19/06/24
Raportowanie podatkowe w Polsce jest obciążone licznymi obowiązkami, różnymi terminami, mnogością formularzy i brakiem jasnych i praktycznych wytycznych. Ponadto raportowanie w formie elektronicznej wiąże się z wyzwaniami związanymi z podpisem elektronicznym, walidacją upoważnienia do składania formularzy drogą elektroniczną, udostępnionymi narzędziami i błędami technicznymi, co utrudnia planowanie pracy i optymalne alokowanie zasobów ze względu na terminy znacznie krótsze niż w innych krajach europejskich. Jednocześnie raportowanie podatkowe ulega zmianom i rozbudowie, co wymaga od podatników ciągłego monitorowania i dostosowywania się do nowych przepisów, narzędzi i formularzy - wynika z raportu “Raportowanie podatkowe: Jak zawiłe i niejasne zasady raportowania zwiększają koszty prowadzenia biznesu w Polsce” opracowanego przez PwC Polska.
Uczestnicy dyskusji dotyczącej terminów, związanych z raportowaniem podatkowym są zgodni - terminy te są zdecydowanie za krótkie. Na przykład, pomimo znacznego rozbudowania przepisów z zakresie CIT, od ponad 20 lat funkcjonuje obecny termin na złożenie zeznania CIT-8, tj. 3 miesiące po zakończeniu roku za który się raportuje. We Francji ten okres wynosi 5 miesięcy, 7 lub 14 w Niemczech oraz 12 miesięcy w Wielkiej Brytanii.
“W ostatnich latach, raportowanie podatkowe staje się coraz bardziej czasochłonne i wymagające. Gromadzenie, przetwarzanie i analizowanie dużych ilości danych i informacji, jak również właściwe i terminowe przekazywanie ich do organów administracji skarbowej wymaga czasu, zaangażowania i współpracy wielu jednostek merytorycznych w firmie. Ze względu na liczne obowiązki w zakresie raportowania, różne terminy składania deklaracji, mnogość formularzy i brak jasnych wytycznych dotyczących ich wypełniania oraz różne sposoby ich przekazywania do administracji skarbowej, obserwujemy coraz większe zaniepokojenie podatników tą kwestią”
Elementami raportowania podatkowego, co do których podatnicy mają wątpliwości są także kolejności wykonanych czynności – terminy na złożenie zeznania CIT-8 oraz odprowadzenie podatku są zbieżne z terminem na przygotowanie sprawozdania finansowego. W przypadku podmiotów, których księgi rachunkowe są audytowane, proces przygotowania sprawozdania finansowego może być wydłużony, co często prowadzi do trudności z dotrzymaniem terminu a w rezultacie, do wyliczenia podatku i złożenia zeznania CIT opartego na danych, które nie są zaudytowane i zatem ostateczne. W takiej sytuacji podatnik może być zmuszony do przeliczenia należnego podatku po przygotowaniu sprawozdania finansowego oraz do złożenia korekty zeznania, a także dopłaty należnego podatku wraz z odsetkami.
Tak samo problematyczne jest planowanie pracy i alokowanie zasobów po stronie podatnika – w przypadku zmiany terminu raportowania podatkowego. Pomimo, że podatnicy mieli więcej czasu na wywiązanie się z obowiązków w wyniku wydłużenia wybranych terminów podatkowych ze względu na pandemię Covid-19, ich wątpliwości budziła forma i termin zakomunikowania oraz wprowadzenia zmiany. Ministerstwo Finansów praktykowało ogłoszenie przedłużenia z ograniczonym wyprzedzeniem, natomiast samo opublikowanie projektu przepisów i ich przyjęcie odbywało się w znacznie późniejszym terminie – często niedługo przed właściwym terminem na wywiązanie się z obowiązku.
“Ustawa o CIT w kształcie z 1992 r. wskazywała, że podatnik składa zeznanie o CIT w terminie do końca drugiego miesiąca po zakończeniu roku podatkowego. Następnie, w terminie 10 dni od zatwierdzenia sprawozdania finansowego podatnik był zobowiązany złożyć ostateczne zeznanie (nie później jednak niż przed upływem 6 miesięcy następnego roku podatkowego). Od 2004, obowiązuje obecny termin czyli zeznanie CIT musi zostać złożone do końca trzeciego miesiąca po zakończeniu roku podatkowego. Czyli mimo znacznego rozbudowania przepisów z zakresu CIT, od ponad 20 lat funkcjonuje obecny termin na złożenie zeznania CIT-8”
Wśród rozwiązań systemowych wdrożonych z sukcesem w innych państwach, jest kilka, na które warto zwrócić uwagę. Po pierwsze, zapewnienie podatnikowi dostępu do podglądu wybranych informacji z systemu rozliczeniowego urzędu skarbowego – takie rozwiązanie pozwoliłoby zaoszczędzić czas zarówno podatnikom jak i pracownikom urzędów. Po drugie, wprowadzenie możliwości korygowania rozliczenia rocznego VAT zamiast korekty poszczególnych okresów. Kolejnym byłoby umożliwienie wystąpienia do administracji skarbowej o przedłużenie terminu na złożenie zeznania podatkowego. Dobrą praktyką byłoby też udostępnienie podatnikom przez administrację skarbową praktycznych materiałów wspierających raportowanie z uwzględnieniem angielskiej wersji językowej.
Z uwagi na dynamikę zmian w przepisach podatkowych, wdrażanie nowych rozwiązań technologicznych po stronie administracji skarbowej oraz coraz szerszy zakres informacji przekazywanych przez podatników, procesy raportowania podatkowego podlegają ciągłej ewolucji. Warto rozważyć przeprowadzenie konsultacji podatkowych w zakresie rozwiązań technicznych oraz uproszczenia raportowania podatkowego, co stanowiłyby okazję do wymiany idei i opracowania nowych optymalnych rozwiązań stosowanych przekrojowo w polskim systemie podatkowym. Jednocześnie opracowanie i publikacja praktycznych instrukcji wyjaśniających zasady wypełniania poszczególnych formularzy mogłaby znacząco ograniczyć wątpliwości po stronie podatników.