Otwarte innowacje i kompetencje kreatywne szansą na wyjście z pułapki średniego rozwoju
Od stopnia i skali współpracy przedsiębiorstw z przemysłami kreatywnymi i ośrodkami naukowymi zależy innowacyjność polskiej gospodarki. Docenienie roli kompetencji kreatywnych w procesie budowania nowoczesnego ekosystemu innowacji gwarantuje wyjście z pułapki średniego rozwoju.
Dlatego tak ważne jest wzmacnianie modeli otwartych innowacji, i to nie tylko w firmach, ale także w instytucjach naukowych czy administracji publicznej – twierdzą autorzy raportu „Otwarte innowacje na pograniczu przemysłów kreatywnych, nauki i biznesu” przygotowanego wspólnie przez firmę PwC i Fish Ladder (studio projektów specjalnych Platige Image).
Globalizacja, a także dynamiczny rozwój nowych technologii, powodują zmiany w zachowaniach konsumentów. Dotyczy to zresztą nie tylko biznesu, ale także innych instytucji obsługujących swoich „klientów” – administracji publicznej w relacji z obywatelami czy ośrodków naukowych przy ich projektach edukacyjnych i science communication. W efekcie organizacje zmuszone są do poszukiwania źródeł innowacji zarówno wewnątrz organizacji, jak i w swoim otoczeniu. Uświadomienie sobie tej potrzeby to pierwszy krok do wprowadzenia instrumentów otwartych innowacji, stających się następnie filarem strategii rozwoju danej organizacji oraz zmian w jej kulturze organizacyjnej.
Jednym z najpopularniejszych narzędzi rozwijających otwarte innowacje są laboratoria B+R. Do ich zadań należy najczęściej praca nad projektami z obszaru prototypowania i projektowania nowych rozwiązań oraz eksperymentowania z nowymi technologiami i modelami biznesowymi. Jak twierdzą autorzy raportu, przedstawiając te zagadnienia na tle międzynarodowych studiów przypadków (m.in. frogdesign, R/GA Ventures, hub:raum), na każdym etapie tego procesu powinny być wykorzystywane kompetencje kreatywne.
„Laboratoria B+R pełnią w organizacjach szczególną rolę, ogniskując wysiłki organizacji na weryfikowaniu ryzyka biznesowego, pozwalają na równoległe testowanie wielu technologii i rozwiązań. Jest to szczególnie ważne w organizacjach, w których brakuje zarządzania projektowego.”
Kolejne narzędzia otwartych innowacji – akceleratory i programy inkubacyjne – często pełnią funkcję wewnętrznych kuźni liderów przedsiębiorczości. To właśnie w ramach takich programów prowadzony jest mentoring dla współpracujących z organizacją start-upów. Ułatwiają one także lepsze poznanie rynku i równocześnie otwierają kanały rozwoju nowych kompetencji.
Jak podkreślają autorzy raportu, akceleratory są coraz częściej traktowane przez duże organizacje jako swoisty „okres próbny” dla start-upów przed zainwestowaniem w nie większych zasobów organizacji. Tak dzieje się zarówno w przypadku dużych korporacji, jak i ośrodków naukowych i instytucji publicznych (najciekawsze modele, zarówno z zagranicy, jak i Polski, przedstawione są w raporcie).
Fundusze CVC
Powoływanie funduszy CVC (z ang. corporate venture capital) to kolejne działanie w modelu otwartych innowacji charakteryzujące najbardziej dojrzałe i przyszłościowo zorientowane organizacje. CVC to inwestycja korporacji w mniejszy biznes lub nawet zespoły działające jeszcze nieformalnie. Na polskim rynku można zaobserwować dojrzewanie takich modeli otwartych innowacji i towarzyszących im inicjatyw CVC. To, czego w Polsce ciągle jednak brakuje, a na świecie jest już coraz powszechniejszą praktyką, to wykorzystanie takich narzędzi nie tylko przez firmy, ale także instytucje publiczne, ośrodki naukowe czy miasta.
„Wehikuły CVC są jedną z najbardziej perspektywicznych form przedsiębiorczości organizacyjnej. Oprócz samego mechanizmu inwestycyjnego pozwalają również rozwijać nową kulturę organizacyjną – często niezbędną dla odpowiednio szybkiego rozwoju przedsięwzięcia.”
Innowacje a przemysły kreatywne
Eksperci w raporcie podkreślają, że na świecie przy wykorzystaniu modeli otwartych innowacji naturalną rolę odgrywają kompetencje kreatywne, podczas gdy w Polsce ich udział często pozostaje niedoceniony. Według badań UNESCO, przemysły kreatywne odpowiadają średnio za ok. 3% PKB w rozwijających się gospodarkach, a w bardziej innowacyjnych, takich jak np. Stanów Zjednoczonych, Wielkiej Brytanii, Kanady czy Japonii – ten wskaźnik jest znacznie wyższy i wynosi od 4% do 7%.
„Z roku na rok zmieniają się narzędzia i platformy komunikacji, z których korzystamy. Podobnie dzieje się z formami dostępu do kultury, rozrywki i edukacji, a także technologiami użytkowymi czy usługami publicznymi. Wpływ przemysłów kreatywnych jest obecny we wszystkich tych dziedzinach – nawet bardziej w obszarach, w których trudniej go dostrzec, np. w przemysłach ciężkim i lekkim. Zwykle nie zdajemy sobie sprawy, jak duży udział branża kreatywna ma w procesach projektowania i produkcji. A od tych kompetencji w dużej mierze zależy nasz sukces na międzynarodowych rynkach.”
Ta różnica pokazuje, że w najbardziej rozwiniętych gospodarkach wykorzystanie kompetencji kreatywnych nie ogranicza się tylko do przemysłów kreatywnych, ale ma horyzontalne zastosowanie – dotyczy wszystkich sektorów przemysłu, a także nauki, edukacji czy działania administracji publicznej. Do kategorii przemysłów kreatywnych nie zaliczają się bowiem tylko agencje reklamowe, telewizje czy wydawnictwa medialne, ale również studia architektoniczne, firmy zajmujące się drukiem 3D i prototypowaniem, kreatywnym programowaniem, wirtualną i rozszerzoną rzeczywistością czy user experience. Autorzy raportu wysnuwają te wnioski z analizy modelu działania organizacji takich jak CERN Medialab, Europejska Agencja Kosmiczna czy Dubai Future Foundation.
„Znaczenie przemysłów kreatywnych w nowoczesnych gospodarkach można przyrównać do technologii kosmicznych. Są obecnie wykorzystywane właściwie w każdym sektorze i pozwalają budować prawdziwie przełomowe rozwiązania – od innowacyjnych produktów i usług, do modeli inwestycyjnych odpowiadającym wyzwaniom dzisiejszego świata.”
Powiązane zagadnienia
Skontaktuj się z nami
Obserwuj nas
