MSSF 16 leasing namiesza w telekomunikacji

Zastosowanie MSSF 16 przez firmy telekomunikacyjne będzie oznaczało zmiany w poziomie wskaźników używanych do tej pory w branży jako podstawa wyceny spółek. Wdrożenie standardu może oznaczać również trudności przy ich porównywaniu

Analitycy rynku telekomunikacyjnego często posługują się trzema wskaźnikami: EBIT, EBITDA oraz poziomem wydatków inwestycyjnych. Wprowadzony przez MSSF 16 sposób ujmowania umów leasingowych jako prawa do użytkowania składnika aktywów stanowiącego przedmiot leasingu i zobowiązania z tytułu leasingu powoduje zwiększenie poziomu amortyzacji, a także kosztów odsetkowych (które ujmuje się od razu w pełnej kwocie zamiast liniowo - jako koszty operacyjne). W rezultacie powoduje to wzrost EBIT, a w szczególności EBITDA. Usunięcie kosztów leasingu z kosztów operacyjnych może spowodować wzrost marży EBITDA średnio o 8% w spółkach z branży telekomunikacyjnej. Wskaźnik ten, pomniejszony o koszty inwestycyjne, stanowił w przeszłości dobry zamiennik przepływów pieniężnych, często stosowany jako podstawa wyceny firm telekomunikacyjnych. 

Podstawowe wskaźniki efektywności mogą ulec zmianie

W świetle wymogów MSSF 16 dotyczących kapitalizacji praw do użytkowania aktywów przez leasingobiorcę należy zastanowić się nad definicją kosztów inwestycyjnych, na przykład jako zwiększenie wartości bilansowej składników rzeczowych aktywów trwałych, w tym składników objętych leasingiem, lub jako inwestycyjne przepływy pieniężne w rzeczowy majątek trwały. Spółki będą musiały określić wpływ nowego standardu na stosowane przez siebie podstawowe wskaźniki efektywności i sprawdzić, czy wskaźniki te są dość precyzyjnie zdefiniowane, odpowiednie i porównywalne.

Należy również przeanalizować, czy dodatkowo ujęte zobowiązania z tytułu leasingu powinno być uwzględnione przy ocenie poziomu zadłużenia. Proporcja sieci własnych do użytkowanych na podstawie umów leasingu jest różna w różnych spółkach telekomunikacyjnych, wobec czego poziom zobowiązań z tytułu leasingu też będzie się różnił.

Jak zidentyfikować składnik aktywów w najczęściej zawieranych umowach w branży telekomunikacyjnej?

Zgodnie z MSSF16, umowa stanowi leasing, jeżeli umożliwia spółce kontrolowanie wykorzystywania zidentyfikowanego składnika aktywów poprzez kierowanie sposobem jego wykorzystania i uzyskiwanie zasadniczo wszystkich korzyści ekonomicznych przez dany okres czasu. W sektorze telekomunikacyjnym najważniejszą kwestią jest to, czy dany składnik aktywów został zidentyfikowany. Identyfikację może oznaczać jego oddanie do użytku, ale w wielu przypadkach trzeba będzie także ustalić, czy dostawca ma możliwość zastąpienia go składnikiem alternatywnym w okresie obowiązywania umowy. Jeżeli dostawca ma taką możliwość (z wyjątkiem obowiązku zastąpienia niesprawnego składnika aktywów sprawnym) i czerpie z tego jednoznaczne korzyści ekonomiczne, składnika aktywów nie uznaje się za zidentyfikowany, a zatem umowa nie stanowi leasingu.

Sprawdź swoją wiedzę

Czy umowa zawiera leasing?

Umowa 1 - Kabel światłowodowy

  • Umowa przekazuje prawo do wyłącznego wykorzystywania trzech specyficznych i fizycznie odrębnych włókien w ramach kabla światłowodowego.
  • Klient decyduje o wykorzystaniu włókien w ramach kabla światłowodowego  i ma możliwość korzystania z nich bez pośredniczenia wynajmującego.
  • Dostawca posiada dodatkowe włókna w ramach kabla światłowodowego, ale może udostępnić je tylko w przypadku awarii lub naprawy.

Umowa 2 - Pojemność w ramach światłowodu

  • Umowa przekazuje prawo do korzystania z określonej pojemności w ramach kabla światłowodowego, ale przedmiotem umowy nie jest cała dostępna pojemność.
  • Dostawca decyduje o tym jak dane zostaną przesłane w ramach światłowodu, tzn. decyduje na bieżąco które włókna wykorzysta aby dokonać przesyłu.
Czy kryteria są spełnione?  
Identyfikowalne aktywo?  tak
Praktycznie wszystkie korzyści ekonomiczne?  tak
Prawo do bezpośredniego korzystania?  tak

Odpowiedź: Umowa zawiera leasing

Czy kryteria są spełnione?  
Zidentyfikowany składnik aktywów? Nie - brak fizycznej odrębności i nie jest to cała dostępna pojemność
Praktycznie wszystkie korzyści ekonomiczne? Nie dotyczy
Prawo bezpośredniego korzystania? Nie dotyczy

Odpowiedź: Umowa nie zawiera leasingu


Umowa 3 - Transpondery

  • Umowa przekazuje prawo do wykorzystywania transpondera zlokalizowanego na satelicie komunikacyjnym. Operator satelity zachowuje prawo własności i jest odpowiedzialny za jego funkcjonowanie.
  • Transponder po przypisaniu dla klienta wykorzystuje specyficzne częstotliwości, które będą zarezerwowane dla klienta.
  • Klient ma możliwość decydowania o wykorzystaniu transpondera, a dostawca może go wymienić tylko w przypadku awarii.
Czy kryteria są spełnione?  
Identyfikowalne aktywo?  tak
Praktycznie wszystkie korzyści ekonomiczne?  tak
Prawo do bezpośredniego korzystania?  tak

Odpowiedź: Umowa zawiera leasing

Umowa 4 - Usługi informatyczne

  • Klient zawiera dwuletnią umowę z dostawcą na usługi informatyczne, dostawca przekazuje sprzęt i ma zapewnić odpowiedni poziom jakości usług.
  • Dostawca instaluje i konfiguruje sprzęt w siedzibie klienta, aby móc dostarczać usługi. Dostawca ustala prędkość transferu danych i jeżeli potrzeba wymienia serwery, aby zapewniać odpowiednią jakość.
  • Klient samodzielnie nie obsługuje serwerów i nie podejmuje żadnych istotnych decyzji odnośnie ich funkcjonowania.  
Czy kryteria są spełnione?  
Zidentyfikowany składnik aktywów?  n/d
Praktycznie wszystkie korzyści ekonomiczne?  n/d
Prawo decydowania o używaniu?  nie

Odpowiedź: Umowa nie zawiera leasingu

Świadczenie pewnych usług wymaga instalacji urządzeń, takich jak urządzenia informatyczne, dekodery czy anteny satelitarne. Ponieważ niektóre z nich instaluje się w siedzibie klienta, może to oznaczać ich identyfikację. Można je również bez trudu zastąpić innymi składnikami aktywów, które umożliwiają świadczenie tej samej usługi. Przy negocjowaniu umowy trzeba będzie więc zastanowić się, czy taka zamiana przynosi dostawcy korzyści ekonomiczne. Fizycznie wyodrębniona część składnika aktywów, taka jak określone włókna w światłowodzie, może stanowić zidentyfikowany składnik aktywów, ale część pojemności, np. 30% przepustowości kabla światłowodowego, nie stanowi zidentyfikowanego składnika aktywów, ponieważ nie daje prawa do zasadniczo całości zidentyfikowanego kabla. Inne umowy, które będą wymagały analizy, czy dany składnik aktywów jest fizycznie wyodrębniony, obejmują umowy dotyczące wież transmisyjnych i prawa korzystania z określonego zakresu długości fal.

Zakres standardu nie obejmuje pewnych aktywów niematerialnych, w szczególności umów licencyjnych, wchodzących w zakres MSR 38 „Aktywa niematerialne”, takich jak licencje na wykorzystanie określonych częstotliwości. Podmioty nie mają obowiązku, lecz mogą stosować standard dotyczący leasingu do praw do użytkowania z innych wartości niematerialnych.

Skontaktuj się z nami

Anna Wójtowicz

Anna Wójtowicz

Director, PwC Polska

Tel.: +48 519 504 447

Obserwuj nas