Transformacja energetyczna – jak się do niej przygotować? Transkrypt z wydarzenia

[0:00:00]

Dawid Gorol: Dzień dobry. Witam serdecznie. Nazywam się Dawid Gorol. Jestem starszym konsultantem w Zespole Energy & Renewables i zapraszam na webinarium dotyczące transformacji energetycznej. Jak pewnie Państwo wiedzą transformacja energetyczna otacza każdego z nas, otacza każdą firmę. Każdy z nas się z tym mierzy i dlatego na rynku powstało wiele firm, wielu ekspertów, wiele opinii i wiele mitów dotyczących transformacji energetycznej. Dlatego też pojawiło się po naszej stronie, pojawił się po naszej stronie pomysł, bo stworzyć dedykowane spotkanie, dedykowane webinarium, aby odpowiedzieć sobie na kluczowe pytania nurtujące Państwa, nurtujące naszych klientów, czasami też nas i stwierdziliśmy, że wykorzystamy pytania które po państwa stronie się pojawiły do tej pory i odpowiedzi na nie, odpowie na nie 9 ekspertów z PWC, którzy na co dzień zmagają się z tymi pytaniami ze swoimi klientami.Dziękujemy bardzo za wszystkie pytania wszystkie pytania które do tej pory zostały przez państwa przesłane. Na część z nich odpowiemy na dzisiejszym spotkaniu, a na część z nich postaramy się odpowiedzieć po tym webinarium kontaktując się bezpośrednio z państwem. Poświęcimy sobie dzisiaj 2 godziny, aby poruszyć te wszystkie zagadnienia, które państwo do nas przysłali, które stwierdziliśmy że są najlepsze do omówienia, tak aby jak najlepiej państwu nakreślić cały zakres związany z transformacją energetyczną. Zanim przejdziemy sobie jeszcze do agendy, chciałbym też zaznaczyć bardzo prosimy żeby państwo zadawali pytania na czacie, który jest dostępny dla państwa. Na te pytania nie będziemy dzisiaj odpowiadać,nie mamy tutaj sekcji takiej Q&A dedykowanej odpowiedziom na te pytania, jednakże postaramy się na nie odpowiedzieć jak najszybciej po spotkaniu. Dodatkowo też w przyszłym tygodniu do państwa zostanie przesłane nagranie z tego spotkania tak żeby państwo mogli sobie to później jeszcze raz obejrzeć. Przechodząc do konkretów dzisiejsze spotkanie będzie podzielone na cztery kluczowe części: sektor energetyczny i odnawialne źródła energii; strategia dekarbonizacji i obliczanie śladu węglowego; dotacje na transformację energetyczną, finansowanie, taksonomia oraz wsparcie prawno-podatkowe. Każda z tych części będzie podzielona, będzie miała swój dedykowany czas i dla każdej z tych części będziemy mieli dedykowanych ekspertów, którzy będą starali się odpowiedzieć na te pytania. No widziałem te pytania wcześniej są bardzo ciekawe, także z wypiekami na twarzy czekam na nie razem z państwem. Możemy przejść do pierwszego do pierwszego etapu. Pierwsza część to sektory energetyczny i odnawialne źródła energii energii. A ze mną Dorota Dębińska-Pokorska, która jest liderem zespołu Energy & Renewables oraz Jan Biernacki, który jest dyrektorem w tym samym zespole. Na sam początek, jako wprowadzenie, Dorota bardzo poprosilibyśmy Ciebie o odpowiedź na pytanie: czym jest transformacja energetyczna oraz kogo ona dotyczy.

Dorota Dębińska-Pokorska: Dzięki Dawid za spotkanie. Rzeczywiście w przestrzeni publicznej mamy dużo mitów na temat transformacji energetycznej. To tak tradycyjnie się kojarzy, że transformacja energetyczna to dotyczy energetyków, a otóż nie transformacja energetyczna dotyczy absolutnie każdego konsument energii elektrycznej, aczkolwiek czym wyższy wolumen zużycia tej energii elektrycznej, tym ta transformacja jest istotniejsza. I to nie jest tylko energia elektryczna, to jest szeroko pojęta energia, która ma różne nośniki, czy na poziomie gazu, czy w ogóle konsumpcji innych rodzajów energii. Więc jest to szeroko pojęta redukcja zużycia energii oraz optymalizacja zużycia tej energii, bo jedno pojęcie nie jest tożsame z drugim.I czy to jest dla mojej firmy? Tak, jest to dla każdej firmy. A dlaczego jest dzisiaj istotne. Istotne jest, bo coraz trudniej jest dostać dofinansowanie, jeżeli nie korzysta się z czystej energii. Coraz trudniej jest walczyć o swoich klientów końcowych jeżeli się nie ma przedsiębiorstwa który właśnie transformuje się energetycznie, więc to środowisko zewnętrzne wymusza aby każde przedsiębiorstwo tą transformację energetyczną przechodziło. Więc czym jest transformacja energetyczna? Transformacja energetyczna jest redukcją i optymalizacją zużycia energii   prowadzącą do redukcji śladu węglowego w pigułce. Dzięki.

DG: Dzięki wielkie za wprowadzenie. No to Janku, może teraz przejdziemy do Ciebie. Transformacja energetyczna w sumie jest czymś nowym i firmy nie mają swoich dedykowanych zespołów tylko do ESG na przykład, chociaż coraz częściej już tak jest, jednakże dotyka ona kilku różnych działów i żeby dobrze się do niej przygotować najczęściej trzeba zaangażować kilka z nich. Także pytanie jest: jakie zespoły potrzebuje zaangażować w mojej firmie, a żeby tą transformację przeprowadzić i na jakie obszary mojej firmy ta transformacja energetyczna ma wpływ?

Jan Biernacki: Jasne. Dzięki, to postaram się na to odpowiedzieć.  To może zacznę od tego jak firmy zwykle to rozwiązują i jak ta sytuacja często wygląda i jak ja wierzę, że po prostu byłoby najefektywniej. Obszar energii jeszcze rok temu, w dużej części przedsiębiorstw był zarządzany przez zespoły na przykład techniczne, które kupowały energię i zajmowały się przyłączami, a to natura rynku energetycznego jest trochę inna niż dedykowanie to zespołom technicznym, inżynierskim, które mają się zajmować energią elektryczną. Tak naprawdę, kupowanie energii jest bliższe do zabezpieczenia kursów walut, do zabezpieczania stopy procentowej, do zarządzania pozycją i ryzykiem. Kompetencje działu finansowego. Jeżeli chodzi z kolei o to jak wpływa to na ślad węglowy, dekarbonizację, czy cele zieloności oraz cenę zakupu versus konkurencyjność naszych produktów, to są kompetencje biznesu. Kompletnie osobną kwestią jest sama zieloność, agenda zielona ESG i jakby specjalne działy dedykowane pod to. Zaryzykowałbym stwierdzenie, że energia elektryczna dotyczy przede wszystkim tych działów, mniej działów technicznych związanych z dostawami energii, bo dostawy energii, to jest po prostu bardziej kompetencja techniczna związana z dystrybucją. Więc mamy sobie działy, których to mocna dotyczy i gdzieś zwykle umiejscowiony jest tak zwany lead. W niektórych spółkach, ten lead znajduje się w biznesie. To biznes zarządza, ustala strategię jak powinna energetyka wyglądać, jak ją kupujemy i ile jesteśmy gotowi na ryzyko, w jaki sposób sie zabezpieczamy i jak to wszystko powinno wyglądać. Egzekucja to już jest trochę osobna sprawa z wykorzystaniem działów zakupów lub technicznych.Ale gdzieś umiejscowiony jest lead. W niektórych spółkach umiejscowiony jest lead po stronie biznesu. Uważam, to jest bliskie mojemu sercu, bo wierze że energia elektryczna powinna być służebna, po prostu do celów biznesowych. W niektórych obszarach, energia elektryczna i władztwo nad nią, lokowana jest z kolei w departamentach finansowych, no bo to jest po prostu duża porcja kosztowa. A biorąc pod uwagę obecną mnogość zabezpieczania wolumenów energii elektrycznej, cen energii elektrycznej, no i prawdę mówiąc wielkie ryzyko związane z zastosowaniem tych strategii, to pasuje to również do działu finansowego.Tak długo jak określone są dosyć jasno granice gdzie jest tak zwany lead nad energią elektryczną i wierzę szczerze, że to powinien być dział biznesowy lub dział finansowy. Jeżeli jest to dział zieloności, to też może mieć sens, tylko też ma oczywiście swoje konsekwencje, że tutaj bardziej się koncentrujemy: niech to teraz absolutnie będzie zielone, i tutaj zielona agenda jest priorytetem. Jest ok, tylko to ma wszystko swoje dosyć duże konsekwencje i ryzyka: jak przeprowadzamy zabezpieczania energii zielonej. 

DG: Dziękuję. Czyli rozumiemy, że to nie jest tak że w sumie jest jeden dział zaangażowany, tylko klika i zamawia, tylko teraz to już jest dużo bardziej skomplikowane i musimy połączyć te.

JB: W dobrym rozwiązaniu tak.

DG: W dobrym rozwiązaniu.Dziękuję. Doroto, czy podałabyś nam jakieś przykłady skutecznej transformacji energetycznej?

DD-P: To jest trudne pytanie, a dlatego że odpowiedź nie jest oczywista. Co to znaczy skuteczna transformacja energetyczna? Możemy sobie powiedzieć, że skuteczna transformacja energetyczna to taka która, powoduje redukcje emisji.Bo do tego, to się powinno sprawadzić. I oczywiście można powiedzieć, że jest ona skuteczna, ale pytanie ile ona kosztuje.Ile ona kosztuje, bo wadą transformacji energetycznej jest to, że ona niestety kosztuje. I jak mówimy, rozmawiamy z naszymi klientami to gdzie są dylematy? Dylematy są tam, że , co słyszymy: ja bardzo chcę transformować energetycznie swoją organizację, ale nie mogę doprowadzić do tego, że moja organizacja przestanie być konkurencyjna względem rynku. Ja oczywiście to rozumiem. Jakbym prowadziła to samo przedsiębiorstwo, moja logika by była jednakowa. Więc jak pochodzić te dwie, dwa światy, żeby nie pogorszyć swojej pozycji konkurencyjnej, co jest faktem, a jednocześnie transformować energetykę. I dobra informacja jest taka, że da się to zrobić. Da się to zrobić dokonując mądrych wyborów. I teraz jak mówimy o tym czym jest mądry wybór. Mamy bardzo ambitne organizacje, które wyznaczają sobie cele w oparciu o transformację energetyczną, mówiąc że będą mieli inne rozwiązania technologiczne, które będą redukowały te emisje.  I oczywiście na slajdach, no konsultanci kochają slajdy, na slajdach to wygląda absolutnie genialnie, natomiast po 2-3 latach realizacji takiej strategii okazuje się, że ona się dzieje. Dlaczego się nie dzieje? Bo biznes podnosi rękę i mówi: nie możemy tego robić, bo ta technologia powoduje problemy w tym naszym biznesie, która próbowaliśmy zaimplementować albo właśnie tracimy tą naszą konkurencyjność, więc nie możemy mieć droższej operacji, bo będziemy przegrywali z konkurentami. I gdzie jest ten balans? No balans jest wtedy, kiedy mówimy, że są takie rozwiązania, które po prostu leżą na półce. I to też pochodzi z naszego polskiego rynku: potencjał transformacji energetycznej w polskich przedsiębiorstwach jest niewykorzystany. Często leżą tak zwane: low hanging fruits, gdzie wystarczy zrobić proste działania, aby mieć niższy koszt tej szeroko pojętej energii, ale firmy po prostu na tym się nie znają, nie potrafią tego robić i dokonywanie tych implementacji, tych quick winów, które redukują tą emisje, to to jest ta droga, którą firma powinna podążać, a jeżeli są to rozwiązania, które rzeczywiście zaburzają tą pozycje konkurencyjną firmy, to trzeba się nad tym zastanowić, jak to albo sfazować, albo czy rzeczywiście organizacja chce to zrobić albo że ma gotowość zainwestować w innym miejscu i gdzie indziej transformować energetykę, bo mniej to boli właśnie tą silną, priorytetową pozycje konkurencyjna. I co to znaczy w praktyce? W praktyce, tak, czy chce mieć , gdybym prowadziła firmę transportową, wyższe koszty transportu? Nie, nie chcę mieć, ale czy mogę robić coś innego? Mogę. Moje pracownicy mogą chociażby przechodzić na samochody elektryczne. Więc menu jest duże, ważne żeby wybierać to co rzeczywiście pomaga organizacji rosną, nie uderzając w jej pozycję konkurencyjną i te inicjatywy wybierać i tak prowadzić tą transformację energetyczną i zawsze ten balans może być znaleziony. To jest akurat dobra informacja, że skuteczna transformacja energetyczna to taka, która służy firmie, a nie powoduje, że ta firma traci swoją własną konkurencyjność.

DG:  Dziękuję. Idąc dalej coraz częściej, tak jak wspomniałem, każdy z nas spotyka się z tą transformacją energetyczną. Część firm już próbuje na własną rękę, podejmować jakieś działania albo snuć jakieś plany i często pojawia się u nas jedno pytanie, które jest częstym pytaniem: czy lepiej kupować zieloną energię od dostawcy czy może ja powinienem samemu zainwestować we własne źródło i wyprodukować tą energię samemu? Janku, czy mógłbyś odpowiedzieć na to pytanie?

JB: To jest moje ulubione pytanie od klientów i rzeczywiście słyszałem je już wielokrotnie. Już jedno takie nagranie z Dorotą mieliśmy, gdzie nasza odpowiedź: czy lepiej wybudować własne źródło OZE? Nasza odpowiedź była nie.Ale dopowiem szczegóły. Wybudować własną instalację można na dwa sposoby. Jedno tą są tak zwane instalacje on-side przysłowiowa fotowoltaika na dachu w firmie. SUper, fajne ekonomiczne rozwiązanie. Do kilku procent zużycia energii elektrycznej, przeważnie, to są świetne rozwiązania dla biznesu, dla tego żeby część swojego zapotrzebowania na energię elektryczną w sposób bardzo ekonomiczny zaadresować. I to jest dobre rozwiązanie. Można się czasem pokusić na terenach przemysłowych przyległych do jakiejś lokalizacji np: o ową fotowoltaikę, chociaż ja jestem sceptyczny wobec tych rozwiązań, bo uważam że ryzykowanie gruntami pod rozbudowę fabryki w przyszłości, to ja będąc właścicielem, nie chciałbym podejmować takiego ryzyka, gdy mam lepsze dostępne alternatywy. Wię takie małe instalacje na dachu: tak. Jeżeli często słyszę pomysły: kupmy wiatrak albo kupmy wielką fotowoltaikę; albo ja nie będę kupował na rynku, ja sobie sam to wybuduje i tam 20 MW. To odpowiedź już brzmi: nie, to nie jest dobry pomysł dla przedsiębiorstw, które są konsumentami energii elektrycznej. Jest multum powodów. Zewnątrz jak może to wyglądać dobrze na slajdzie, a w praktyce, no to powiedziałbym tak: Przedsiębiorstw, które budują w Polsce fotowoltaikę i farmy wiatrowe, jest kilkanaście, kilkadziesiąt firm, które zajmuje się tym biznesem. Bo to jest wielki biznes i one są stworzone po to, żeby to robić. Całe te organizacje są zoptymalizowane po to żeby przeprowadzić proces developmentu, który jest bardzo trudny, złożony, czasochłonny i ryzykowny. Potem proces budowy i kontaktowania tych źródeł i teoretycznie te organizacje robią tylko to. Więc, gdy przychodzi do mnie wytwórca czekoladek firma retailowa i mówi, że zreplikuje ten proces i będzie  bardziej efektywna, lepsza i to będzie tańsze rozwiązanie, to to jest po prostu nieprawda. To jest po prostu nieprawda i jakby abstrahując od tego że to będzie “taniej”, bo zasadniczo mam duże wątpliwości czy będzie, to firma również wchodzi w szereg dodatkowych ryzyk związanych z tym rozwiązaniem i to jest fundamentalnie, uważam, że nie ma sensu. Pewnie są jakieś przypadki, gdzie to może być uzasadnione. Jest ic pewnie niewiele. Są przykłady firm, które to zrobiły, ale na przykład ktoś czasem rzuca przykładem firmy IKEA, która kupiła własne farmy wiatrowe, to to nie jest dobry przykład, bo firma IKEA niekoniecznie, nie znam szczegółów,niekoniecznie  robi to pod własne zapotrzebowanie i zasadniczo nie jest to dobre rozwiązanie w szczególności gdy mamy alternatywę. Przecież ten sam efekt możemy zrealizować bezinwestycyjnie, dużo szybciej, dużo bezpieczniej i korzystając z tego, że są wyspecjalizowane firmy, wybudują dla nas to aktywo i zakontraktują z nami energie elektryczną długoterminowo. Dokładnie ten sam efekt. Zielona energia długoterminowo, zakład o cenę, bo czym się różni wydanie CAPEXu na farmę wiatrową labo fotowoltaikę verus kupienie energii po stałej cenie długoterminowo. Efekt jest ten sam, przy dużo mniejszej inwestycji i łatwiejszej implementacji. Więc tak bym chyba odpowiedział na to pytanie o własne aktywa.

DG: Czyli rozumiem, że jest jakiś potencjał w małej części pokrycia swojego zużycia on-sidami, ale jeżeli chodzi o jakąś większą skalę, to głównie tutaj jednak mowa o kontraktach ewentualnie. No dobrze, to w takim razie może zrobimy sobie follow-up tego pytania i w sytuacji kiedy inwestuje w on-side instalacje, to już  powiedziałeś, że głównie to mówimy o fotowoltaice z uwagi na jakieś ograniczenia czy to regulacyjne bądź czy to  powierzchniowe. Jednakże w sytuacji, kiedy kontraktujemy tą energię, kolejnym pytaniem by było: z jakim rodzajem źródła energii najlepiej się kontaktować, jak to dostosować do mojego indywidualnego profilu, bo to nie jest u każdego tak samo.

JB:  Dzięki. To jest też bardzo istotny wątek jeżeli chodzi o zakup energii odnawialnej. Bo energię odnawialną można kupować na szereg sposobów i myślę, że nie ma takiego rozwiązania one size fits all, bo po prostu potrzeby biznesu są zróżnicowane. Patrząc przez sektory, które konsumują energię elektryczną; sposób, potrzeby na przykład sektora telekomunikacyjnego verus sektora automotive produkującego na komponenty dostawców w łańcuchu wartości produkcji samochodów osobowych na przykład, profile zużycia energii elektrycznej i potrzeby takich firm są totalnie różne. Fotowoltaika może bardziej pasować do telekomunikacji ale do sektora automotive, fotowoltaika może być ekstremalnie problematyczna. Między innymi ze względu na to, że tam często są po prostu przestoje na lato, przezbrojenia i nie będziemy mieli jak konsumować tej energii elektrycznej. Więc pewnie z spektrum sposobów na zakup energii elektrycznej czy to jest: Pay-as-produced, Pay-as-nominated, Baseload, Guaranteed curve, zawsze trzeba to dostosować do odbiorcy. Myślę jednak, że to co, chyba z Dorotą  często rozmawiamy ostatnimi czasy o fotowoltaice w takim kupowanie energii wtedy kiedy ona produkuje Pay-As-Produced. Nawet naszym zdaniem coraz  to bardziej problematyczne robi się zakup energii z fotowoltaiki w takiej konfiguracji, głównie ze względu na to że puste godziny. To widać jak fotowoltaika produkuje, to widać jak bardzo dołują się ceny energii w Polsce i jakby kontaktowanie długoterminowe takiego źródła robi się coraz coraz bardziej ryzykowne. No bo po prostu ten zakład o cenę versus ceny godzinowe, pokazuje że po prostu możemy nie odnieść pożądanego przez nas efektu. Więc lepiej, to na czym można się zastanawiać to żeby zostawić tak zwaną otwartą pozycję tutaj, w tym obszarze. 

DG:  Ty nawiązujesz między innymi do tego, że mieliśmy na przykład pierwszy raz ujemne ceny w zeszły weekend.

JB:  Tak, dokładnie. To jest pochodna między innymi tego. Oczywiście tutaj nakłada się szereg czynników i to niekoniecznie będzie regularnie działo się w Polsce w tej mocy, ale efekt fotowoltaiki na rynek jest widoczny i jest bardzo silny po prostu na ceny godzinowe.

DG:  Dziękuję. No dobrze. Także chcemy pokryć najczęściej jak największą część naszego zużycia zieloną energią. Mamy swoje cele ESG i tak dalej, ale jednak na koniec dnia pojawia się pytanie: ile muszę zainwestować w tą transformację energetyczną oraz ile mogę na tym zarobić? Dorota, czy mogłabyś spróbować odpowiedzieć na to pytanie? 

DD-P: To mój ulubiony modus operandi transformacji energetycznej to zgodnie z zasadą również tą która jest mi bliska mojemu sercu, co by tu zrobić żeby zarobić, a się nie narobić. Tak więc skuteczna transformacja energetyczna to taka gdzie nie muszę nic inwestować i to jest takie dominujące, bliskie mojego serca myślenie o transformacji energetycznej, no i pytanie: czy to jest możliwe? Tak, oczywiście, jest możliwe, bo robimy transformacje, cała w ogóle idea europejska transformacji energetycznej, to jest idea poszukiwania oszczędności. Po to robimy energię odnawialna, abyśmy mieli nizszą cenę energii elektrycznej. Po to robimy właśnie tą transformację. Tak samo firma powinna robić po to tą  transformację, aby generalnie mieć niższe koszty. Taka jest idea transformacji energetycznej, więc pytanie: ile rocznie zaoszczędzę wielu Państwa nurtwało, ile rocznie zaoszczędzę? Zakup energii zielonej, mądry zakup energii zielonej, daje dwa efekty. Po pierwsze kupujemy ją taniej, po drugie kupujemy ją po znanej cenie. Czyli to są te dwie wartości, które mamy z kontraktowania energii odnawialnej i po to to robimy, tak. Tylko powiedziałam, że to jest mądre, dlatego że kupowaniem energii elektrycznej, tej zielonej, można sobie również zrobić krzywdę. Czyli można mieć setki milionów oszczędności i setki milionów starty. Więc przy mądrym podejściu, my na tym rzeczywiście zarabiamy. Po to są te kontrakty podpisywane, po to jest ta energia kontraktowana, a energia zielona jest tańsza. I to co Janek przed chwilą mówił, właśnie no obserwujemy to na polskim rynku: co to znaczy cena ujemna? Cena ujemna pokazuje nam, jak źródła odnawialne dekarbonizują cenę energii elektrycznej. W momencie kiedy wieje i świeci mamy poziomy 70 zł za MWh na rynku versus 600 zł w nocy. To jest właśnie efekt energii odnawialnej. Czy to kupować? Tak. Madrzę? Tak. Głupio? Nie. Więc to są te wytyczne jeżeli chodzi o całą transformację energetyczną. Tylko transformacja energetyczna to nie jest tylko zakup energii odnawialnej. Transformacja energetyczna to jest: czy powinien wymienić promienniki w swoich centrach logistycznych z gazowych na elektryczne? Nie. A dlaczego? Bo będzie wyższy OPEX. Nie. Dlaczego? Bo będzie wyższy CAPEX i tak się jakby nie robi. I to jest tak walka: gdzie ja chcę dzisiaj coś zmienić w swojej organizacji, ale po to żeby moja organizacja była lepsza, bardziej konkurencyjna. Kolejne mity: samochody elektryczne. No wspaniale, że firma chce się tak dekarbonizować, że sobie wszystkie samochody zrobi elektryczne plugin’owe, bądź hybrydowe. I tutaj fakty versus mity. Plugin’owe samochody palą więcej paliwa niż spalinowe samochody. Elektryczne samochody; gdzie może dojechać nasz pracownik, który mieszka na dalekim południu Polski bez dostępu do ładowarki? No nigdzie, tak. Więc super, wydaliśmy setki tysięcy złotych na samochody, które nigdzie nie dojadą. Więc transformacja energetyczna, mądra transformacja energetyczna nie kosztuje, ona po coś się ją robi, żeby było lepiej a nie gorzej. A przykładów tej niemądrej transformacji no mamy dużo, więc warto jednak się zastanowić nad tym po co to robimy, co można zrobić, ile nas to kosztuje. I jak patrzymy na organizację, to są jednak walki pomiędzy tym biznesem, pomiędzy CFO, pomiędzy osobą odpowiedzialną za ESG, każdy, jak w każdej organizacji ma lekko rozłączne cele, ale puenta jest tak, że one mogą funkcjonować razem tak długo jak to się robi z głową po to żeby oszczędzać, a nie płacić więcej.  

JB: Powiem jeszcze słowo, że w transformacji energetycznej jest szereg działań, które właśnie bezinwestycyjnie można zrealizować i zaoszczędzić i usprawnić w obszarach, które zwykle się oglądane jako poza czystym zakupem energii elektrycznej, w obszarach którym organizacje do tej pory się nie przyglądały. I co więcej, mamy szereg nowych sposobów nawet realizacji inwestycji i tak żeby ktoś poniósł na siebie CAPEX, a my to po prostu inaczej opłacimy, więc nie musimy wydatkować z budżetu nakładów inwestycyjnych, więc rozwiązań jest szereg i jakby możliwości.

DD-P:  Ostatnie słowo komentarza, bo też korzystając z praktyki: dlaczego firmy często się mijają w tej transformacji energetycznej, podejmują niewłaściwe decyzje, dlaczego te decyzje przynoszą szkody , a nie korzyści? Dlatego, że transformacja energetyczna, ona jest holistyczna przechodzi przez całą organizację. Więc to nie jest jakby temat dla działu technicznego, temat dla CFO, to jest temat dla całej organizacji, która często nie ma jako priorytetów swoich, w swoich działaniach oszczędzanie tej energii szeroko pojętej. Ludzie mają inne zadania. Więc taki parasol, który będzie patrzył na to jak biznes może implementować transformację energetyczną, to jest ta funkcja, której brakuje w organizacjach, a która tą transformację może prowadzić i to jest coś nowego, co zawitało na nasz rynek od lat 3,  a co powinno się wykreować w organizacji: parasol który widzi transformacje holistycznie. Dzięki Dawid.

DG:  Dziękuję. To myślę, że tym jakże ważnym, ale i pozytywnym stwierdzeniem możemy zakończyć tą część. Czyli podsumowującej, jeżeli robimy to mądrze, możemy pokrywać nasze zużycie zieloną energią, oszczędzać energię, albo bez inwestycji albo z niewielkimi inwestycjami i możemy też robić to dodatkowo na tym zyskując. Janku, Doroto, bardzo dziękuję. Jeżeli macie jakieś pytania na temat aspektów, które tu teraz poruszyliśmy lub związanych biznesowo z energetyką, odnawialnymi źródłami, proszę się kontaktować bezpośrednio z Jankiem czy z Dorotą. Kończymy pierwszą część. Teraz chwilka przerwy na to żebyśmy zmienili naszych panelistów i za chwilkę do Państwa wracamy, a w między czasie też chciałbym zaprosić Państwa do tego żeby zapisywać się do naszego newslettera o ESG, w którym na bieżąco informujemy Państwa o nowych tematach z branży. Dziękuję.

[0:57:00]

DG:  Szanowni Państwo. Witamy z powrotem. Tym razem z nami trio.Razem z nami Grzegorz Kuś, który jest dyrektorem specjalizującym się w obszarze ulgi i dotacje.Dorota Hutny, menadżerka specjalizująca się w obszarze usług dla sektora finansowego oraz Jolanta Pobudejska, menedżerska w zespole ESG, która odpowiedzialna jest za obszar taksonomii. Zaczniemy od pierwszego pytania, Droto; chce przygotować transformacja energetyczna i w nią zainwestować, powiedz mi proszę o czym powinienem pamiętać?

Dorota Hutny: Cześć. Dziękują za to pytanie. Faktycznie transformacja energetyczna jest bardzo często procesem skomplikowanym, trudnym no i kosztowym. Przedsiębiorstwo, które przymierza się do przeprowadzenia takiej transformacji energetycznej bardzo często stoi przed wieloma wyzwaniami, przed wieloma dylematami, zarówno natury technologicznej, jak i natury finansowej. No i oczywiście duża część tego typu inwestycji wymaga finansowania zewnętrznego. W szczególności finansowania bankowego w postaci kredytu. No i tutaj sektor bankowy może jakby przyjść z istotną pomocą takiemu przedsiębiorstwu właśnie w realizacji takich transformacji, dlatego że  banki odgrywają bardzo istotną rolę w przekierowywaniu strumieni finansowania w kierunku właśnie zrównoważonego rozwoju. Ta istotna rola została nałożona na nie przez Komisję Europejską. No i w ramach realizacji tej roli właśnie finansowanie zrównoważonego rozwoju, w tym transformacji energetycznej, stanowi istotny element ich strategii biznesowych. W ramach realizacji tych swoich strategii biznesowych, banki przygotowały szeroką ofertę kredytowania, tak zwanych zielonych kredytów, z których przedsiębiorstwa mogą skorzystać właśnie na potrzeby przeprowadzenia takiej właśnie transformacji energetycznej. No i w ramach tych kredytów mogą liczyć też na korzystne warunki finansowe, czy to w postaci obniżonej bądź braku prowizji, obniżonej marży, wydłużonego okresu kredytowania, bądź też w zakresie jakby braku wymogu wkładu własnego, czy na przykład uproszczonej procedury kredytowej w przypadku niektórych prostszych finansowań.  Oczywiście żeby skorzystać z takiego finansowania no to należy tutaj spełnić szereg kryteriów związanych z takim przedsięwzięciem transformacyjnym.  Dlatego bardzo istotne jest aby projektując taką transformację energetyczną na jak wcześniejszym etapie kontaktować się z bankiem i dowiedzieć jakie kryteria wpływają na takie finansowanie. Dlatego że bardzo istotne jest jak już osoby na wcześniejszych panelach sygnalizowały, aby już na etapie projektowania takiej transformacji uwzględnić wszelkie aspekty, w tym też kryteria które pozwolą na skorzystanie z takiego zielonego finansowania czy też na skorzystanie z dotacji. Dlatego i to jest kolejny aspekt na który chciałam zwrócić uwagę , że takie projekty transformacyjne objęte są też programami wsparcia, programami finansowania czy to z poziomu krajowych czy z poziomu europejskich funduszy przeznaczonych na transformacje i banki bardzo często są pośrednikami w dystrybucji tych funduszy. Dlatego też kontaktując się z bankami,  przedsiębiorstwa mogą dowiedzieć się  do jakich programów finansujących mogą się klasyfikować. I banki też bardzo często świadczą taką pomoc właśnie w przygotowaniu wniosku na potrzeby pozyskania takich funduszy czy gwarancji na przykład pod finansowanie. No i to jest kolejny aspekt w którym pomocne mogą być banki,  ponieważ część z banków  tych bardziej zaawansowanych w zakresie zrównoważonego rozwoju powołało w ramach swoich organizacji takie komórki eksperckie, komórki specjalistów, którzy służą również pomocą techniczną na potrzeby na przykład liczenia śladu węglowego czy szacowania efektywności energetycznej czy procesu produkcyjnego, czy na przykład budynku.  No i też warto tutaj porozmawiać czy bank z którym państwo współpracują być może ma w swoim zakresie taką właśnie pomoc, takie usługi.  Czasami też takie usługi realizowane są przez firmy partnerskie, które współpracują z bankami. Warto o to dopytać. Oczywiście w przypadku większych przedsiębiorstw, które planują tutaj szersze inwestycje w zakresie transformacji ciekawą opcją do rozważenia jest emisja zielonych obligacji. No i w czym oczywiście banki chętnie pomogą. Jeżeli chodzi o przedsiębiorstwa, które być może nie mają na myśli jednej konkretnej inwestycji, jednego konkretnego celu finansowania natomiast chciałyby chociaż trochę poprawić swoją sytuację pod kątem emisyjności czy pod kątem efektywności energetycznej w swoich procesów produkcyjnych mogą pomyśleć też o kredycie powiązanym ze zrównoważonym rozwojem tak zwanym sustainability loans, które są kredytami na cele ogólnego przeznaczenia, natomiast wysokość marży powiązana jest z realizacją określonych celów ESG, celów w zakresie zrównoważonego rozwoju, które są negocjowane pomiędzy przedsiębiorstwem i bankiem Jest to zazwyczaj między 2, a 5 takich celów nazwanych KPI i mogą one dotyczyć na przykład policzenia śladu węglowego, redukcji tego śladu węglowego w działalności przedsiębiorstwa, czy na przykład redukcji zużycia energii bądź pozyskania jakiejś certyfikacji. No i ta formuła finansowania z kolei jest formułą bardzo elastyczną, pozwala  na dostosowanie celów które oczywiście muszą być ambitne i mierzalne, ale pozwala na dostosowanie tych celów do stopnia dojrzałości organizacji w zakresie zrównoważonego rozwoju. I na koniec chciałam jeszcze tutaj zwrócić uwagę, że w ramach realizacji tej swojej misji banki bardzo często też realizują kampanie edukacyjne, stawiają dedykowane strony internetowe właśnie, żeby tutaj edukować w zakresie zrównoważonego rozwoju, w zakresie inicjatyw, które pomagają w tym zrównoważonym rozwoju i warto na takie strony zaglądać, warto na przykład korzystać z zamieszczonych na tych stronach różnych narzędziach , kalkulatorach na przykład emisyjności, gdzie można sobie wstępnie sprawdzić jak wygląda sytuacja naszego przedsiębiorstwa.

DG:  Dziękuję bardzo. Teraz troszkę przejdziemy do tematu , który tu już wcześniej przez Panie, przez Agnieszkę  i przez Jolę był umawiany, to znaczy tego że aktualnie nie zwracamy uwagi wyłącznie na nasze emisje, ale też na emisje naszych kontrahentów, firm z którymi współpracujemy. Także takie pytanie: o powiązanie, finansowanie bankowe, na co zwracają uwagę banki i dlaczego transformacja energetyczna jest ważna z tej perspektywy? 

DH: Tak, banki muszą w ramach swych działalności realizować szereg obowiązków zarówno w zakresie raportowym, jak i w zakresie oceny ryzyka, no i w szczególności oceny ryzyka w zakresie zrównoważonego rozwoju. Dlatego podczas oceny wniosku kredytowego coraz częściej banki będą przyglądały się na jaki ryzyko fizyczne i na jakie ryzyko transformacji narażona jest działalność danego przedsiębiorstwa. Jeżeli mówimy oczywiście o ryzyku fizycznym, to tak naprawdę jest to możliwość starty wynikającej z narażenia takiego przedsiębiorstwa na powodzie, huragany, na postępujące susze czy wzrost temperatur. Jeżeli natomiast mówimy o ryzyku transformacji, no to tak naprawdę mamy tutaj na myśli narażenie działalności takiego przedsiębiorstwa na wystąpienie strat z tytułu konieczności dostosowania swojej działalności do nowych przepisów prawa w zakresie środowiskowym. Również do nowych standardów, przejścia na nowe technologie, które stają się popularne na rynku, czy też w końcu dostosowania się do zmieniających się preferencji rynkowych, do zmieniających się preferencji konsumentów. No i na takie elementy banki są zobligowane patrzyć oceniając wniosek kredytowy, oceniając biznes plan , oceniając dane przedsiębiorstwo, ponieważ jakby zdolność kredytowa takiego przedsiębiorstwa też pośrednio jest uzależniona od narażenia tego przedsiębiorstwa na ryzyka środowiskowe. No i patrząc właśnie na ten aspekt środowiskowy przede wszystkim tutaj banki zwracają uwagę na efektywność energetyczną prowadzonej działalności i sektor w którym przedsiębiorstwo działa czyli rodzaj prowadzonej przez przedsiębiorstwo działalności, jednej bądź oczywiście wielu. I jak ta efektywność energetyczna i emisyjność tej działalności kształtują się w szczególności na tle innych przedsiębiorstw działających w tej samej branży. Dlatego tutaj tak bardzo ważnym jest właśnie przyjrzenie się jak wygląda sytuacja naszego przedsiębiorstwa właśnie pod kątem zużycia energii, pod kątem emisyjności, i jak nasze przedsiębiorstwo wypada na tle naszych rówieśników czyli przedsiębiorstw, które działają w tym samym sektorze. I to jest bardzo ważny element. Tutaj dodatkowymi elementami jest narażenie na klęski żywiołowe i lokalizacja naszych fabryk czy miejsc prowadzenia działalności i też efektywność energetyczna budynków z których korzystamy na potrzeby prowadzenia tej działalności. Kolejnym aspektem na który zwracają uwagę banki w kontekście przede wszystkim tych obowiązków raportowych, które muszą raportować, własnych obowiązków raportowych, to jest ustalenie czy przedsiębiorstwo które podlega kredytowaniu podlega pod obowiązeki raportowania zgodnie z taksonomią. No i oczywiście jaka część działalności tego przedsiębiorstwa kwalifikuje się do tej taksonomii i jaka część jest zgodna. Aktualnie mówimy oczywiście o tej zgodności działalności przede wszystkim w kontekście dwóch pierwszych celów środowiskowych taksonomii, czyli łagodzenie zmian klimatu i adaptacji do zmian klimatu. Dziękuję.

DG:  Dziękuję bardzo. Czyli rozumiemy, że już teraz dekarbonizacja to już nie tylko nasze cele, nie tylko oszczędności, ale nawet pozyskiwanie finansowania bankowego i musimy już tutaj na to zwracać uwagę. Dziękuję bardzo. Teraz przejdziemy do naszego speca od ulg i dotacji.Grzegorz; z jakich programów dotacyjnych mogę sfinansować moją inwestycję w OZE?

Grzegorz Kuś:  Bardzo dobre pytanie, zwłaszcza że Janek w poprzedniej sesji powiedział żeby nie finansować samodzielnie takich rzeczy. Więc postaram się tu odpowiedzieć trochę szerzej. Nie tylko o finansowaniu inwestycji w OZE, tylko w ogóle o finansowaniu dotacjami inwestycji w transformację energetyczną. I myślę że zacząłbym od tego, że chciałbym tu odczarować takie medialne przekonanie, że dotacji nie ma, że jesteśmy pokłóceni z Komisją i nic się nie da dostać, co nie jest prawda. Nie wchodząc w niuanse, jest w budżecie unijnym tej perspektywy która dopiero się zaczyna 21-27, jeszcze masa środków i jeszcze masa różnych strumieni z których można korzystać. Więc pod tym względem mamy zarówno programy ogólnounijne, dostępne dla firm niezależnie od tego z jakiego kraju są. Choćby Connecting Europe Facilities, gdzie ładowarki dla pojazdów niskoemisyjnych można finansować. IPCEI Innovation Fund gdzie R&D dotyczące innowacyjnych technologii jeżeli chodzi o odnawialne źródła energii właśnie można się starać o pozyskanie środków. Mamy programy unijne z różnych koszyków, z Funduszy Spójności, które już częściowo są ogłoszone i można aplikować. Tam są moduły zazieleniania lub zbliżone. Rzeczy związane z transformacją  energetyczną opisywać i o środki na to aplikować. Mamy też programy regionalne, regionalne programy operacyjne na poziomie poszczególnych województw,  gdzie tego typu mechanizmy się znajdują. Są programy ponad regionalne, choćby takie jak program Polska Wschodnia. No i wreszcie są też środki krajowe, którymi na przykład gospodaruje Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej z programami takimi jak choćby Energia Plus czy Mój Elektryk, gdzie różne przedsięwzięcia dotyczące transformacji energetycznej w ten czy inny sposób można sfinansować. Także przekrój tych mechanizmów jest naprawdę duży. Jesteśmy na początku tej perspektywy i tych mechanizmów będzie przybywało, a nawet jeżeli chodzi o to medialne KPO to są programy, które w trybie takim prefinansowania będą w tym roku ogłoszone i będzie można do nich aplikować. Choćby działanie B1-2.1 Efektywność energetyczna i OZE w przedsiębiorstwach, gdzie choćby jakby ktoś by miał taką potrzebę, można sfinansować właśnie nowe moce w odnawialne źródła energii. Więc tych programów jest i będzie naprawdę dużo. To co będzie takie ważne, to przyjrzenie się nim, który jest dla nas odpowiedni. No bo i jest perspektywa finansowania całej inwestycji,perspektyw tego co chcą banki, perspektywa ile to może potrwać, jakie będą kryteria, bo niektóre programy są dla małych średnich firm. Dla dużych mniej hojne, bądź z bardziej wyśrubowanymi kryteriami. Niektóre posiadają bardzo wygórowane wymogi jeżeli chodzi o efekt środowiskowy na przykład potwierdzony audytem energetycznym na takie przysłowiowe dzień dobry jak zaczynamy inwestycje, ale też na do widzenia. Jeżeli nie osiągniemy tego efektu oszczędności energii, którą zadeklarowaliśmy aplikując o takie finansowanie, no to może się okazać, że dane finansowanie zostanie nam odebrane, albo jeżeli one było zwrotne z umorzeniem, to tego umorzenia nie będzie. Pod tym względem tych mechanizmów jest tutaj bardzo dużo. Myślę, że taki najistotniejszy na poziomie krajowym będzie program FEnIKS czyli Fundusze Europejskie na Infrastrukturę Klimatyczną i Środowisko. To jest program, który nabiera rozpędu. Pewne rzeczy, mam nadzieję, zadzieją się teraz w wakacje wokół niego jeżeli chodzi o różne instytucje, które będą będą tymi środkami dystrybuować. A jak chodzi o nabory to będzie końcówka, początek przyszłego roku, gdzie przedsiębiorstwa będą mogły w FEnIKSie aplikować o bardzo szeroki katalog inwestycji na transformację energetyczną. Czy to chodzi o modernizację, termomodernizację budynków, czy zwiększenie efektywności energetycznej procesów wytwórczych, czy procesów transportowo-logistycznych, czy sposób zarządzania wodą gorącą, wodą zimną, sprężonym powietrzem. Też budowę własnych odnawialnych źródeł energii. Więc pod tym względem tych mechanizmów naprawdę będzie dużo i to z którego ja powinienem skorzystać będzie w dużej mierze zależało od tego: jak duży jestem, gdzie jestem, czego potrzebuje i jakie są warunki wejścia w dany mechanizm. Podsumowując może tą część tutaj chciałem jeszcze raz podkreślić dotację są, one będą, będą zarówno dla małych jak i dużych, więcej dla małych, taki jest obecnie cel Komisji Europejskiej  aby w większym stopniu finansować firmy, które w pewnym sensie mają trudniej , niż wielkie korporacje, wielkie  firmy produkcyjne. Natomiast i dla jednych i dla drugich te środki będą w bardzo różnych programach, niekoniecznie transformacja energetyczna będzie tam na pierwszym planie, będzie to dosyć zróżnicowane, ale będą też takie programy gdzie ten efekt ekologiczny, energetyczny będzie się pojawiał, jako dominujący często z dosyć wyśrubowanymi wymogami jeżeli chodzi o osiągnięcie efektu  oszczędności energii czy zoptymalizowanie jakiegoś procesu. 

DG: Czyli pozytywnie jednak te dofinansowania, dotacje są. Super. Rozumiem, że mamy tu cały wachlarz możliwości i musimy się jedynie w tym dobrze poruszać. Z tym że często nawet razem współpracujemy na różnych projektach, pokazujemy do klientów listę możliwości w co można wejść, ale później pojawia się kolejna rzecz, to jest implementacja. W takim razie: w jaki sposób zaaplikować dobrze żeby uzyskać faktycznie to dofinansowanie czy dotacje?

GK: Jasne. To myślę, że to jest bardzo dobre i kluczowe pytanie. Bo niestety często się z tym spotykamy, wiele firm traktuje dotacje trochę jak kupony na loterii: idę, składam wniosek,, wygram - fajnie, nie wygram - trudno. Natomiast to o czym zapominają , że tego typu instrumenty to już od bardzo dawna  nie jest loteria  i to jest po prostu proces, wieloletni proces. To nie jest tak, że aplikuje, dostaje i zapominam.Tylko praktycznie w każdym instrumencie, a zwłaszcza w tych o charakterze inwestycyjnym mamy coś takiego jak okres trwałości czyli jeżeli kupimy dajmy na to samochód elektryczny, to musimy nim jeździć przez 2 lata, 3 albo 5 w zależności od tego jak ten program został skonstruowany. Więc jeżeli chodzi o takie  całościowe podejście do aplikowania o dotacje na transformację energetyczną , no to ja bym powiedział, że to są trzy takie bardzo ważne kroki. Z jednej strony to jest takie przygotowanie, mapowanie z czego ja w ogóle powinienem skorzystać, jak to się ma do mojego planu inwestycyjnego, czy będę to finansował sam czy ze wsparciem bankowym, czy może obligacjami, czy może jeszcze jakiś inny sposób, jak długo ten projekt będzie trwał, jakie on będzie miał cele, jakie cele stawia przede mną dany program dotacyjny. Może ten, który jest otwarty dzisiaj i mogę do niego aplikować do końca lipca jest fajny ale nie do końca odpowiada moim potrzebom, a ten który się ogłosi w październiku będzie dużo bardziej wpisywał się w moje zamiary. Więc pod tym względem , to jest powiedziałbym takie bieżące monitorowania całego planu inwestycji, który w danej firmie jest i monitorowanie otwartych konkursów. One co chwilę, jak powiedziałem się otwierają, pojawiają się nowe, lokalne, regionalne, ponadnarodowe, gdzie można aplikować. Może czasem też trzeba jakiś wielki projekt podzielić na ileś mniejszych zadań i aplikować w różnych konkursach tak żeby zwiększyć swoje szanse. Tak, czyli z jednej strony jest to tak jakby zmapowanie z czego ja będę mógł skorzystać w najbliższej przyszłości. Z drugiej strony jest oczywiście ten etap kluczowy związany z aplikowaniem, które też nie można zostawić na ostatnią chwilę, bo coraz częściej trzeba pewne rzeczy przygotować już z paromiesięcznym wyprzedzeniem: jeżeli o to chodzi co ja będę chciała zrobić, jak to zmierzę, czy mam wystarczające zasoby eksperckie na pokładzie mojej firmy, czy będę  musiał się posiłkować zewnętrznymi ekspertami, inżynierami, audytorami, uczelnia. Później też bardzo dobre opisanie tego wszystkiego we wnioskach, które niestety są bardzo sformalizowane. Więc pod tym względem, to jest kluczowe, aby ten wniosek był przemyślany i spójny i realny do wykonania. Często jest tak: dobra dostaniemy, zobaczymy. To nie do końca, bo takie działanie najczęściej kończy się tym, że za rok dwa trzeba oddać dotacje i to jeszcze z odsetkami i to nie są wtedy najprzyjemniejsze dyskusje. I tu dochodzimy do kroku myślę trzeciego, który również myślę również jest kluczowy czyli dotacje też jest rozliczenie, to jest efekt trwałości, to są lata, które musimy później musimy później rozliczać, monitorować, raportować, utrzymać własność albo kontrolę ekonomiczną nad środkami trwałymi, które z dotacji zakupimy. Raportować wszystkie różne ruchy chodźby też przejęcia kapitałowe do organu finansującego. I to też jest olbrzymi obszar, do którego trzeba się dobrze przygotować, ewentualnie wyoutsourcować, ale mieć go zaopiekowanego, bo: co z tego że dostanę dotację, jak za 2 lata będę ja musiał oddać, bo nie spełnię jakiegoś ważnego wskaźnika, kryterium czy innego wymogu, który był zapisany w umowie o dotację.

DG:  Super Grzegorz.Dzięki wielkie. Czyli podsumowując dotacje są, trzeba świadomie i z głową podchodzić.

GK: Z wyprzedzeniem i wtedy dużo rzeczy jest możliwych. Dzięki.

DG: Teraz przejdziemy do Joli. Jolu, przejdziemy do taksonomii. Strasznie trudne słowo. Czym jest ta taksonomia i kogo ona obowiązuje? 

Jolanta Pobudejska:  Już taksonomia tutaj pojawiła się w wypowiedzi Doroty. Tak naprawdę pojawiła się bez wymawiania tego słowa już przy umawianiu strategii zrównoważonego rozwoju chociażby. Taksonomia stanowi chociażby system klasyfikacji działalności, które można uznać jako zrównoważone, prowadzone w zrównoważony sposób. Komisja Europejska widząc, że spółki bardzo często podchodziły do tak zwanej tematyki zrównoważalności czy zielonowości  na trochę na wyrost i czasami twierdziły, że prowadzą działania w zrównoważony sposób, a nie miały jednak tego odzwierciedlenia, to odzwierciedlenia w praktyce, więc Komisja wprowadziła taki system, który powoduje, że po przejściu technicznych kryteriów kwalifikacji dopiero można powiedzieć, że dana działalność prowadzona jest w zrównoważony sposób. Taksonomia obejmuje 6 celów środowiskowych, tak jak Dorota wspomniała już w swojej wypowiedzi: łagodzenie i adaptacje, są tą dwa cele dla których już mamy pełną akty regulowane i pełne techniczne kryteria kwalifikacji i one już obowiązują spółki za 2022 rok. Musiały zaraportować w pełnym zakresie czy prowadzą działalności wymienione w aktach w zrównoważony sposób. Zaraz powiem troszeczkę więcej, czym jest to prowadzenie działalności w zrównoważony sposób. Natomiast w opracowaniu są jeszcze 4 kolejne cele środowiskowe: zrównoważone wykorzystanie i ochrona zasobów wodnych i morskich, zapobieganie zanieczyszczeniom i ich kontrola, gospodarka o obiegu zamkniętym i ochrona i przywracanie bioróżnorodności i ekosystemów. Drafty regulacji zostały opublikowane przez Komisję Europejską w kwietniu  i jeśli wszystko pójdzie zgodnie z planem jak zakłada Komisja Europejska będą one przyjęte do końca czerwca i w 2024, za 2023 rok, spółki będą zobowiązane  do powiedzenia w swoich raportach niefinansowych na ile ich działalność kwalifikuje się do taksonomii. I czym jest ta kwalifikowalność działalności do taksonomii? Kwalifikowalność to jest jeżeli spółka prowadzi działalność wymienioną w aktach prawnych dotyczących tych celów środowiskowych. Jeżeli taką działalność prowadzi, to po prostu jej działalność kwalifikuje się do taksonomii. Natomiast już bardziej skomplikowanym aspektem jest prowadzenia tej działalności w zrównoważony sposób, ponieważ trzeba spełnić 3 kryteria, czyli spełnić kryteria istotnego wkładu, kryteria nieczynienia poważnych szkód środowiskowych oraz spółka powinna prowadzić działalność zgodnie z minimalnymi gwarancjami. Kryteria istotnego wkładu są czasami łatwe do spełnienia, na przykład w przypadku działalności związanej z produkcją energii elektrycznej z fotowoltaiki i natomiast dla niektórych działalności są one bardzo wymagające i trudne do spełnienia i wymagają chociażby policzenia i spełnienia określonych thresholdów w cyklu życia i emisji gazów cieplarnianych. Także w zależności od branży, te kryteria są zróżnicowane i dla niektórych branż bardzo wymagające. Kto jest objęty obowiązkiem raportowym? Obowiązkiem raportowym w tej chwili objęte są przede wszystkim spółki notowane na rynku, na giełdzie, czyli takie spółki które zgodnie z dyrektywą NFRD są zobowiązane również do publikacji swoich raportów niefinansowych. Natomiast w momencie wejścia w życie dyrektywy CSRD ten obowiązek podmiotowy znacznie się zwiększy, tak jak w tej chwili obowiązkiem objętych jest  ok. 130 spółek, po wejściu w życie nowej dyrektywy będzie to około 3,5 tysiąca spółek. Także takim krótkim, szybkim skrócie, my robimy warsztaty z klientami, które trwają około 3 godzin na temat taksonomii.

DG: To faktycznie w skrócie.

JP: Tak w bardzo dużym skrócie.

DG: Dobrze Jolu. To może jeszcze takie pytanie uszczegółowiające. Bo rozumiem, że przy planowaniu inwestycji, też powinienem uwzględnić wymogi związane z taksonomią. Dlaczego i w jaki sposób?

JB: Tak i tutaj też dużo było dzisiaj  na ten temat strategii zrównoważonego rozwoju. Na temat tego ile rzeczy w tej strategii trzeba uwzględnić i jak do budowania tej strategii podejść Natomiast też ważne jest, aby pamiętać, że ta taksonomia jest nawet jeśli w tej chwili spółka nie jest zobowiązana  do raportowania niefinansowego , no to planując inwestycje , ona musi mieć świadomość, że za parę lat będzie pokazywała kiepskie wskaźniki. W tej chwili spółki, które są zobowiązane już w tej chwili muszą publikować 3 wskaźniki: na ile ich działalność, na ile ich przychody są związane z działalnością zrównoważoną, na ile ich nakłady inwestycyjne są związane ze zrównoważoną działalnością i na ile ich koszty operacyjne też z tą działalnością są związane. Także takie 3 główne  wskaźnik. Planując inwestycję już w tej chwili trzeba pamiętać  o tym, że za parę lat będą te wskaźniki po prostu słabe. A tak naprawdę już w tej chwili banki, podmioty, inwestyczy coraz większą uwagę  przykładają do tych wskaźników i te wskaźniki będą coraz większą rolę odgrywały chociażby w pozyskaniu finansowania o czym już mówiła Dorota czy też Grzegorz. Dodatkowym aspektem jest to, że zgodnie z taksonomią można pokazać nakłady inwestycyjne realizowane w ramach tak zwanego planu CAPEX czyli inwestujemy w dniu dzisiejszym w jakąś działalność, która za parę lat ma być zrównoważona, ale w tej chwili ponosimy jakieś nakłady inwestycyjne. Możemy pokazać te nakłady inwestycyjne jako zrównoważone pod warunkiem, że posiadamy plan CAPEX. Ten plan CAPEX ma spełniać  określone kryteria wymienione w taksonomii, więc też ważne żeby o tym pamiętać nawet jak za parę lat będzie ta działalność prowadzona w zrównoważony sposób, to przez parę lat ze względów formalnych nie będzie możliwe raportowanie tej zgodności. Także to są takie kluczowe elementy, dodatkowym także aspektem jest to, że planowana dyrektywa CSRD wprowadzi dla spółek obowiązek posiadania planów dojścia do celów porozumienia paryskiego. Te sektory, które są wymienione w taksonomii , to defacto, w taksonomii są określone kierunki rozwoju dla tych sektorów. Trudno wyobrazić sobie dojście do celów porozumienia paryskiego w branży energetycznej czy też branży przemysłowej, dla sektorów które są w tej taksonomii wymienione bez uwzględnienia taksonomii. W tej chwili spełnianie wymogów taksonomii nie jest obowiązkowe, obowiązkowe jest raportowanie, natomiast to co w tej chwili jest takie nice to have myślę, że za parę lat będzie po prostu takim musta have dla spółek. Także, dziękuję bardzo.

DG: Jolu, dziękuję bardzo.Kończymy naszą trzecią część. Jeszcze raz dotacje Grzegorz, dofinansowania Dorota, Jola taksonomia. Jeżeli mają Państwo jakieś pytania, zapraszamy do kontaktu. Teraz przechodzimy do części czwartej ostatniej: aspekty prawno - podatkowe. A w między czasie kiedy będziemy zmieniać naszych panelistów, zapraszam na webinarium “Kredyt ekologiczny”. Wspominałem, nie mamy już newslettera i ono odbędzie się 26 czerwca. Do zobaczenia za chwilkę.