Luka podatkowa VAT wzrośnie w 2015 r. do poziomu 3% PKB

Luka podatkowa VAT wzrośnie z poziomu 2,4% PKB w 2014 r. do 3% PKB w 2015 r., wynika z szacunków firmy doradczej PwC.

Powrót do sytuacji z 2007 r., kiedy luka w VAT była najniższa i wynosiła 0,6% PKB, mógłby przynieść budżetowi państwa ponad 42 mld złotych dodatkowych wpływów – prognozują eksperci PwC.

Na tle Unii Europejskiej Polska wciąż plasuje się w dolnej części rankingu pokazującego skalę wyłudzeń w VAT, co potwierdza ostatni raport Komisjii Europejskiej “Study to quantify and analyse the VAT Gap in the EU Member States – 2015” wskazujący, że poziom polskiej luki VAT znajduje się znacznie powyżej średniej dla krajów Unii.

Prognozowana wartość luki w VAT wyniesie w 2015 r. ok. 53 mld złotych, czyli ok. 3% PKB, podczas gdy w 2014 r. było to odpowiednio 41 mld złotych i 2,4% PKB.  Najniższą wartość Polska odnotowała w 2007 r.,  kiedy luka w VAT wynosiła 0,6% PKB. Gdyby udało się ten sukces powtórzyć, redukcja wyłudzeń do poziomu z 2007 r. może przynieść budżetowi państwa ponad 42 mld złotych dodatkowych wpływów.

W celu zmniejszenia luki VAT Ministerstwo Finansów w ubiegłym roku podjęło szereg działań, które miały ograniczyć skalę oszustw podatkowych. Wprowadzono nowe rozwiązania legislacyjne, takie jak mechanizm odwrotnego obciążenia na nowe towary, czy odpowiedzialność solidarną nabywcy, poprawiono planowanie kontroli oraz usprawniono współpracę pomiędzy organami państwa. Zdecydowanie zwiększono także świadomość publiczną w zakresie zjawiska luki VAT. Działania ministerstwa przyniosły częściowy efekt w postaci czasowego zmniejszenia luki w VAT do poziomu 2,4% PKB w roku 2014. Jednak jak wskazują dotychczasowe dane za rok 2015 działania te wydają się niewystarczające. Co więcej, mają też negatywne aspekty, takie jak obciążenie skutkami oszustw podatkowych uczciwych podatników czy zwiększenie skali wyłudzeń w branżach nieobjętych systemem odwrotnego obciążenia.

W kolejnych latach Ministerstwo Finansów planuje wprowadzenie kolejnych rozwiązań, które mają wpłynąć na zmniejszenie luki podatkowej VAT. Trwają dyskusje nad wprowadzeniem tzw. modelu podzielonej płatności (split payment) oraz stworzeniem centralnej bazy monitorującej VAT.

„Nadszedł moment, w którym wdrożenie jednego lub kilku rozwiązań systemowych jest nieuniknione. Doszliśmy do sytuacji, w której musimy spojrzeć na przykłady krajów takich jak Włochy, Turcja czy Grecja i zastanowić się nad zaadoptowaniem zastosowanych tam mechanizmów ograniczających ryzyko nadużyć lub ułatwiających ich ściganie w polskich realiach prawnych i biznesowych.”

Tomasz Kassel, partner w dziale prawno-podatkowym PwC

„Pomimo działań punktowych w najbardziej narażonych na nadużycia w VAT branżach, z punktu widzenia systemowego przestępczości podatkowej nadal nie została postawiona żadna całościowa tama. Coraz szybciej następują przesunięcia wyłudzeń na nowe grupy asortymentu, czy do nowych branż i kanałów dystrybucji towarów. Choć nie ma jednego złotego, praktycznego lub prawnego, sposobu zlikwidowania nadużyć w VAT (czego dowodem jest ich istnienie w całej UE) zdroworozsądkowy i dopasowany do możliwości naszego aparatu skarbowego zespół kilku dyskutowanych obecnie rozwiązań informatycznych jest jedynym widocznym na horyzoncie sposobem na zatrzymanie dynamiki wzrostu luki VAT.”

Jan Tokarski, dyrektor w dziale prawno-podatkowym PwC

„Wyłudzenia VAT w tej skali mają nie tylko poważny efekt fiskalny. Niosą ze sobą także bardzo konkretne negatywne efekty dla najbardziej zainfekowanych nimi branż. Przedsiębiorcy nie tylko spotykają się z nieuczciwą konkurencją, muszą także poświęcać czas i zasoby na dogłębną weryfikację partnerów biznesowych. Dla mniejszych przedsiębiorstw jest to szczególnie uciążliwe, może być też w praktyce niewykonalne.”

Mateusz Walewski, starszy ekonomista w PwC

Skontaktuj się z nami

Jakub Kurasz

Jakub Kurasz

Dyrektor, Lider ds. Komunikacji, PwC Polska

Tel.: +48 601 289 381

Piotr Kołomycki

Piotr Kołomycki

Ekspert ds. PR, PwC Polska

Tel.: +48 519 506 606

Obserwuj nas