Pojęcie ESG (Environmental, Social, Governance), czyli wszystkie kwestie związane z ładem środowiskowym, społecznym i korporacyjnym, staje się coraz istotniejsze dla wielu przedsiębiorstw i instytucji, ale też dla całej gospodarki. Ma to związek m.in. z rosnącą presją regulacyjną w UE, presją rynkową, wymogami właścicielskimi (ze zwiększającym się segmentem inwestorów wybierających “zielone” inwestycje) oraz możliwością pozyskania finansowania, zwłaszcza w dłuższej perspektywie.
Mimo, że zasady ESG dotyczą każdego sektora, to jednak ich wpływ będzie zróżnicowany. Przekierowanie przepływów kapitału w stronę bardziej zrównoważonej działalności i inwestycji ma realny wpływ na działalność instytucji finansowych, choć one same nie mają istotnego udziału w emisji CO2, natomiast swoim finansowaniem mogą wpływać na rozwój określonych branż.
Jak polskie banki przygotowują się do wdrożenia wymogów związanych z ESG?
Na to pytanie odpowiada niniejszy raport, który przedstawia wyniki badania przeprowadzonego przez PwC wśród przedstawicieli banków w Polsce w marcu 2021 roku. Na pytania odpowiedziało anonimowo 14 instytucji, których aktywa wynoszą blisko 80 proc. całej sumy bilansowej polskiej bankowości.
"Z badania wynika, że już teraz 80% badanych banków komercyjnych wprowadziło elementy zrównoważonego
finansowania w swoich strategiach biznesowych i ofercie produktowej, a niemal wszystkie uwzględniają
ryzyka klimatyczne i środowiskowe w procesach kredytowych, głównie dla wybranych branż i sektorów.
To może być istotny sygnał dla firm ubiegających się o finansowanie swoich inwestycji w niedalekiej
przyszłości, jakie mogą być wobec nich dodatkowe oczekiwania.
Co ważne, zdecydowana większość banków, które wzięły udział w naszym badaniu, pozytywnie postrzega
kształtujące się wymogi regulacyjne w zakresie ESG - dostrzega w nich szansę zarówno dla swoich
organizacji, jak też dla całego sektora bankowego i gospodarki."
Przemysław Paprotny
partner PwC, lider usług dla sektora finansowego w Polsce
Piotr Bednarski
dyrektor w zespole usług dla sektora finansowego w PwC
Dorota Hutny
ekspert w zespole usług dla sektora finansowego w PwC
Prawie 80% z badanych banków wprowadziło już elementy zrównoważonego finansowania w swoich
strategiach biznesowych i ofercie produktowej. Do obszarów, w których wiele instytucji nie
wprowadziło jeszcze elementów zrównoważonego finansowania należą: kształtowanie ceny produktów
(86% instytucji nie wprowadziło
żadnych elementów ESG) oraz procesy identyfikacji i szacowania ryzyka, stress testy, a także
proces ICAAP (71% instytucji nie wprowadziło żadnych elementów ESG).
Oprócz wymienionych w badaniu obszarów, wskazano, że elementy zrównoważonego finansowania
wprowadzono również w ramach:
W strategii biznesowej/strategii działania
w ofercie produktowej
w strukturze organizacyjnej
w procesie identyfikacji i szacowania ryzyka, ST, ICAAP
w procesach oceny kredytowej
w kształtowaniu ceny produktów
inne
Dla wybranych branż/sektorów
Dla największych i strategicznych klientów
Dla wszystkich klientów proporcjonalnie do ryzyka
inne
Tylko dwa spośród 14 ankietowanych banków obecnie nie uwzględniają w procesach kredytowych ryzyk środowiskowych i klimatycznych, planują jednak w przyszłym roku wprowadzić tego rodzaju proces. Najczęściej ryzyka klimatyczne i środowiskowe uwzględniane są w procesach kredytowych dla wybranych branż lub sektorów. Wywiady przeprowadzone wśród banków przez PwC wskazują, że należą do nich m.in. sektor energetyczny, wydobywczy (kopalnie), przemysł ciężki i chemiczny.
Jedna spośród badanych instytucji zadeklarowała, że obecnie uwzględnia ryzyka klimatyczne i środowiskowe w procesach kredytowych dla wszystkich klientów, proporcjonalnie do ryzyka. W kategorii „Inne” znalazły się takie procesy jak wykup wierzytelności leasingowych z tytułu leasingu udzielonego na projekty w obszarze OZE (fotowoltaika) oraz udzielanie kredytów związanych z termomodernizacją.
Według badanych instytucji największymi wyzwaniami wynikającymi z wymogów wdrożenia do ram ryzyka czynników ESG są:
Ponad połowa instytucji (57%) postrzega również niedostosowanie w zakresie systemów IT lub procesów wewnętrznych w bankach jako istotne wyzwania w związku z wymogami wdrożenia do ram ryzyka czynników ESG. Prawie 40% widzi ryzyko zbyt mechanicznego wdrożenia przepisów ESG poprzez rozporządzenia Komisji Europejskiej a nie dyrektywy UE, co może wiązać się z niedostatecznym uwzględnianiem negatywnych skutków lokalnych wdrożenia przepisów ESG dla klientów banków. Tak może stać się w wyniku wymuszenia przepisami zbyt szybkiej, radykalnej lub nieuwzględniającej m.in. kosztów społecznych transformacji w zakresie ESG, czy niedocenienie wpływu ESG na konkurencyjność gospodarki Polski (firmy, klienci indywidualni).
Brak finalnych, przejrzystych regulacji
Brak/Ograniczona dostępność danych na temat kontrahentów w zakresie ESG
Niska jakość ujawnień i świadomość kontrahentów na temat czynników ESG
Brak wiedzy i kompetencji w instytucji
Niedostosowanie systemowe lub procesowe
Aktualna polityka KE/PE coraz szerszego stosowania rozporządzeń bezpośrednio obowiązujących w krajach UE
Opracowanie jednolitych zasad interpretacyjnych wymogów regulacyjnych w zakresie ESG w sektorze bankowym
Wprowadzenie szczegółowych wymogów/wytycznych w zakresie ujawnień ESG dla dużych przedsiębiorstw/spółek notowanych na GPW
Kampanie informacyjno-edukacyjne skierowane do klientów banków
Sektorowa baza danych na temat ryzyka ESG klientów banków
Wprowadzenie certyfikowanego systemu ratingów dla klientów banków
Inne
Wszystkie badane banki jednomyślnie zadeklarowały, że dla realizacji inicjatyw ESG przydatne byłoby opracowanie jednolitych zasad interpretacji wymogów regulacyjnych w zakresie ESG w sektorze bankowym. Wśród przydatnych rozwiązań znalazły się również:
Padały również odpowiedzi dotyczące potrzeby uspójnienia wymogów w zakresie Certyfikatów EPC w UE oraz wprowadzenia obowiązku posiadania EPC dla każdej nieruchomości oraz ogólnodostępnej bazy danych.
Partner zarzadzający, Tax, Legal and People (TLP), PwC Polska
Tel.: +48 502 184 846