Ustawa o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kary - założenia projektu

Przewiduje się, że jeszcze w tym półroczu projekt ustawy o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych zostanie podpisany przez Prezydenta.

11 stycznia 2019 roku, po uprzednim przyjęciu przez Radę Ministrów, projekt ustawy o odpowiedzialności podmiotu zbiorowego za czyny zabronione pod groźbą kary trafił do Sejmu.

Powody zmian legislacyjnych

Mimo że obowiązująca regulacja weszła w życie kilkanaście lat temu, sądy wydały niewiele wyroków w oparciu o jej unormowania, zaś nałożone przez te orzeczenia kary nie były istotnie dotkliwe. Z uwagi więc na nieskuteczność funkcjonujących dotychczas przepisów resort sprawiedliwości przygotował propozycję rozwiązań, które mają zwiększyć efektywność narzędzi służących zwalczaniu nadużyć gospodarczych i skarbowych oraz wzmocnić w przedsiębiorcach poczucie odpowiedzialności za prowadzoną przez nich działalność.

Założenia projektowanych przepisów

Projektowane przepisy zakładają odpowiedzialność przedsiębiorcy za czyn zabroniony, popełniony w związku z prowadzoną przez niego działalnością, polegający na umyślnym działaniu lub zaniechaniu, a także taki czyn zabroniony, do którego doszło przez niezachowanie wymaganej w danych okolicznościach ostrożności.

Firmy odpowiedzą również m.in. za niewdrożenie rozwiązań mających na celu przeciwdziałanie istotnym zagrożeniom prowadzącym do popełnienia czynu zabronionego, w tym za brak procedur określających zasady działania przy stwierdzeniu nieprawidłowości oraz za niewyznaczenie osoby w organizacji, która czuwałaby nad przestrzeganiem prawa.

Aby wzmocnić systemy przeciwdziałania nadużyciom, projektodawca proponuje m.in. takie narzędzia jak:
  • kilkunastokrotne podwyższenia górnej granicy kary pieniężnej,
  • rezygnacja z wymogu uprzedniego skazania osoby fizycznej jako warunku odpowiedzialności karnej podmiotu zbiorowego,
  • możliwość orzeczenia rozwiązania lub likwidacji firmy.

 

ustawa o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kary

od 30 tys. do nawet
60 mln zł

tyle będą wynosiły planowane kary pieniężne przy przypisaniu przedsiębiorcy odpowiedzialności za czyn zabroniony

Projekt ustawy o zmianie ustawy o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione przewiduje m.in.:

  • rozszerzenie katalogu czynów zabronionych objętych tą regulacją;
  • stosowanie ustawy wobec podmiotów zagranicznych, jeżeli czyn zabroniony został popełniony w Polsce lub, mimo że został popełniony za granicą, w Polsce materializują się jego skutki;
  • obowiązek wdrożenia skutecznych rozwiązań w zakresie wykrywania i zapobiegania popełnianiu czynów zabronionych;
  • podwyższenie wysokości kar pieniężnych do 30 mln zł, a w ściśle określonych przypadkach nawet do 60 mln zł;
  • nadzór prokuratora nad czynnościami korporacyjnymi i operacyjnymi podmiotu zbiorowego (pod rygorem nieważności czynności prawnej) po wydaniu postanowienia o przedstawieniu zarzutów;
  • szeroki wachlarz środków zapobiegawczych, w tym m.in.: zakaz ubiegania się o zamówienia publiczne, zakaz promocji i reklamy, zakaz wykonywania określonej działalności, wprowadzenie zarządu komisarycznego na czas trwania postępowania.

W przypadku wszczęcia przeciwko organizacji postępowania karnego powinna ona być w stanie wykazać, że wdrożyła skuteczne środki mające na celu zapobieganie popełnianiu przestępstw. Co więcej jest zobowiązana zapewnić przeprowadzanie postępowań wyjaśniających w sytuacji, gdy stwierdzono wystąpienie czynu zabronionego, a także usunąć związane z nim nieprawidłowości bądź naruszenia.

Brak odpowiednich mechanizmów oraz powiązanych z nimi procedur uniemożliwi firmom efektywną obronę przed wysokimi sankcjami finansowymi i innymi środkami o charakterze karnym.

 

{{filterContent.facetedTitle}}

{{contentList.dataService.numberHits}} {{contentList.dataService.numberHits == 1 ? 'result' : 'results'}}
{{contentList.loadingText}}

Skontaktuj się z nami

Angelika Ciastek-Zyska

Angelika Ciastek-Zyska

Dyrektor, PwC Polska

Tel.: +48 519 507 289

Obserwuj nas