Analitycy rynku telekomunikacyjnego często posługują się trzema wskaźnikami: EBIT, EBITDA oraz poziomem wydatków inwestycyjnych. Wprowadzony przez MSSF 16 sposób ujmowania umów leasingowych jako prawa do użytkowania składnika aktywów stanowiącego przedmiot leasingu i zobowiązania z tytułu leasingu powoduje zwiększenie poziomu amortyzacji, a także kosztów odsetkowych (które ujmuje się od razu w pełnej kwocie zamiast liniowo - jako koszty operacyjne). W rezultacie powoduje to wzrost EBIT, a w szczególności EBITDA. Usunięcie kosztów leasingu z kosztów operacyjnych może spowodować wzrost marży EBITDA średnio o 8% w spółkach z branży telekomunikacyjnej. Wskaźnik ten, pomniejszony o koszty inwestycyjne, stanowił w przeszłości dobry zamiennik przepływów pieniężnych, często stosowany jako podstawa wyceny firm telekomunikacyjnych.
Podstawowe wskaźniki efektywności mogą ulec zmianie
W świetle wymogów MSSF 16 dotyczących kapitalizacji praw do użytkowania aktywów przez leasingobiorcę należy zastanowić się nad definicją kosztów inwestycyjnych, na przykład jako zwiększenie wartości bilansowej składników rzeczowych aktywów trwałych, w tym składników objętych leasingiem, lub jako inwestycyjne przepływy pieniężne w rzeczowy majątek trwały. Spółki będą musiały określić wpływ nowego standardu na stosowane przez siebie podstawowe wskaźniki efektywności i sprawdzić, czy wskaźniki te są dość precyzyjnie zdefiniowane, odpowiednie i porównywalne.
Należy również przeanalizować, czy dodatkowo ujęte zobowiązania z tytułu leasingu powinno być uwzględnione przy ocenie poziomu zadłużenia. Proporcja sieci własnych do użytkowanych na podstawie umów leasingu jest różna w różnych spółkach telekomunikacyjnych, wobec czego poziom zobowiązań z tytułu leasingu też będzie się różnił.
Jak zidentyfikować składnik aktywów w najczęściej zawieranych umowach w branży telekomunikacyjnej?
Zgodnie z MSSF16, umowa stanowi leasing, jeżeli umożliwia spółce kontrolowanie wykorzystywania zidentyfikowanego składnika aktywów poprzez kierowanie sposobem jego wykorzystania i uzyskiwanie zasadniczo wszystkich korzyści ekonomicznych przez dany okres czasu. W sektorze telekomunikacyjnym najważniejszą kwestią jest to, czy dany składnik aktywów został zidentyfikowany. Identyfikację może oznaczać jego oddanie do użytku, ale w wielu przypadkach trzeba będzie także ustalić, czy dostawca ma możliwość zastąpienia go składnikiem alternatywnym w okresie obowiązywania umowy. Jeżeli dostawca ma taką możliwość (z wyjątkiem obowiązku zastąpienia niesprawnego składnika aktywów sprawnym) i czerpie z tego jednoznaczne korzyści ekonomiczne, składnika aktywów nie uznaje się za zidentyfikowany, a zatem umowa nie stanowi leasingu.
Czy umowa zawiera leasing?
Umowa 1 - Kabel światłowodowy
Umowa 2 - Pojemność w ramach światłowodu
Czy kryteria są spełnione? | |
Identyfikowalne aktywo? | tak |
Praktycznie wszystkie korzyści ekonomiczne? | tak |
Prawo do bezpośredniego korzystania? | tak |
Odpowiedź: Umowa zawiera leasing
Czy kryteria są spełnione? | |
Zidentyfikowany składnik aktywów? | Nie - brak fizycznej odrębności i nie jest to cała dostępna pojemność |
Praktycznie wszystkie korzyści ekonomiczne? | Nie dotyczy |
Prawo bezpośredniego korzystania? | Nie dotyczy |
Odpowiedź: Umowa nie zawiera leasingu
Umowa 3 - Transpondery
Czy kryteria są spełnione? | |
Identyfikowalne aktywo? | tak |
Praktycznie wszystkie korzyści ekonomiczne? | tak |
Prawo do bezpośredniego korzystania? | tak |
Odpowiedź: Umowa zawiera leasing
Umowa 4 - Usługi informatyczne
Czy kryteria są spełnione? | |
Zidentyfikowany składnik aktywów? | n/d |
Praktycznie wszystkie korzyści ekonomiczne? | n/d |
Prawo decydowania o używaniu? | nie |
Odpowiedź: Umowa nie zawiera leasingu
Świadczenie pewnych usług wymaga instalacji urządzeń, takich jak urządzenia informatyczne, dekodery czy anteny satelitarne. Ponieważ niektóre z nich instaluje się w siedzibie klienta, może to oznaczać ich identyfikację. Można je również bez trudu zastąpić innymi składnikami aktywów, które umożliwiają świadczenie tej samej usługi. Przy negocjowaniu umowy trzeba będzie więc zastanowić się, czy taka zamiana przynosi dostawcy korzyści ekonomiczne. Fizycznie wyodrębniona część składnika aktywów, taka jak określone włókna w światłowodzie, może stanowić zidentyfikowany składnik aktywów, ale część pojemności, np. 30% przepustowości kabla światłowodowego, nie stanowi zidentyfikowanego składnika aktywów, ponieważ nie daje prawa do zasadniczo całości zidentyfikowanego kabla. Inne umowy, które będą wymagały analizy, czy dany składnik aktywów jest fizycznie wyodrębniony, obejmują umowy dotyczące wież transmisyjnych i prawa korzystania z określonego zakresu długości fal.
Zakres standardu nie obejmuje pewnych aktywów niematerialnych, w szczególności umów licencyjnych, wchodzących w zakres MSR 38 „Aktywa niematerialne”, takich jak licencje na wykorzystanie określonych częstotliwości. Podmioty nie mają obowiązku, lecz mogą stosować standard dotyczący leasingu do praw do użytkowania z innych wartości niematerialnych.