Poziom podatku dochodowego w Polsce średni na tle innych krajów UE, choć kwota wolna od podatku nadal najniższa

04/26/16

Polska zajmuje 9. pozycję w zestawieniu wszystkich krajów Unii Europejskiej pod względem stawek podatkowych w najwyższym progu (32%), licząc od najniższej stawki. 

Najwyższą stawkę ma Szwecja (57%), z kolei najniższą wśród krajów o progresywnej stawce podatkowej mają Czechy (22%). Polska zdecydowanie gorzej wypada pod kątem kwoty wolnej od podatku (ok. 750 euro), plasując się na ostatnim miejscu wśród krajów UE, które taką kwotę posiadają – wynika z najnowszego raportu firmy doradczej PwC „Praca w UE – podatki i składki. Polska na tle Europy”.

Z danych zebranych w raporcie PwC „Praca w UE – podatki i składki. Polska na tle Europy” wynika, że
w krajach europejskich dominują progresywne stawki podatku - aż 8 spośród badanych państw ma najwyższą stawkę podatkową równą lub wyższą niż 50% (Szwecja 57%, Portugalia 56,5%, Holandia 52%, Dania 51,7%, Austria 50%, Belgia 50%, Słowenia 50%, Grecja 50% (z tym że w Portugalii i Grecji wynika to z podatków solidarnościowych). Polska na tle pozostałych krajów UE znajduje się na 9. miejscu ze stawką 32% (w najwyższym progu), licząc od najniższej stawki. Kraje, w których obowiązuje liniowa stawka podatku to: Łotwa, Estonia, Węgry, Rumunia, Litwa i Bułgaria.

Autorzy raportu zwracają jednak uwagę, że oprócz czystych stawek podatkowych dla pełnego określenia obciążenia wynagrodzeń podatkiem PIT w danym kraju należy wziąć pod uwagę także progi podatkowe, poziom kwoty wolnej od podatku, a także dostępne zwolnienia i ulgi podatkowe.

I tak w zestawieniu pod kątem pierwszego progu podatkowego Polska znajduje się na 14. miejscu ze stawką 18%. Najwyższy pierwszy próg podatkowy obowiązuje w Danii i Szwecji (ok. 32%), a najniższy we Francji (5,5%). W wielu krajach wysokie stawki podatkowe połączone są z dużymi kwotami wolnymi od podatku. W tym zestawieniu na pierwszym miejscu znajduje się Cypr z kwotą 19 500 euro, na ostatnim zaś Polska, gdzie kwota ta wynosi zaledwie ok. 750 EUR.

Większość krajów dodatkowo stosuje ulgi podatkowe. Najpopularniejszą jest ulga prorodzinna, ale także ulgi np. na edukację, leczenie czy dojazdy do pracy. Polska pod względem ulg prorodzinnych (na dzieci, wspólne rozliczenie z małżonkiem, wspólne rozliczenie osoby samotnie wychowującej dziecko) na tle krajów UE wypada dość dobrze, mamy jednak niewiele ulg dodatkowych.

W minionym roku mogliśmy obserwować dalsze, w większości korzystne dla podatników zmiany zachodzące w systemach podatkowych krajów Unii Europejskiej. Co prawda, z jednej strony w dwóch krajach (Austrii i Grecji) wzrosły obciążenia podatkowe osób najbogatszych, jednak z drugiej – w 10 państwach nastąpiła obniżka stawek podatku lub wzrost kwoty wolnej. Ten trend będzie coraz bardziej widoczny w kolejnych latach” – twierdzi Joanna Narkiewicz-Tarłowska, dyrektor w dziale prawno-podatkowym PwC.

W 2015 r. dwa kraje o liniowej stawce podatkowej zmieniły ją na niższą: Estonia z 21% na 20% i Łotwa
z 24% na 23%. Z kolei w 2016 r. Węgry obniżyły stawkę liniową z 16% na 15%. W Austrii natomiast zmniejszono najniższą stawkę skali podatkowej z 36,5% do 25% oraz podwyższono próg podatkowy, od którego płaci się stawkę 50% (z 60 tys. euro do 90 tys. euro), wprowadzono jednak nową stawkę 55% dla najbogatszych (będzie ona obowiązywać czasowo – do 2020 r.). Stawki podatku obniżono także
w Hiszpanii, Holandii i Irlandii. W Grecji wzrosła natomiast najwyższa stawka podatku solidarnościowego z 2,8% do 8% (dla osób najbogatszych). Z kolei kilka krajów podwyższyło kwotę wolną od podatku: Niemcy z 8 354 euro do 8 652, Estonia z 1 848 euro do 2 040 (przewidywany dalszy sukcesywny wzrost do 2018 r. – kwota wolna ma być na poziomie 2 460 euro), Finlandia z 16 500 euro do 16 700 euro, Wielka Brytania z ok. 13 500 euro do ok. 14 100 euro.

Z raportu PwC wynika także, że w Polsce, podobnie jak w większości państw UE, składki ZUS w 2015 r. kształtowały się na poziomie ok. 30-40% wynagrodzenia brutto, w tym zazwyczaj składka pracodawcy jest większa niż składka pracownika. W rankingu kosztów pracy (czyli składki pracodawcy), Polska zajmuje 14. pozycję na 28 państw, licząc od kosztów najniższych.

„Podatki osobiste to jednak nie wszystko. Statystki wskazują, że w Polsce podatki pośrednie mają stosunkowo duży udział w dochodach Państwa, co jest korzystnym zjawiskiem ze względu na to, że ich pobór jest łatwiejszy. W przypadku podatku CIT istotna jest nie tylko sama wysokość stawki, ale
i zakres ograniczeń w doniesieniu do kosztów uzyskania przychodów. Wśród badanych krajów widać tendencję do obniżania stawki podatku CIT, natomiast w przypadku VAT nie występuje tak jednoznaczny trend"
– zauważa Mikołaj Woźniak, starszy menedżer w dziale prawno-podatkowym PwC.

„Warto w tym kontekście wspomnieć również o szeregu działań podejmowanych przez wiele krajów, na przykład w ramach inicjatywy BEPS, mających na celu ograniczenie unikania opodatkowania. Działania takie są rekomendowane także przez instytucje unijne. Zgodnie z rekomendacją Komisji Europejskiej, do reżimów podatkowych państw członkowskich może zostać wprowadzona klauzula nakazująca nieuwzględnianie sztucznego uzgodnienia, które przyjęto w celu uniknięcia opodatkowania i które prowadzi do osiągnięcia korzyści podatkowej. Jednym z przejawów tego typu działań w Polsce są trwające obecnie prace nad wprowadzeniem klauzuli obejścia prawa” – podsumowuje Tomasz Barańczyk, partner zarządzający działem prawno-podatkowym PwC.

Skontaktuj się z nami

Jakub Kurasz

Jakub Kurasz

Dyrektor, Lider ds. Komunikacji, PwC Polska

Tel.: +48 601 289 381

Piotr Kołomycki

Piotr Kołomycki

Ekspert ds. PR, PwC Polska

Tel.: +48 519 506 606

Obserwuj nas