siebie, ale aby poprawnie oznaczyć sprawozdanie w formacie XBRL według taksonomii ESEF konieczne jest stosowanie ich wszystkich łącznie. Taksonomia ESEF nie jest zbyt intuicyjna na pierwszy rzut oka, warto więc przyjrzeć się chwilę zawartości poszczególnych systematyk.
Taksonomia – prezentacja obejmuje kompletny zbiór odnośników wymaganych przez ESEF i obejmuje odnośniki bloków tekstowych, liczbowe (prezentacyjne), jak i numeryczne (kalkulacyjne). Korzystanie z niej w toku oznaczania sprawozdania finansowego bywa dość nieintuicyjne, ale też jasno w opisie wskazywane są odnośniki, które należy wykorzystać.
Taksonomia – kalkulacja obejmuje odnośniki liczbowe wymagane przez ESEF i jest podziałem logicznym z punktu widzenia głównych części sprawozdania finansowego (sprawozdanie z sytuacji finansowej jednostki, sprawozdanie z zysków lub strat i innych całkowitych dochodów, sprawozdanie zmian w kapitałach, sprawozdanie z przepływów pieniężnych).
Taksonomia – definicja obejmuje odnośniki liczbowe lub tabelaryczne dla składowych głównych pozycji lub wskaźników wymagane przez ESEF. Systematyka nie jest logicznie uporządkowana ze względu na charakter zakresu odnośników w niej ujętych np. składowe w tabeli ruchu środków trwałych, wskaźniki (np. zysk na akcję) oraz cały zestaw odnośników dotyczących zmian w strukturze grupy lub zdarzeń po dacie bilansu.
Jak zbudowany jest odnośnik w taksonomii MSSF?
Atrybuty dla każdego odnośnika są zaszyte w taksonomii i obejmują m.in. nazwę i pozycję w taksonomii, okres lub datę raportową, której dotyczy, walutę, format liczby (separatory) oraz znak (+ / -). Każda pozycja z taksonomii ma przypisane zarówno atrybuty (waluta, znak) jak i walidacje, co powoduje, że kluczowe jest poznanie taksonomii by wybrać właściwy odnośnik już przy pierwszym jej zastosowaniu.
Może się oczywiście zdarzyć, że nie znajdziemy w taksonomii pozycji prawidłowo odzwierciedlającej konkretną pozycję sprawozdania finansowego, wówczas powinniśmy stworzyć tzw. odnośnik zakotwiczony / dostosowawczy (z ang. anchor), który należy podpiąć pod najbliższy znaczeniowo istniejący odnośnik w taksonomii.
ESMA dąży by odnośników dostosowywanych było jak najmniej, więc można oczekiwać, że zmiany taksonomii będą częste w pierwszych latach obowiązywania wymogu sporządzania sprawozdań w formacie XBRL, tak aby uzupełnić ją o pozycje, których brakuje wielu emitentom i dla których musieli oni przy pierwszym zastosowaniu stworzyć odnośnik dostosowawczy.
