AI Act - Komisja Europejska opublikowała wytyczne dotyczące definiowania systemu sztucznej inteligencji

  • 5 minute read
  • 14 Lut 2025

W dniu 6 lutego 2024 roku Komisja Europejska opublikowała wytyczne dotyczące definiowania systemu sztucznej inteligencji (AI) w celu wsparcia stosowania przepisów AI Act.

Opublikowane wytyczne precyzują prawne pojęcie systemu sztucznej inteligencji (AI) określone w AI Act. Wytyczne podkreślają elastyczność definicji systemu AI, aby dostosować się do szybkiego rozwoju technologicznego, unikając sztywnej interpretacji przepisów. Dokument określa siedem kluczowych elementów systemu AI, koncentrując się na perspektywie opartej na cyklu życia, obejmującej dwie główne fazy: fazę przedwdrożeniową/"budowy" systemu oraz fazę po wdrożeniu/"użytkowania" systemu.

Przedmiotem analizy zawartej w wytycznych jest 7 elementów definicji systemu AI w tym:

  1. oparcie o operacje maszynowe, 
  2. autonomię, 
  3. potencjał adaptacyjny, 
  4. cele wyraźne lub dorozumiane, 
  5. wnioskowanie, 
  6. generowanie danych wyjściowych, 
  7. wpływ na środowisko fizyczne i wirtualne. 

Wytyczne zawierają również wyjaśnienia, jak odróżnić systemy AI od prostszego oprogramowania.

Chociaż wytyczne nie mają charakteru wiążącego, stanowią kompleksowe ramy dla zrozumienia opartego na ryzyku podejścia AI Act i określenia rozumienia terminu, który powinien być uważany za fundament samego AI Act tj.: „System AI”.

Wytyczne dotyczące definicji systemu AI ustanowionej w AI Act wyjaśniają następujące kluczowe elementy tego systemu

Systemy AI są tworzone i działają na maszynach, obejmując zarówno komponenty sprzętowe, jak i programowe niezbędne do ich działania. W szczególności wymaga się, aby systemy AI były sterowane obliczeniowo i oparte na operacjach maszynowych.

Systemy AI są projektowane tak, aby działały z różnym stopniem autonomii, co oznacza, że mogą wykonywać zadania przy ograniczonym lub zerowym udziale człowieka. Rodzaj i zakres autonomii zależą od charakteru systemu. Autonomię należy postrzegać w kontekście ryzyka, jakie system może stworzyć bez udziału operatora-człowieka.

Systemy AI mogą wykazywać zdolność adaptacji po wdrożeniu, co pozwala im na zmianę zachowania w oparciu o nowe dane lub interakcje. Zgodnie z wytycznymi użycie słowa "mogą" w odniesieniu do tego elementu definicji wskazuje, że system może, ale nie musi, posiadać zdolności adaptacyjnych lub samouczenia, aby stanowić system AI.

Systemy AI są projektowane tak, aby osiągać cele jawne lub dorozumiane, które mogą różnić się od ich zamierzonego celu w określonych kontekstach, wymaganiach i intencjach.

Kolejną kluczową cechą systemu AI jest wnioskowanie. System AI powinien być w stanie generować dane wyjściowe, takie jak przewidywania, treści, rekomendacje lub decyzje, na podstawie danych wejściowych. Wnioskowanie odnosi się głównie do fazy budowy systemu. Wytyczne obejmują również ocenę kilku modeli wnioskowania odpowiadających wymaganiom.

Dane wyjściowe generowane przez systemy AI mogą wywoływać skutki w środowisku fizycznym lub wirtualnym. Systemy AI, w tym systemy oparte na uczeniu maszynowym oraz systemy oparte na logice lub wiedzy, różnią się od systemów niebędących systemami AI zdolnością do generowania danych wyjściowych, takich jak prognozy, treści, rekomendacje i decyzje, ponieważ potrafią one obsłużyć złożone zależności i wzorce w danych. Systemy AI mogą generalnie generować bardziej zniuansowane dane wyjściowe niż inne systemy, na przykład poprzez wykorzystanie wzorców poznanych podczas uczenia się lub poprzez stosowanie zdefiniowanych przez ekspertów reguł do podejmowania decyzji, oferując bardziej wyrafinowane wnioskowanie w ustrukturyzowanych środowiskach.

Wytyczne podkreślają, że systemy AI nie są bierne, ale aktywnie wpływają na środowiska, w których są wdrażane, i mogą wchodzić w interakcje zarówno ze środowiskami fizycznymi (roboty), jak i cyfrowymi (oprogramowanie).

Te elementy, w ujęciu całościowym, definiują zakres i funkcjonalność systemów AI w rozumieniu AI Act, zapewniając ich zgodność z celami rozporządzenia, a jednocześnie uwzględniając szeroki zakres technologii AI.

Wytyczne podkreślają, że następujące systemy nie powinny być uznawane za systemy AI z następujących powodów

Systemy, które usprawniają optymalizację matematyczną lub przyspieszają tradycyjne metody, takie jak regresja liniowa lub logistyczna, są wyłączone. Systemy te, mimo że są zdolne do wnioskowania, nie wykraczają poza podstawowe przetwarzanie danych i są wykorzystywane w sposób utrwalony od wielu lat.

Systemy, które postępują zgodnie z predefiniowanymi, wyraźnymi instrukcjami lub operacjami bez uczenia się, wnioskowania lub modelowania na żadnym etapie, nie są uważane za systemy AI. Przykładami są systemy zarządzania bazami danych i standardowe oprogramowanie arkuszy kalkulacyjnych, które nie zawierają funkcji AI.

Systemy te wykorzystują metody oparte na doświadczeniu, aby znaleźć przybliżone rozwiązania w wydajny sposób, opierając się na podejściach opartych na regułach, a nie na uczeniu się opartym na danych. Brakuje im zdolności adaptacyjnych i generalizacji systemów AI.

Systemy oparte na maszynach, które wykorzystują podstawowe reguły uczenia statystycznego, takie jak przewidywanie przyszłych cen akcji przy użyciu średnich historycznych, również nie mieszczą się w definicji systemu AI ze względu na ich ograniczone możliwości.

Te wyłączenia wynikają z ograniczonej zdolności systemów do analizowania wzorców i autonomicznego dostosowywania się, koncentrując się zamiast tego na poprawie wydajności obliczeniowej lub wykonywaniu predefiniowanych zadań.

Jak możemy pomóc?

Oferujemy kompleksową pomoc prawną w zakresie zagadnień związanych ze sztuczną inteligencją. Nasz dedykowany zespół pomoże Ci między innymi w:

  • sprawdzeniu, czy korzystasz z systemów AI i ocenie ryzyka z tym związanego;
  • doradzaniu, jakie rozwiązania powinieneś wprowadzić, aby Twoja działalność była zgodna z przepisami;
  • przeprowadzeniu szkoleń, dzięki którym Twoi pracownicy będą świadomi obowiązujących przepisów.

Więcej informacji znajdziesz na naszej stronie internetowej.

Bądź na bieżąco

Zapisz się na newsletter: Prawo

Skontaktuj się z nami

Łukasz Łyczko

Dyrektor, Radca Prawny, Warszawa, PwC Polska

+48 519 507 952

Email

Jakub Derulski

Adwokat, Senior Associate, PwC Polska

+48 571 779 173

Email

Obserwuj nas