Praca w Unii Europejskiej – podatki i składki

W ponad połowie krajów Unii Europejskiej kwota wolna od podatku jest znacznie wyższa niż w Polsce, choć jej wysokość jest bardzo zróżnicowana

Najwyższa kwota zwolniona z opodatkowania jest na Cyprze (19 500 EUR), w Polsce stanowi zaledwie ok. 750 EUR. Dużo korzystniej Polska wypada w rankingu krajów według stawek podatkowych (w najwyższym progu podatkowym), gdzie zajmuje 20. miejsce wśród wszystkich krajów UE (licząc od najwyższej stawki). Badanie przeprowadzono na potrzeby raportu PwC „Praca w UE – podatki i składki”.

„Kwestie podatkowe w krajach Unii Europejskiej stają się niezwykle istotnym tematem dla coraz większej grupy Polaków. Poza granicami kraju przebywa obecnie ponad 2 mln osób aktywnych zawodowo – z tego blisko 86% w UE. Uzyskiwanie dochodów za granicą rodzi liczne konsekwencje podatkowe, które nie zawsze są łatwe do ustalenia” – zauważa Tomasz Barańczyk, partner zarządzający działem prawno-podatkowym w PwC.

Z przygotowanego przez PwC raportu wynika, że w krajach europejskich dominują progresywne stawki podatku, przekraczające nawet 50% (Szwecja 57%, Portugalia 56,5%, Holandia 52%). Polska na tle krajów UE znajduje się na 20. miejscu ze stawką 32%, licząc od najwyższej stawki. W ponad połowie krajów Unii Europejskiej stawki podatkowe dla osób najlepiej zarabiających wahają się w graniach 40-57%. Najniższa stawka podatkowa wśród krajów o skali progresywnej obowiązuje w Czechach (22%%). Natomiast stawki liniowe stanowią zdecydowaną mniejszość (Bułgaria, Rumunia, Węgry, Litwa, Łotwa, Estonia). Najwyższa liniowa stawka podatkowa obowiązuje na Łotwie (23%), a najniższa w Bułgarii (10%).

„Pod względem nominalnej stawki Polska zajmuje solidną 20. pozycję w rankingu państw UE, licząc od najwyższej stawki. Należy jednak brać pod uwagę także takie aspekty, jak kwota wolna od podatku, wysokość progów podatkowych, czy możliwość stosowania ulg podatkowych, a także składki na ubezpieczenia społeczne” – podkreśla Joanna Narkiewicz-Tarłowska, wicedyrektor w dziale prawno-podatkowym PwC.

Dlatego w wielu krajach wysokie stawki podatkowe połączone są z dużymi kwotami wolnymi od podatku. W tym zestawieniu na pierwszym miejscu znajduje się Cypr z kwotą 19 500 EUR. W drugiej na tej liście Finlandii kwota wolna od podatku to 16 100 EUR, a w Wielkiej Brytanii ok. 13 500 EUR. W Polsce kwota ta wynosi zaledwie ok. 750 EUR. Należy pamiętać jednak, że w niektórych krajach w ogóle nie ma kwoty wolnej od podatku.

Raport PwC potwierdza też, że na kształtowanie stawek podatkowych ogromny wpływ ma sytuacja ekonomiczna danego kraju. I tak, w ostatnich latach w Portugalii i Grecji stawki podatkowe wzrosły,
a w Estonii i na Łotwie zostały obniżone.

W wielu krajach UE wysokie stawki podatkowe są rekompensowane także ulgami, np. od kredytów mieszkaniowych i dojazdu do pracy (Holandia), od wydatków na prywatny fundusz emerytalny (Dania), od wydatków na fachową literaturę niezbędną do pracy (Niemcy, Austria), czy na cele edukacyjne
i zdrowotne (Łotwa). W Polsce najważniejszą ulgą podatkową jest tzw. ulga prorodzinna (głównie ulga na dzieci i w mniejszym stopniu wspólne rozliczenie z małżonkiem).

Z danych raportu PwC wynika także, że w Polsce, podobnie jak w większości państw UE, składki ZUS
w 2014 r. kształtowały się na poziomie ok. 30-40% wynagrodzenia brutto, w tym zazwyczaj składka pracodawcy jest większa niż składka pracownika. W rankingu kosztów pracy (czyli składki pracodawcy), Polska zajmuje 15. pozycję na 28 państw, licząc od kosztów najwyższych do najniższych.

„Kluczowe zarówno dla przedsiębiorcy, jak i dla pracownika, jest ustalenie tego, gdzie i od jakich dochodów podatek będzie należny. Uzależnione jest to od tzw. rezydencji podatkowej.  Zasadniczo,  ustala się ją dla podatników w oparciu o kryterium czasu przebywania na terytorium drugiego państwa (krócej lub dłużej niż 183 dni). Jednak w większości krajów obowiązują liczne dodatkowe regulacje, które istotnie wpływają na poprawność ustalania rezydencji. Natomiast błędne ustalenia rezydencji rodzi negatywne skutki i dla pracownika, i dla firmy” – przypomina Katarzyna Serwińska, dyrektor w dziale prawno-podatkowym PwC.