Egzekwowanie przepisów Digital Services Act przez Prezesa UKE oraz Prezesa UOKiK

Już niedługo krajowe organy zaczną egzekwować przepisy rozporządzenia Digital Services Act. To ostatni dzwonek dla dostawców usług pośrednich, aby uniknąć wysokich kar.

15 marca Ministerstwo Cyfryzacji opublikowało projekt nowelizacji ustawy o świadczeniu usług drogą elektroniczną¹ (Projekt Ustawy). Projekt określa, które organy krajowe będą egzekwować przepisy obowiązującego rozporządzenia Digital Services Act² (DSA).

Zgodnie z Projektem Ustawy na przedsiębiorców, którzy naruszą przepisy DSA Prezes Urzędu Komunikacji Elektronicznej (Prezes UKE) oraz Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (Prezes UOKiK) będą mogli nałożyć dotkliwe kary finansowe.

Czym jest DSA?

DSA jest jedną z najważniejszych regulacji unijnych ostatnich lat w zakresie świadczenie usług cyfrowych. Potocznie nazywana “unijną konstytucją internetu”, wzmacnia pozycję użytkowników platform internetowych względem dostawców tychże usług. W zależności od charakteru świadczonych usług, przedsiębiorcy muszą sprostać wielu nowym obowiązkom.

Kogo dotyczy DSA?

DSA dotyczy szeroko rozumianych dostawców usług pośrednich.

W praktyce mogą to być przedsiębiorcy, którzy prowadzą stronę internetową i umożliwiają użytkownikom prowadzenie konta, dodawanie i edytowanie wpisów, opinii czy komentarzy. Są to także m.in. platformy marketplace, serwisy społecznościowe, centra danych, usługi chmurowe lub inne platformy przechowujące dane.

Pierwszym krokiem dla każdego przedsiębiorcy powinno być zweryfikowanie statusu, czyli określenie czy i w jakim zakresie dotyczą go przepisy DSA.

Nowe przepisy = nowe obowiązki

W zależności od statusu przedsiębiorcy, jest on zobowiązany do wdrożenia wielu nowych mechanizmów i rozwiązań. Różnice pomiędzy poszczególnymi kategoriami dostawców usług i obowiązkami, którym muszą sprostać są duże i wahają się od kilku do nawet kilkudziesięciu nowych obowiązków. Skala zmian może być wyzwaniem, dlatego tak ważne jest prawidłowe określenie statusu przedsiębiorcy. 

Przykładowe nowe obowiązki:

• wprowadzenia mechanizmu umożliwiającego przekazanie określonych informacji na temat któregoś z odbiorców usługi;
• wyznaczenie punktu kontaktowego dla użytkowników usług oraz organów;
• zapewnienie odpowiednich mechanizmów zgłaszania nielegalnych treści i reagowania na nie;
• wdrożenie wewnętrznego systemu rozpatrywania skarg i pozasądowego rozstrzygania sporów;
• opracowanie szczegółowych warunków korzystania z usług, zawierających polityki, procedury, środki i narzędzia służące moderowaniu treści oraz zasady ograniczenia w korzystaniu z usług;
• zakaz stosowania tzw. Dark Patterns, czyli projektowania lub organizowania interfejsów internetowych, które wprowadzają w błąd lub manipulują użytkownikami,w tym podejmowanymi przez nich decyzjami np. w zakresie dokonywanych zakupów;
• zakaz prezentowania odbiorcom usługi reklam opartych na profilowaniu.

Nie dostosujesz się? Czekają cię wysokie kary!

Zgodnie z Projektem Ustawy, Prezes UKE lub Prezes UOKiK będą mogli nałożyć szereg kar na przedsiębiorców, w przypadku naruszenia przepisów DSA:

• do 6 % rocznego światowego obrotu za niewypełnienie jakiekolwiek z obowiązków wskazanych w DSA;
• do 1 % rocznego dochodu lub światowego obrotu za brak udzielenia wyjaśnień, w tym wprowadzenie organu w błąd oraz za utrudnianie lub uniemożliwienie przeprowadzenia kontroli;
• okresową, dzienną karę w wysokości do 5 % średniego dziennego światowego obrotu lub dochodu, aby “zmotywować” przedsiębiorcę do działania wymaganego przez organ.

Zgodnie z Projektem Ustawy, Prezes UOKiK będzie właściwym organem w przypadku spraw z zakresu zawierania z konsumentami umów na odległość (rozdział III, sekcja 4 DSA) oraz innych spraw dotyczących ochrony konsumentów. W pozostałym zakresie właściwym organem będzie Prezes UKE.

Ponadto, przedsiębiorcom grozi odpowiedzialność cywilna - czyli potencjalna zapłata odszkodowania na rzecz odbiorców usługi.

Od kiedy obowiązuje DSA i co to oznacza w kontekście opublikowanego Projektu Ustawy? 

DSA obowiązuje w pełni na ternie Unii Europejskiej od 17 lutego 2024 r. W konsekwencji, wszyscy przedsiębiorcy, którzy wciąż nie dostosowali się do rozporządzenia powinni niezwłocznie to zrobić.

Jednakże, aby móc ukarać przedsiębiorcę za naruszenie DSA, państwa członkowskie UE muszą uchwalić odpowiednie przepisy krajowe, które będą regulować tę kwestię - stąd publikacja Projektu Ustawy.

Na obecną chwilę nie wiadomo kiedy Projekt Ustawy zostanie uchwalony i czy stanie się to w obecnym kształcie. Niemniej, ustawa ma wejść błyskawicznie w życie, tj. po 14 dniach od dnia ogłoszenia.

Co istotne, brak uchwalenia Projektu Ustawy na ten moment nie oznacza, że nie trzeba przestrzegać przepisów DSA.

Wnioski

Publikacja Projektu Ustawy to ostatni gwizdek dla spóźnialskich, aby wdrożyć i stosować przepisy DSA. Należy się spodziewać, że po uchwaleniu ww. projektu, zarówno Prezes UKE jak i Prezes UOKiK przystąpią do egzekwowania nowych przepisów.

Jak możemy pomóc?

• Sprawdzimy status Twojej organizacji i powiemy które przepisy DSA ją obowiązują;
• Sprawdzimy, czy działasz zgodnie z przepisami DSA, a jeśli nie – zaproponujemy wprowadzenie odpowiednich zmian;
• Przeprowadzimy szkolenie, dzięki którym Twoi pracownicy będą świadomi obowiązujących przepisów;
• W przypadku wszczęcia przez organ postępowania – będziemy Cię reprezentować przed Prezesem UKE lub Prezesem UOKiK.

Źródła:
1. https://legislacja.gov.pl/projekt/12383101/katalog/13045601#13045601
2. Digital Service Act / Akt o usługach cyfrowych - rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2022/2065 z dnia 19 października 2022 r. w sprawie jednolitego rynku usług cyfrowych oraz zmiany dyrektywy 2000/31/WE (akt o usługach cyfrowych) (Dz. Urz. UE L 277 z 27.10.2022 r. str. 1)