Strategia podatkowa - odpowiedzi na najtrudniejsze pytania

1 stycznia 2021 r. weszła w życie znowelizowana Ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych wprowadzającą obowiązek sporządzenia i podania do wiadomości publicznej informacji o realizowanej strategii podatkowej za rok podatkowy. Oznacza to, że określone w ustawie podmioty mają obowiązek realizować strategię podatkową (i w domniemaniu także ją posiadać) oraz sporządzać i publikować corocznie informację o jej realizacji na stronie internetowej.

- Podatników, których przychody przekroczyły 50 mln EUR w roku podatkowym
- Podatkowe grupy kapitałowe
Lista takich podmiotów jest corocznie publikowana przez Ministerstwo Finansów.

Informację o realizowanej strategii podatkowej należy opublikować w terminie do końca dwunastego miesiąca po zakończeniu roku podatkowego.

W ustawie brak jest przepisów przejściowych określających pierwszy rok podatkowy objęty obowiązkiem publikowania informacji o realizowanej strategii podatkowej, więc kwestia ta budzi wątpliwości.

W dniu 9 grudnia 2020 Ministerstwo Finansów opublikowało informację, że podatnicy są zobowiązani do sporządzenia i opublikowania informacji już za rok 2020, w terminie do 31 grudnia 2021 r.

W przypadku podatników z rokiem podatkowym innym niż kalendarzowy obowiązek publikacji informacji o realizowanej strategii podatkowej zmaterializuje się po raz pierwszy w 2022 roku.

Dla przykładu: dla podatnika z rokiem podatkowym rozpoczętym 1 lutego 2019 r. i zakończonym 31 stycznia 2020 r., pierwszy obowiązek publikacji wystąpi w terminie 12 miesięcy od zakończenia trwającego roku podatkowego. Innymi słowy, w/w podatnik będzie zobowiązany do opublikowania strategii podatkowej w terminie do 31 stycznia 2022 r.

W połowie roku 2021 pojawiły się doniesienia prasowe, że projekt Tarczy Prawnej będzie zawierał zmianę tego terminu, przesuwając go na 31 grudnia 2022 r., jednak na chwilę obecną Projekt wciąż nie został opublikowany.

Pojęcie „strategii podatkowej” nie zostało zdefiniowane w nowelizacji Ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych . Mimo że przepisy nie wskazują tego wprost, w naszej ocenie należy posiłkować się tutaj Wytycznymi Ministerstwa Finansów w zakresie Ram Wewnętrznego Nadzoru Podatkowego. Zostały one opublikowane dla podmiotów chcących przystąpić do Programu Współdziałania, jednak same Ramy Wewnętrznego Nadzoru Podatkowego są dość szerokie i elastyczne oraz wskazywane przez MF jako dobra praktyka.

Strategia podatkowa powinna być dopasowana do wielkości i struktury przedsiębiorstwa, a także branży, w jakiej ono działa, oraz według wytycznych dotyczyć szeregu zagadnień takich jak:
- wizja i misja podatkowa,
- długoterminowe cele podatkowe,
- poziom akceptowalnego ryzyka podatkowego,
- poziom zaangażowania organu zarządzającego,
- raportowanie podatkowe.

W praktyce strategia podatkowa każdego podatnika będzie inna, a jej przygotowanie powinno być poprzedzone dogłębną analizą istniejących procesów i procedur oraz powinno stanowić element systemu zarządzania funkcją podatkową.

Ze względu na fakt, że informacja o realizowanej strategii podatkowej będzie bezpośrednio odnosiła się m.in. do strategii podatkowej oraz procesów i procedur podatkowych obowiązujących w 2020 r., sugerujemy aby jak najszybciej zacząć weryfikację kompletności i efektywności wymaganych obszarów. Jest to niezbędne do tego, aby w informacji, która będzie opublikowana na Państwie stronie www i dostępna dla wszystkich zainteresowanych opisać elementy w odpowiednim kształcie zgodnie ze stanem faktycznym.

Podatnicy muszą przygotować i ujawnić informacje dotyczące m.in.:

- stosowanych procedur i procesów dotyczących zarządzania wykonywaniem obowiązków wynikających z przepisów podatkowych i zapewniających ich prawidłowe wykonanie,
- liczby przekazanych informacji o schematach podatkowych (MDR) z podziałem na podatki,
- transakcji z podmiotami powiązanymi, których wartość przekracza 5% sumy bilansowej aktywów,
- dokonywania rozliczeń w krajach stosujących szkodliwą konkurencję podatkową,
- planowanych lub podejmowanych przez podatnika działań restrukturyzacyjnych,
- złożonych wniosków o wydanie interpretacji podatkowej, wiążącej informacji stawkowej (WIS) i wiążącej informacji akcyzowej (WIA),
- dobrowolnych formach współpracy z organami KAS.

Powyższy katalog jest katalogiem otwartym, a samo sprawozdanie ma być sporządzane z uwzględnieniem charakteru, rodzaju i rozmiaru prowadzonej działalności.

- Brak publikacji informacji o realizowanej strategii podatkowej wiąże się z nałożeniem kary w wysokości 250 000 PLN.

Dodatkowo, istnieje ryzyko nałożenia kar na osoby (fizyczne) odpowiedzialne za sprawy finansowe spółki na podstawie Kodeksu karnego skarbowego za niedopełnienie obowiązku przekazywania informacji podatkowych (od ok. 1 tys. zł do ok. 4,5 mln zł) lub za przedłożenie nieprawdziwej informacji podatkowej (od ok. 1 tys. zł do ok. 9 mln zł),

Niezależnie od powyższego, brak publikacji informacji o realizowanej strategii podatkowej podnosi ryzyko wszczęcia kontroli podatkowej oraz generuje ryzyko reputacyjne.

Sankcje grożą podatnikom od momentu upływu terminu na publikację informacji o realizacji strategii podatkowej, czyli już pierwszego dnia po upływie 12 miesięcy od zakończenia roku podatkowego. W przypadku podatnika o kalendarzowym roku podatkowym termin pierwszej publikacji upływa 31 grudnia 2021 roku. Ryzyko pierwszych sankcji pojawia się zatem już 1 stycznia 2022 roku.

Lista informacji do opublikowania na stronie www jest katalogiem otwartym, obowiązki należy więc rozumieć szeroko. Mimo umieszczenia nowego obowiązku w ustawie o CIT, dotyczy on wszystkich podatków i opłat wynikających z Ordynacji Podatkowej.
Natomiast w praktyce należy rozważyć, jakie informacje powinny zostać ujawnione na stronie www podatnika biorąc pod uwagę tajemnicę przedsiębiorstwa, handlową, zawodową lub procesu produkcyjnego.

Nie jest to konieczne, ale zalecane w celach dowodowych dla organów w przypadku chęci weryfikacji, czy opublikowana na stronie internetowej informacja o realizowanej strategii podatkowej odzwierciedla rzeczywistość. W praktyce posiadanie instrukcji i procedur pozwala na zapewnienie odpowiedniej jakości i terminowości procesów podatkowych, a także ułatwia przekazywanie wiedzy np. nowym pracownikom.

Dobrą praktyką jest również uregulowanie innych zagadnień, jak np. ład podatkowy (podział obowiązków i odpowiedzialności poszczególnych działów oraz zatrudnionych w nich osób w zakresie rozliczeń podatkowych, a przez to ograniczenie ryzyka odpowiedzialności osobistej (karnej lub karnoskarbowej) członków zarządu oraz innych osób odpowiedzialnych za sprawy finansowe spółki), czy system zarządzania ryzykiem podatkowym, który wspiera podejmowanie decyzji oraz realizację celów biznesowych i podatkowych.

Nie. Obowiązek publikacji dotyczy informacji o wykonaniu strategii wraz z elementami wymienionymi w ustawie. Należy natomiast zakładać, że o strategię może poprosić urząd skarbowy lub inny organ w ramach czynności sprawdzających lub kontroli podatkowej.

Tak - będzie ona stanowiła punkt wyjścia dla strategii polskiej spółki, ale w zdecydowanej większości przypadków jest niewystarczająca, z uwagi na dość szeroki zakres Ram Wewnętrznego Nadzoru Podatkowego.

Przykładowo, w UK i Holandii podatnicy publikują strategie podatkowe na stronach www, zazwyczaj bardzo generyczne i ogólne (zgodnie z tamtejszymi wymogami prawnymi). W Polsce strategia nie jest publikowana, a informacje, które należy opublikować, mają znacznie szerszy zakres.