06/10/23
Problemem w zastosowaniu zwolnienia z zysków kapitałowych przy sprzedaży udziałów przez polską spółkę holdingową jest jeden z wymogów ustawowych. Wymaga on szczegółowej znajomości wszystkich pośrednich udziałowców spółki holdingowej - do dwóch lat przed sprzedażą udziałów spółki zależnej. Na spełnienie tego warunku, spółka holdingowa nie ma żadnego wpływu.
Formalnie eliminuje to ze zwolnienia jakiekolwiek struktury z wykorzystaniem giełd papierów wartościowych czy funduszy inwestycyjnych. W praktyce zaś powoduje, że zastosowanie zwolnienia przez spółki holdingowe z zagranicznymi udziałowcami jest ekstremalnie trudne w realizacji lub wręcz niemożliwe. Naszym zdaniem przy spółkach giełdowych należy pominąć obowiązek weryfikacji położenia mniejszościowych akcjonariuszy w rajach podatkowych - jako warunku niemożliwego do spełnienia.
Podobne zwolnienia funkcjonują powszechnie w Europie, w tym w państwach Europy Środkowej i Wschodniej. Tam gdzie zostały wprowadzone, warunki do zastosowania zwolnienia są uzależnione wyłącznie od sytuacji spółki dominującej oraz jej relacji ze spółką, której udziały są sprzedawane.
Zachęty dla inwestorów powinna cechować prostota i przewidywalność w stosowaniu. Budując realną ofertę inwestycyjną, możemy odwołać się do przykładu wielu państw z naszego regionu, np. Litwy, Rumunii, Czech czy Węgier, które pozwalają na stosowanie zwolnienia przy sprzedaży udziałów, jeśli są one własnością spółki przez określony okres (rok lub dwa lata).
Bez jasnych i łatwych do spełnienia warunków dla stosowania preferencji, zrobienie z Polski inwestycyjnego eldorado może być zadaniem trudnym do wykonania.
Zastosowanie zwolnienia z podatku przez spółkę holdingową przy sprzedaży udziałów spółki zależnej, wymaga spełnienia szeregu warunków, na które podatnik nie zawsze ma wpływ. Możliwość weryfikacji czy spółka holdingowa nie miała żadnych wspólników w rajach podatkowych przez ostatnie dwa lata jest bardzo ograniczona, a w przypadku spółek giełdowych czy inwestycji funduszy, nie występuje. - wynika z raportu PwC Polska “Polska spółka holdingowa - biznes potrzebuje zmiany”
“Polscy decydenci często podkreślają, że zależy im na przyciąganiu zagranicznych inwestorów i tworzeniu korzystnych warunków zachęcających do lokowania kapitału w Polsce. W związku z tym proponowane są rozwiązania, które mają uczynić Polskę krajem atrakcyjnym dla biznesu. Jedną z regulacji wspierających inwestycje w Polsce miały być przepisy o polskiej spółce holdingowej umożliwiające sprzedaż udziałów przez polskie spółki kapitałowe bez podatku dochodowego. Ta instytucja, stanowiąca nowość w polskim prawie podatkowym, okazała się mało popularna i wymagała nowelizacji już po kilku miesiącach od jej wprowadzenia. Co więcej, wciąż jest nadmiernie skomplikowana, a podatnicy i sądy wskazują na brak możliwości zastosowania jej w praktyce. Zwolnienie z podatku dochodowego od osób prawnych przy sprzedaży udziałów ma jednak długą historię w państwach zachodniej Europy. Co więcej, nasi sąsiedzi z Europy Środkowej i Wschodniej, również się w tym zwolnieniu specjalizują, tym samych zachęcając inwestorów do lokowania swojego kapitału poza Polską. W niniejszym opracowaniu wskazujemy na zagraniczne przykłady, które można wykorzystać przy finalnym kształtowaniu zakresu tego zwolnienia”
Zwolnienie dla zysków kapitałowych jest powszechne w państwach „Starej Europy”. W Niderlandach - dla sprzedaży udziałów w spółce, w której posiada się co najmniej 5% udziałów (dodatkowe warunki m.in. w zakresie aktywnego zarządzania inwestycją. W Wielkiej Brytanii wprowadzono preferencje dla sprzedaży udziałów w spółkach, w których co najmniej 10% udziałów spółki było w posiadaniu przez okres roku (dotyczy spółek prowadzących działalność operacyjną). W Luksemburgu zwolnienie dotyczy sprzedaży udziałów spółki, w której co najmniej 10% udziałów było w posiadaniu przez okres roku (względnie inwestycja na poziomie 6 mln EUR). Szwajcarzy wprowadzili preferencje dla sprzedaży udziałów w spółkach, w których co najmniej 10% udziałów było w posiadaniu przez rok. W Szwecji zwolnienie dotyczy sprzedaży udziałów posiadanych z uzasadnionych przyczyn biznesowych (udział powyżej 10% świadczy o uzasadnionych przyczynach). W Danii zwolnienie z zysków kapitałowych obejmuje zyski ze sprzedaży krajowych i zagranicznych spółek z udziałem w kapitale przekraczającym 10% (możliwe szersze zastosowanie) a w niemczech - efektywne zwolnienie do 95% wartości zysków kapitałowych ze sprzedaży udziałów.
“W Polsce zastosowanie zwolnienia przez spółkę holdingową wymaga weryfikacji udziałowców pośrednich spółki holdingowej i potwierdzenia, że nie mają oni ani siedziby ani zarządu w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową, co powoduje, że stosowanie zwolnienia z zysków kapitałowych przy sprzedaży udziałów przez polską spółkę holdingową jest niemal niemożliwe. Tymczasem w Europie, w tym u naszych wszystkich sąsiadów w regionie Europy Środkowej, mamy wiele przykładów, które regulują przepisy dotyczące spółek holdingowych w sposób prosty i transparentny. Warto do tych dobrych praktych sięgnąć”
Państwa Europy Środkowej i Wschodniej również stosują zwolnienia dla zysków kapitałowych jako element pakietu zachęt dla inwestorów. Zarówno w Czechach jak i w Litwie minimalny udział kapitałowy wynosi 10%, jednak okres posiadania udziałów to odpowiednio 12 i 24 miesiące. W Czechach spółka zależna nie podlega zwolnieniu lub opodatkowaniu według 0% stawki podatku dochodowego a w Litwie spółka zależna musi mieć siedzibę w kraju UE/EOG, z którym Litwa ma zawartą umowę o unikaniu podwójnego opodatkowania. W Estonii zyski kapitałowe są objęte estońskim podatkiem dochodowym - nie podlegają opodatkowaniu do momentu dystrybucji do udziałowca. W Łotwie system opodatkowania zbliżony do tego obowiązującego w Estonii. Zyski kapitałowe (ze sprzedaży udziałów w spółkach, jeśli okres posiadania udziałów przekracza 36 miesięcy) mogą obniżać podstawę opodatkowania podatkiem dochodowym przy dystrybucji dywidend do udziałowców. W Rumunii minimalny udział kapitałowy wynosi 10%, okres posiadania udziału 12 miesięcy a spółka zależna musi mieć siedzibę w kraju UE/EOG, z którym Rumunia ma zawartą umowę o unikaniu podwójnego opodatkowania. Z kolei na Węgrzech nie ma regulacji dotyczących minimalnego udziału kapitałowego, okres posiadania udziału - podobnie jak w Rumunii - wynosi 12 miesięcy, zaś zwolnienia nie dotyczą zysków ze sprzedaży udziałów w zagranicznych spółkach kontrolowanych.
“Zarówno państwa tzw. “Starej Europy” jak państwa Europy Środkowej i Wschodniej elementem zachęty dla inwestorów jest stosowanie zwolnienia dla zysków kapitałowych. Przepisy zwolnione są tak skonstruowane, żeby wspierać tworzenie stabilnego i atrakcyjnego rynku inwestycyjnego a tym samym pobudzać lokalną gospodarkę. Polska mogłaby skorzystać na stosowaniu rozwiązań już wdrożonych i przetestowanych za granicą”