Co trzecia firma w Polsce pada ofiarą nadużyć

Ponad 1/3 badanych firm w Polsce przyznaje, że w ciągu ostatnich 24 miesięcy padła ofiarą nadużyć.

65% przypadków dotyczyło sprzeniewierzenia aktywów, a 32% cyberprzestępczości. Straty ponoszone w wyniku takich incydentów są ogromne – 44% firm straciło ponad 400 tys. zł. To wnioski z najnowszego raportu PwC „Ciemna strona mocy, czyli kto i jak oszukuje polskie firmy. Badanie przestępczości gospodarczej 2016”.

Jak wynika z raportu, 36% polskich firm przyznaje, że w ciągu ostatnich 24 miesięcy padło ofiarą nadużyć. 65% z odnotowanych przypadków dotyczyło sprzeniewierzenia aktywów, a 32% cyberprzestępczości. Na trzecim miejscu wśród najczęstszych firmowych oszustw znalazły się nadużycia w obszarze zakupów i nadużycia księgowe (po 29%). Ciągle częstym nadużyciem w polskich firmach pozostaje korupcja. 16% respondentów przyznało, że w ostatnich 24 miesiącach ktoś prosił ich o wręczenie łapówki, a 18% jest przekonanych, że straciło kontrakt na rzecz konkurenta, który wręczył łapówkę. Ponadto, 33% badanych spodziewa się doświadczyć zjawiska korupcji w najbliższych 2 latach.  

W globalnym badaniu 36% respondentów przyznało, że ich firmy w ostatnich 2 latach znalazły się na celowniku oszustów. W regionie Europy Środkowo-Wschodniej wskaźnik ten wyniósł 33%.

„Odnotowaliśmy w Polsce korzystny trend spadkowy w porównaniu do poprzedniego badania. Z jednej strony może to wskazywać, że coraz więcej firm wdraża rozwiązania systemowe pozwalające na monitorowanie ryzyka i wykrywanie nadużyć. Z drugiej natomiast nie można zapominać, że zagadnienie nadużyć i przestępstw gospodarczych to wciąż trudny i często niechętnie poruszany w świecie biznesu temat. Trend spadkowy może cieszyć, ale skoro nadal co trzecia polska firma zmaga się z plagą nadużyć, do zrobienia jest jeszcze wiele.”

Angelika Ciastek-Zyska, menedżer w zespole usług śledczych i zarządzania ryzykiem nadużyć

Autorzy raportu „Ciemna strona mocy, czyli kto i jak oszukuje polskie firmy” podkreślają, że straty finansowe związane z występowaniem nadużyć w firmach są ogromne. 22% przedsiębiorstw straciło pomiędzy 400 tys. zł a 4 mln zł, a kolejne 22% zanotowało stratę 4 mln zł i więcej. Jednak w wyniku nadużyć nie tylko finanse firm są zagrożone. 69% respondentów przyznaje, że tego typu incydenty obniżają morale pracowników, 53% zwraca uwagę na pogorszenie relacji biznesowych, a 30% na negatywny wpływ na reputację marki.

Kim są sprawcy nadużyć? Po raz pierwszy od początku prowadzenia badania za większość incydentów były odpowiedzialne osoby spoza firmy (57%). Z kolei oszuści z wewnątrz organizacji to w 20% przedstawiciele kadry kierowniczej. Co ciekawe, najczęściej są to mężczyźni z wyższym wykształceniem, w wieku 31-40 lat, pracujący w danej firmie od 3 do 5 lat.

„Niezależnie od kategorii identyfikowanych nadużyć, wszelkie ich przejawy skutkują wymiernymi stratami finansowymi dla firm. Uwagę zwraca stosunkowo duża grupa respondentów, która zadeklarowała, że nie wie, jakiej wysokości straty poniosły ich przedsiębiorstwa w wyniku nadużyć. Świadczyłoby to o nadal niewystarczającym wykorzystaniu możliwości posiadanych systemów czy nawet o braku podstawowych narzędzi monitoringu i kontroli.”

Piotr Szymankiewicz, menedżer w zespole usług śledczych i zarządzania ryzykiem nadużyć

Wykrywanie nadużyć w polskich firmach

Systemowe podejście do monitorowania i kontroli procesów biznesowych powoduje, że przypadkowe wykrycia stają się coraz rzadszym zjawiskiem w polskich firmach. Coraz większe znaczenie w wykrywaniu nieprawidłowości odgrywa analiza danych (21% wykryć). W porównaniu z badaniem z 2014 r. znacznie wzrosła także rola zarządzania ryzykiem nadużyć (15%) oraz odpowiednie systemy IT (12%).

Eksperci PwC zwracają uwagę, że dla zapewnienia bezpieczeństwa w polskich firmach można zrobić jeszcze więcej. Z danych zebranych w raporcie wynika, że aż co piąte przedsiębiorstwo w ogóle nie przeprowadza oceny ryzyka nadużyć, a 23% respondentów nie było w stanie określić, czy taka ocena odbywa się w ich firmach. Jedynie 44% badanych firm przyznało, że prowadzi regularną komunikację i szkolenia dotyczące kodeksu etyki.

„Przywołane wyniki badań jasno wskazują na konieczność precyzyjnego identyfikowania obszarów szczególnie zagrożonych nadużyciami. Fundamentalne znaczenie ma tu systemowe podejście do monitorowania i kontroli procesów biznesowych. Zauważamy, że coraz więcej firm przywiązuje do tego dużą wagę. Ponadto w dobie postępującej cyfryzacji, narzędzia analityczne będą stanowiły nieocenione wsparcie w przeciwdziałaniu i walce z przestępstwami gospodarczymi. W związku z tym wzrastać będzie rola m.in. strategicznego podejścia do zarządzania ryzykiem nadużyć w organizacji, w tym gromadzenie i analiza danych.”

Marcin Klimczak, partner, lider zespołu usług śledczych i zarządzania ryzykiem nadużyć

Skontaktuj się z nami

Jakub Kurasz

Jakub Kurasz

Dyrektor, Lider ds. Komunikacji, PwC Polska

Tel.: +48 601 289 381

Piotr Kołomycki

Piotr Kołomycki

Ekspert ds. PR, PwC Polska

Tel.: +48 519 506 606

Obserwuj nas