Co jest największym hamulcem bądź siłą napędową dla firm planujących transakcję?
Bazując na naszych własnych doświadczeniach oraz firm, z którymi prowadziliśmy rozmowy kapitałowe, myślę że warto zwrócić uwagę na cztery główne elementy:
jasna strategia firmy, wokół której można opracowywać właściwe cele akwizycyjne, czyli m.in. sprecyzowane kierunki rozwoju poprzez akwizycje (np. ekspansja geograficzna, rozwój mocy produkcyjnych, pozyskanie brandu, pozycji na rynku lub dostępu do sieci dystrybucji, integracja pozioma lub pionowa);
możliwości sfinansowania transakcji (np. dług inwestora lub/i targetu). Gotówka jest zawsze w cenie dlatego możliwości sfinansowania poprzez dług mają znaczenie dla kupującego i sprzedającego;
perspektywy danego rynku czy kategorii produktów – jeśli są pozytywne to zawsze kreuje to dobry klimat i możliwości, jeśli są w tym obszarze jakieś wyzwania to mogą one stworzyć okazje;
ambicje firmy, zasoby i kompetencje organizacji do przeprowadzenia transakcji, procesu due dilligence oraz późniejszej integracji spółki i egzekucji synergii biznesowych.
Artur Pielak
Prezes Zarządu
Velvet CARE
Jakie można dostrzec trzy kluczowe trendy na rynku?
Według mnie trzy kluczowe trendy to:
konkurencyjność vs. konsolidacja na rynku
problemy z sukcesją
przekonanie, że trudne czasy wcale się nie skończyły
Konkurencyjność vs. konsolidacja na rynku, wynikająca m.in. z wcześniejszych i aktualnych procesów M&A. Rynek ciągle się rozwija i zmienia. Firmy, które konsolidują rynek stają się silniejsze i mają większe możliwości w biznesie. Pozostałe firmy albo już mają silna pozycję albo powoli mogą tracić swoje atuty konkurencyjności.
Sukcesja – część firm polskich spotyka się z trudnościami w tym zakresie. Dlatego założyciele, właściciele stoją przed wyzwaniem, skoro nie ma sukcesora lub są w tym zakresie realne ryzyka – to jak długo chcą i mogą kontynuować swoją misję, jak zadbać o kontynuację działalności swojego przedsiębiorstwa oraz kiedy i komu sprzedać udziały.
Perspektywy, bo trudne czasy wcale się nie skończyły - w ostatnich 3 latach mieliśmy do czynienia z kumulacją wielu negatywnych czynników, które spowodowały, że niektóre firmy zupełnie inaczej zaczęły myśleć o perspektywie szukania inwestora.
Trzy lata przyniosły więcej wyzwań niż wcześniejsza dekada: tj. pandemia 2020-2022, wojna na Ukrainie (która trwa), kryzys energetyczny, problemy w globalnym łańcuchu dostaw, inflacja, deprecjacja walut lokalnych, znaczące wzrosty kosztów prowadzenia działalności oraz finansowania jej dalszego rozwoju.
Wspomniane czynniki kojarzą mi się ze stwierdzeniem „ucieczka do przodu” – coraz częściej dotyczy to obu stron procesów fuzji i akwizycji. Każdy problem to szansa, tylko trzeba ją odnaleźć – zatem mówiąc pozytywnie są to bardzo ciekawe czasy dla ambitnych firm, posiadających zasoby do realizacji transakcji i potrafiących tworzyć okazje, a nie tylko na nie czekać.
Czy kwestia sukcesji w Polsce nadal pomaga rynkowi fuzji i przejęć?
Jako Velvet CARE od 10 lat jesteśmy istotnie zaangażowani w rynek M&A jako potencjalna strona kupująca. W tym czasie analizowaliśmy kilkadziesiąt potencjalnych targetów i ciągu ostatnich 3 lat zrealizowaliśmy 2 akwizycje (w Czechach – 2020 rok i w Polsce – 2022/23 rok – obecnie czekamy na zgodę UOKiK). Na bazie naszych doświadczeń w branży papierniczej uważam, że sukcesja jest nieprzerwanie bardzo ważnym elementem tego rynku i ma na niego pozytywny wpływ, ponieważ tworzy okazje. Założyciele firm z lat 90. są dzisiaj w wieku 50+ i od lat planują sukcesję lub już wiedzą, że będzie to stanowiło dla nich wielkie wyzwanie. To trudny moment bo trzeba połączyć interesy właściciela, firmy, inwestora i rozplanować to odpowiednio w czasie. Dla jasności - to nie jest problem wyłącznie dotyczący rynku polskiego, podobne wyzwania obserwowaliśmy rozmawiając z właścicielami firm w Czechach, Węgrzech, krajach Bałtyckich i na Ukrainie.
