{{item.videoDuration}}
{{item.title}}
{{item.text}}
{{item.videoDuration}}
{{item.title}}
{{item.text}}
Budowa wartości przedsiębiorstwa to proces skomplikowany i często nieoczywisty. Szczególną rolę odgrywa w nim wiarygodność finansowa, która oprócz wpływu na samą wartość oddziaływuje również na możliwości inwestycyjne przedsiębiorstwa, dostępność kredytów, relacje z kontrahentami czy obsługę zadłużenia. Ostatni z tych aspektów ma szczególne znaczenie w warunkach podwyższonej niepewności i wysokich kosztów finansowania (wysoki WIBOR i marże). Warunki te obserwujemy obecnie na rynku, co dodatkowo potęguje znaczenie oceny ratingowej w procesie zarządzania wartością przedsiębiorstwa. Ale dlaczego to właśnie ocena ratingowa staje się fundamentem pracy CFO?
Ocena ratingowa i analiza scenariuszowa to najlepsze narzędzia dla CFO do optymalizacji kosztów obsługi zadłużenia
W aktualnym otoczeniu makroekonomicznym prognozowanie scenariuszy rozwoju dla polskiej gospodarki, nawet na nieodległą przyszłość, to wyjątkowo trudne i niewdzięczne zadanie. Na rynkach finansowych widoczna jest bardzo wysoka zmienność, czego dobrym przykładem jest WIBOR 3M – tylko w ostatnich 12 miesiącach znajdował się on w przedziale od ok. 2.7% do 7.6%.
Optymalizacja kosztów zadłużenia to proces wymagający. Jednak przy użyciu odpowiednich narzędzi może być dostępny niemal dla każdego. Pierwszym krokiem ku optymalizacji jest poznanie aktualnej oceny kredytowej - w czym pomocą służy syntetyczny rating kredytowy, pozwalający w prosty sposób wyznaczyć rynkowy koszt finansowania dla danego przedsiębiorstwa i przeanalizować dostępne dla niego źródła finansowania (np. rynek obligacji, finansowanie dłużne w różnych walutach). Szybkie porównanie aktualnych warunków finansowania i potencjalnego rynkowego kosztu pozwala na sprawdzenie, czy aktualna struktura finansowania jest optymalna.
Kolejnym etapem optymalizacji jest analiza planowanych decyzji inwestycyjnych i finansowych pod kątem ich wpływu na wiarygodność finansową przedsiębiorstwa. Ma to szczególne znaczenie w przypadku decyzji o charakterze strategicznym, takich jak:
fuzje i przejęcia,
wejście na giełdę,
wypłata dywidendy lub inna forma zwrotu kapitału,
nowe projekty inwestycyjne.
Szczególnie pomocnym narzędziem jest tutaj analiza scenariuszowa, pozwalająca określić co byłby gdyby zaistniały określone wydarzenia. Pozwala ona na wybór optymalnego rozwiązania z perspektywy wysokości przyszłych kosztów obsługi zadłużenia. Co ważne, przydaje się ona nie tylko przed wyborem optymalnej ścieżki, ale również już podczas jej implementacji - szczególnie jeśli inwestycje te finansowane (lub współfinansowane) są długiem i nie przynoszą zakładanych korzyści. W takim wypadku analiza scenariuszowa pomaga przedsiębiorstwu przygotować się na mniej oczekiwany rozwój wydarzeń i szybciej reagować, gdy przebieg inwestycji odbiega od scenariusza bazowego.
Syntetyczny rating kredytowy pozwala również na monitoring bieżących spreadów kredytowych na rynku obligacji, czyli na wybór najkorzystniejszego momentu (tj. generującego najniższe koszty) na emisje obligacji czy negocjacje z instytucjami finansującymi. Dla przykładu, tylko w 2022 r. różnica pomiędzy najwyższym i najniższym oczekiwanym przez inwestorów koszcie finansowania (spread kredytowy dla 5 letniego okresu) dla ratingu B w PLN wynosiła ponad 4.5%!
Wiarygodność finansowa największych polskich przedsiębiorstw jest wyraźnie niższa niż spółek działających w krajach Europy Zachodniej czy w USA
Zależność ta przekłada się wprost na koszty obsługi zadłużenia – dla 5 letniego długu denominowanego w PLN średnia różnica w kosztach finansowania w 2022 r. wynosiła 1.8% (względem średniego ratingu obserwowanego dla 20 największych spółek w krajach w Europy Zachodniej). Oznacza to, że dla każdych 100 milionów zadłużenia koszt ponoszony przez przedsiębiorstwa jest wyższy o 1,8 mln PLN. Tak więc, biorąc pod uwagę zadłużenie tylko 20 największych spółek (niefinansowych) notowanych na GPW wynoszące prawie 115 mld PLN – koszt ten wynosiłby aż 2,1 mld PLN rocznie.
Co ważne, czym niższa wiarygodność finansowa tym wyższe potencjalne korzyści wynikające z jej poprawy (wymagany przez inwestorów koszt finansowania zwiększa się ponad proporcjonalnie wraz ze wzrostem ryzyka)!
W jaki sposób zbadać wiarygodność finansową przedsiębiorstwa i dokonać jego oceny ratingowej?
Wiarygodna analiza kredytowa jest zazwyczaj bardzo czasochłonnym i kosztownym procesem. Zapewne z tego powodu, zaledwie garstka polskich przedsiębiorstw ma nadany rating kredytowy przez wiodące międzynarodowe agencje ratingowe. Nawet w krajach Europy Zachodniej czy USA liczba przedsiębiorstw posiadających rating kredytowy jest stosunkowo nieliczna (w praktyce są to często największe spółki).
Biorąc pod uwagę niską dostępność wiarygodnych ratingów kredytowych oraz jednoczesne korzyści wynikające z ich wykorzystania, firma PwC opracowała alternatywne rozwiązanie w postaci syntetycznego ratingu kredytowego. Dzięki połączeniu nowatorskich technologii i wiedzy eksperckiej PwC jest w stanie dogłębnie przeanalizować i nadać syntetyczny rating kredytowy dla w zasadzie nieograniczonej liczby przedsiębiorstw.
Ocena ryzyka kredytowego wg metodyki PwC jest wyrażona za pomocą 19-stopniowej skali (od AAA do CCC-, która określa wiarygodność finansową przedsiębiorstw oraz ich zdolność do pełnego i terminowego regulowania swoich zobowiązań.
W celu zobrazowania różnicy pomiędzy wiarygodnością kredytową czołowych przedsiębiorstw w poszczególnych krajach wyznaczyliśmy syntetyczny rating kredytowy dla 20 największych przedsiębiorstw (pod względem wartości rynkowej) na wskazanych poniżej rynkach. Wyniki prezentujemy poniżej na wykresie.
Gdy mediana syntetycznych ratingów kredytowych dla 20 największych spółek publicznych w Polsce wynosiła BB+, to dla większości krajów Europy Zachodniej nie spadała ona poniżej BBB-. Co więcej, w Niemczech, Wielkiej Brytanii czy Kanadzie mediana wynosiła już BBB+ (3 poziomy wyżej w porównaniu do Polski), a spółki francuskie osiągnęły rating na poziomie A-, czyli aż 4 poziomy wyższe niż ich polskie odpowiedniki. Przedsiębiorstwa amerykańskie cechowały się jeszcze wyższą wiarygodność finansową, ze średnim ratingiem na poziomie A (5 poziomów wyżej). Rating niższy niż w Polsce osiągały jedynie czołowe przedsiębiorstwa reprezentujące inne rynki regionu Europy Środkowo-Wschodniej, takie jak np. Rumunia (BB, 1 poziom niżej) czy Węgry (BB-, 2 poziomy niżej).
Poprawa wiarygodności finansowej przez polskie przedsiębiorstwa znacząco wpłynęłaby na ich wartość rynkową
W celu prezentacji skali korzyści oszacowaliśmy poglądowo potencjalny wzrost wartości wynikający z niższych kosztów finansowania i w konsekwencji wyższego zysku netto. Przy pomocy mediany oczekiwanego mnożnika P/E dla roku 2023, wartości długu oraz średnich rynkowych kosztów finansowania w 2022 r. wyznaczyliśmy wzrost wartości dla 20 największych polskich spółek. Przyjęliśmy założenie, że rating spółek uległby podwyższeniu o pojedynczą grupę (z BB na BBB) do poziomu zbliżonego do Austrii, Hiszpanii, Niemiec i Wielkiej Brytanii.
Łączny potencjalny wzrost wartości zaledwie 20 polskich największych spółek wynosi około 16 mld PLN, co odpowiada ok. 6% ich łącznej kapitalizacji. Dla zobrazowania jak duży byłby to wzrost, posłużyliśmy się porównaniem do wartości rynkowej wybranych spółek – kwota 16 mld PLN jest zbliżona do sumy kapitalizacji Tauron, ENEA, Grupa Azoty i Grupa Żywiec!
Zarządzanie oceną ratingową przedsiębiorstwa
Powyższy przykład pokazuje, że analiza różnych scenariuszy rozwoju przedsiębiorstwa i ich wpływ na wiarygodność finansową pomaga CFO oddziaływać nie tylko na bieżące wyniki (np. wyższa zyskowność), ale także na proces budowania wartości każdego przedsiębiorstwa.
Konieczność podejmowania takich działań szczególnie uwidacznia się w niepewnych gospodarczo czasach, kiedy to każda inicjatywa koncentrująca się na budowaniu wartości przedsiębiorstwa ma szczególnie istotne znaczenie.
Dane rynkowe przedstawione w niniejszym artykule zostały pozyskane w dniu 09.01.2023.
Wspieramy naszych klientów w procesach związanych z wiarygodnością finansową i ratingiem kredytowym za pomocą Debt Valuation Platform - zautomatyzowanego rozwiązania wykorzystującego inteligentne algorytmy, sprawdzone dane rynkowe i unikalną metodykę do wsparcia analiz i wycen instrumentów dłużnych, tworzenia analiz scenariuszowych, określania syntetycznego ratingu kredytowego i wyciągania na jego bazie rekomendacji optymalizacyjnych.
{{filterContent.facetedTitle}}
{{contentList.loadingText}}
{{contentList.loadingText}}
Contact us
Obserwuj nas
