Podatek od transakcji finansowych - nowy projekt
Propozycja Prawa i Sprawiedliwości dotycząca wprowadzenia podatku od transakcji finansowych do polskiego systemu prawnego zawarta jest w projekcie z dnia 15 września br.
Podkreślić należy, że inicjatywie tej nie nadano jeszcze oficjalnego biegu legislacyjnego, jednak z licznych wypowiedzi przedstawicieli Prawa i Sprawiedliwości wynika, że w nadchodzącej kadencji Sejmu kwestia wprowadzenia nowych regulacji podatkowych na rynku instytucji finansowych będzie podejmowana jako jedna z pierwszych.
Przedmiot opodatkowania
Zgodnie z projektem, podatkiem od transakcji finansowych miałyby być objęte, co do zasady, m. in. transakcje finansowe takie jak:
- transakcje odpłatnego nabycia/zbycia instrumentów finansowych,
- transakcje wymiany instrumentów finansowych,
- ww. transakcje zawarte z przyrzeczeniem odkupu,
- transakcje udzielenia i zaciągnięcia pożyczki papierów wartościowych,
- transakcje zawarcia umowy powodującej powstanie lub dotyczącej instrumentów pochodnych,
- transakcje zawierane między podmiotami z grupy kapitałowej, których przedmiotem są prawa do dysponowania instrumentami finansowymi albo prowadzących do przekazania ryzyka związanego z tymi instrumentami.
Opodatkowaniu miałaby podlegać każda z powyżej wskazanych transakcji finansowych, jeżeli przynajmniej jedna z jej stron posiadać będzie siedzibę w Polsce.
W projekcie przewidziano jednak odstępstwo od powyższej zasady, zgodnie z którym jeżeli przedmiotem transakcji będzie instrument finansowy wyemitowany na terytorium Polski, będzie ona podlegała opodatkowaniu bez względu na siedzibę stron jej transakcji.
Jednakże projekt zakłada również, że podatek od transakcji finansowych nie będzie obejmował transakcji, które podlegają opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.
Podatnik
Nowy podatek ma w założeniu obciążać każdą instytucję finansową mającą siedzibę w Polsce, która dokonuje wskazanych transakcji finansowych na własny rachunek lub w imieniu i na rzecz osoby trzeciej, albo gdy transakcja została przeprowadzona na jej rachunek.
Podatnikiem z tytułu transakcji finansowych miałby być również podmiot zagraniczny, o ile przedmiotem transakcji byłby instrument finansowy wyemitowany na terytorium kraju.
Płatnik
Obowiązek poboru podatku dotyczyłby banków krajowych, SKOK oraz polskich firm inwestycyjnych, które działają w imieniu lub na rzecz zagranicznej instytucji finansowej.
Podstawa opodatkowania
W zależności od czynności podlegającej opodatkowaniu podstawą opodatkowania nowego podatku może być:
- kwota zobowiązania – w przypadku odpłatnego nabywania instrumentów finansowych,
- kwota należna – w przypadku odpłatnego zbycia instrumentów finansowych,
- wartość nominalna transakcji – w przypadku pozostałych transakcji.
Stawka podatku
Zgodnie z projektem stawka podatku od transakcji finansowych wynosić miałaby, co do zasady, 0,14% podstawy opodatkowania.
Jednak w przypadku transakcji, których przedmiotem są instrumenty pochodne stawka ta wynosić miałaby 0,07%.
Alternatywny projekt – podatek od aktywów
W trakcie kampanii wyborczej przedstawiciele PiS wskazywali, że alternatywą dla podatku od transakcji finansowych mogłoby być wprowadzenie tzw. podatku bankowego od aktywów. Stawka podatku miałaby w tym przypadku wynosić 0,39% od posiadanych przez bank aktywów.
Przypomnieć należy, że pomysł ten był już przedmiotem prac legislacyjnych w 2012 r., które zakończyły się odrzuceniem przez Sejm projektu zgłoszonego przez posłów PiS.
Podkreślić jednak należy, że zarówno treść projektu ustawy o podatku od transakcji finansowych, jak i regulacji o podatku bankowym od aktywów, może ulec jeszcze zmianie w trakcie procesu legislacyjnego.
