Raport PwC

Polska Strefa Inwestycji: czas na zmiany

Hero image
  • Report
  • Wrzesień 2024

Nowy mechanizm wsparcia inwestycji, który wszedł w życie w 2018 roku, znacząco zwiększył dostępność tego rozwiązania dla przedsiębiorców. Obejmuje on cały kraj, a nie tylko obszary Specjalnych Stref Ekonomicznych (SSE). Pozytywny wpływ funkcjonowania Polskiej Strefy Inwestycji (PSI) przyćmiewają jednak liczne wady wynikające z niedopracowania przepisów prawa.

Odpowiednie zmiany legislacyjne pozwolą uzyskać 25% wzrost inwestycji, a ich brak spowoduje spadek inwestycji o 40%

Czas na zmiany

Należy nieustannie dbać o konkurencyjność polskiego instrumentu wsparcia. Zwolnienie z podatku dochodowego jest powszechną zachętą oferowaną w różnych państwach europejskich. Wprowadzenie nieodpowiednich regulacji oraz brak mechanizmów ochronnych w ramach implementacji Pillar 2 w Polsce może spowodować, że PSI nie będzie skutecznie przyciągać inwestorów, a Polska będzie przegrywać rywalizację o lokalizację inwestycji z innymi krajami Europy Środkowo-Wschodniej. Opóźnienie we wdrożeniu zmian do systemu zachęt inwestycyjnych w Polsce może już wkrótce spowodować, że nasz kraj stanie się mało atrakcyjną lokalizacją dla inwestycji.

Mieczysław Gonta
Partner PwC Polska

Polska Strefa Inwestycji może stracić na atrakcyjności, jeśli nie zostaną wprowadzone zmiany w przepisach, które utrzymają konkurencyjność naszego kraju na arenie międzynarodowej. W najbliższych tygodniach kluczowym wyzwaniem będzie ochrona ulg podatkowych przed negatywnymi skutkami wynikającymi z przepisów o globalnym podatku minimalnym (Pillar 2). Jednym z rozwiązań jest zabezpieczenie polskiego systemu wsparcia inwestycji oraz ewentualna reorganizacja mechanizmu zwolnień podatkowych SSE/PSI, na przykład poprzez wprowadzenie tzw. „refundable, transferable tax credits” lub przekształcenie instrumentu na dotacyjny.

Polski ustawodawca powinien pospieszyć się z wprowadzeniem odpowiednich regulacji dotyczących globalnego podatku minimalnego do polskiego prawa. W przypadku niepodjęcia w najbliższym czasie takich działań, zagraniczni inwestorzy mogą zrezygnować z realizacji inwestycji w Polsce, a pro-inwestorski charakter tego instrumentu zaniknie. Nie można wykluczyć ryzyka, że zwolnienie podatkowe oferowane w ramach PSI przestanie być realną zachętą inwestycyjną dla dużych przedsiębiorców należących do międzynarodowych grup kapitałowych. Ukierunkowanie instrumentu wsparcia wyłącznie na lokalny, polski, mały biznes będzie oznaczało zahamowanie wzrostu nakładów inwestycyjnych oraz powstawania nowych miejsc pracy. Nie możemy również wykluczyć, że część przedsiębiorców zdecyduje się na wygaszenie DoW ze względu na konieczność zapłaty podatku wyrównawczego.

Dorota Wolna
Partner PwC Polska

Polska Strefa Inwestycji vs. Specjalne Strefy Ekonomiczne

109,5 mld

Wartość zadeklarowanych inwestycji osiągnięta w ciągu 5 lat funkcjonowania PSI (lata 2018-2023)

119,2 mld

Wartość zadeklarowanych inwestycji osiągnięta w ciągu 24 lat funkcjonowania Specjalnych Stref Ekonomicznych (lata 1997-2018)

Analiza danych uzyskanych z Ministerstwa Rozwoju i Technologii (MRiT) wskazuje na duży potencjał i efektywność nowego instrumentu wsparcia. W ciągu pięciu lat działania Polska Strefa Inwestycji okazała się niemal równie skuteczna co obowiązujące przez 24 lata SSE.

W tym kontekście PSI jest jednym z kluczowych czynników, na podstawie których przedsiębiorcy decydują się na wybór Polski jako lokalizacji dla swoich inwestycji.

Sukces Polskiej Strefy Inwestycji wśród MŚP i firm z polskim kapitałem

Do sukcesów następcy SSE można zaliczyć wsparcie dla polskiego biznesu i otwarcie na mniejsze inwestycje.

W ciągu ostatnich pięciu lat jedynie w Wałbrzyskiej SSE i Kostrzyńsko-Słubickiej SSE większą liczbę inwestycji zadeklarowały duże przedsiębiorstwa. W pozostałych strefach dominowały inwestycje małych i średnich przedsiębiorstw (65%). Przedsięwzięcia dokonane z udziałem polskiego kapitału zdecydowanie przeważały nad inwestycjami z kapitałem zagranicznym. W analizowanym okresie takich inwestycji zadeklarowano o ponad 35% więcej niż inwestycji z zagranicznym kapitałem.

74%

nowych inwestycji było realizowanych przez polskich inwestorów

Obserwujemy stopniowe nasycenie inwestycjami zagranicznymi. Choć nadal są obecne, nowi inwestorzy z zagranicy pojawiają się rzadziej niż w czasach SSE. W rezultacie, na rynku pojawiły się inwestycje polskiego kapitału, a zwolnienia w PSI wspierają rozwój ich mocy produkcyjnych, co daje szansę na przyszłą dominację na polskim rynku inwestycyjnym.

Zauważamy także trend spadkowy liczby inwestycji polegających na utworzeniu nowych zakładów (greenfield), na rzecz wzrostu reinwestycji.

Inwestycje typu greenfield stanowią coraz mniejszy udział w strukturze wydawanych DoW. W czasach SSE do Polski napływał kapitał zagraniczny, co sprzyjało intensywnemu rozwojowi gospodarczemu. Obecnie nastała era stabilizacji i rozwoju działalności inwestorów, którzy już zadomowili się w Polsce. Obniżenie minimalnych nakładów inwestycyjnych o 50% dla tzw. reinwestycji zwiększyło dostępność ulgi dla wielu podatników, umożliwiając realizację mniejszych inwestycji.

O czym jeszcze przeczytasz w raporcie?

Białe plamy na mapie PSI

Zalety i wady instrumentu wsparcia

 

Konkurencja o inwestycje w regionie

Nasze rekomendacje dotyczące konieczności modyfikacji instrumentu

 

Prognozy na kolejne 5 lat w zakresie nakładów inwestycyjnych i utworzenia nowych miejsc pracy

 

Polska Strefa Inwestycji: czas na zmiany

Zobacz pełną wersję raportu


Skontaktuj się z nami

Dorota Wolna

Dorota Wolna

Partner, PwC Polska

Tel.: +48 502 184 054

Mieczysław Gonta

Mieczysław Gonta

Partner, PwC Polska

Tel.: +48 502 184 907

Agnieszka Szymczyk

Agnieszka Szymczyk

Senior Manager, PwC Polska

Tel.: +48 519 507 663

Katarzyna Welzant

Katarzyna Welzant

Manager, PwC Polska

Tel.: +48 571 778 616

Obserwuj nas