W chwili obecnej cała Unia Europejska zbliża się wielkim krokami do płynnego przejścia z obecnych wieloletnich ram finansowych w perspektywę 2021-2027. W okresie 2014-2020 istnieje jeszcze możliwość aplikowania o ostatnie dostępne środki. Tych zasobów nie zostało jednak dużo – ponad 90% z nich jest już rozdysponowana, natomiast niecałe 10% będzie przeznaczonych na doraźne konkursy, które muszą zakończyć się w ciągu najbliższych tygodni. Przedstawiciele sektora handlowego i FMCG nie będą mogli skorzystać z większości z nich, jednak w przyszłości możliwości może być nie tylko znacznie więcej, ale będą one również bardziej interesujące niż te, które były dotychczas dostępne.
Co czeka nas w najbliższej przyszłości?
Jakie źródła wsparcia są obecnie dostępne, a z jakich będzie można skorzystać już za chwilę. A jaka będzie wysokość wsparcia?
Planowane wydatki Unii Europejskiej na lata 2021-2027 mają wynosić ponad 1,8 biliona EUR, oraz będą wspierać inwestycje związane z przeciwdziałaniem zmianom klimatu, digitalizacją oraz z działaniami B+R. Na tę kwotę składać się będą środki z dwóch źródeł:
W ramach pierwszego z nich, uzgodniono już wszystkie instrumenty w zakresie Nowej Polityki Spójności, w tym na granty z zakresu np.: wsparcia badań i innowacji, MŚP, środowiska, transportu oraz wzrostu zatrudnienia. Ponadto, udostępniony zostanie również Fundusz Sprawiedliwej Transformacji (inwestycje środowiskowe i zmierzające do osiągnięcia neutralności klimatycznej). Całkowity budżet dla Polski wyniesie do 3,8 mld EUR.
W tym budżecie zostały również ulokowane środki na Program „Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki 2021 – 2027”, który stanowi bezpośrednią kontynuację dotychczas obowiązującego projektu „Inteligentny Rozwój 2014-2020” (PO IR). W chwili obecnej prowadzone są konsultacje co do jego ostatecznego kształtu. Do jego najważniejszych założeń należą:
- wsparcie całego procesu B+R+I (Prace badawczo-rozwojowe, Infrastruktura B+R),
- wsparcie przedsiębiorstw na każdym etapie rozwoju,
- współpraca nauki z biznesem,
- koncentracja na Krajowych Inteligentnych Specjalizacjach.
Wsparcie oferowane będzie m.in. w formie dotacji, a budżet Programu wyniesie ok. 7,9 mld EUR, w tym aż 55% przewidziano dla przedsiębiorstw. Tym razem obsługa potencjalnych beneficjentów będzie prowadzona przez zaangażowane do tego instytucje w zależności od wielkości przedsiębiorcy. Narodowe Centrum Badań i Rozwoju będzie współpracować z dużymi firmami, natomiast MŚP będą zgromadzone pod egidą Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości.
Za najbardziej kluczową innowację w ramach Programu, należy uznać tzw. modułowość projektową, rozumianą jako możliwość łączenia różnych obszarów realizacji projektów, począwszy od prac B+R, przez zazielenienie przedsiębiorstwa, aż do wdrożenia gotowego rozwiązania do działalności i rozpromowanie go na rynkach europejskich. Ponadto, Program będzie wspierał cyfryzację przedsiębiorstw, która może być rozumiana bardzo szeroko np. poprzez automatyzację procesów, czy też rozwój platform sprzedażowych.
Ten ostatni element może się okazać kluczowy dla przedstawicieli branży Retail oraz FMCG. Handel detaliczny w obecnych czasach jeszcze bardziej niż kiedykolwiek musi zaliczyć swojego rodzaju skok technologiczny, przenosząc swoje kanały sprzedażowe na platformy internetowe, a w przypadku sprzedaży stacjonarnej coraz bardziej kluczowa staje się automatyzacja i bezkontaktowość sprzedaży. Ponadto, na znaczeniu zyskuje prognozowanie sprzedaży, jak również maksymalizacja rentowności powierzchni sklepowej. Ma to związek z dynamicznym w ostatnich latach wzrostem wyników branży e-commerce, które świadczą o innowacyjności danego podmiotu oraz są w stanie podnieść jego obroty.
Tym samym w ramach Programu będzie możliwość łączenia następujących modułów:
Wdrożenie,
Cyfryzacja,
Zazielenienie przedsiębiorstw,
Internacjonalizacja,
Kompetencje,
Prace B+R lub Infrastruktura B+R – moduł obowiązkowy.
Niezależnie od tego jak atrakcyjne wydają się być założenia Programu, to niestety na jego faktyczne wejście w życie należy poczekać do początku 2022 r.
Z perspektywy krótkofalowej, kluczowe znaczenie będzie miał również fundusz NextGenerationUE – budżet ok. 750 mld EUR, który ma być przeznaczony na naprawę bezpośrednich szkód gospodarczych i społecznych spowodowanych pandemią COVID-19.
W ramach tego polski rząd zaprezentował pod koniec lutego br. Krajowy Plan Odbudowy (KPO), który w obecnej formie jest dokumentem wskazującym ogólne kierunki, w których będą szły przyszłe reformy oraz inwestycje związane z ww. instrumentem. Zgodnie z obecnymi informacjami, na polski rynek przekazane zostanie ok. 58 mld EUR, z czego blisko 24 mld EUR w formie dotacji.
Fundusze dotacyjne w ramach KPO będą przeznaczone w całości na prorozwojowe, innowacyjne inwestycje, w następujących obszarach:
Źródło: Krajowy Plan Odbudowy i Zwiększania Odporności, Warszawa, luty 2021, s.18.
Finalny dokument po konsultacjach społecznych został przekazany do Komisji Europejskiej w maju 2021 r. Po akceptacji KE będziemy mogli poznać w szczegółach sposób dystrybucji środków, a także konkretne działania, które będą wspierane. Przy optymistycznych założeniach, możliwe będzie ubieganie się o wsparcie z powyższych środków w drugiej połowie 2021 r.
Aktualnie dostępne źródła wsparcia
Niezależnie od środków finansowych możliwych do uzyskania w niedalekiej przyszłości, na chwile obecną w Polsce dostępnych jest kilka źródeł wsparcia, które z powodzeniem mogą być wykorzystane zarówno przez podmioty planujące np. stworzyć nowoczesne centrum logistyczne do obsługi swoich towarów pomiędzy różnymi placówkami, ale również dla mniejszej spółki, która pragnie przenieść swoją sprzedaż do sieci, czy też dla przedsiębiorstwa, które chce opracować zupełnie nowy sposób sprzedaży detalicznej w stacjonarnych placówkach. Są to:
- Polska Strefa Inwestycji (dotychczas znana jako program Specjalnych Stref Ekonomicznych)
Program wspierania inwestycji o istotnym znaczeniu dla gospodarki polskiej na lata 2011-2030 (tzw. Grant Rządowy).
Ulgi podatkowe na działalność innowacyjną:
- ulga B+R,
- IP Box,
- a w niedalekiej przyszłości – ulga na automatyzację i robotyzację oraz prototypy.
Pierwsza z nich to możliwość uzyskania zwolnienia z podatku dochodowego na podstawie decyzji o wsparciu (tj. Polska Strefa Inwestycji), która może być wydana na szereg rodzaju inwestycji, które spełniają określone od lokalizacji inwestycji i wielkości przedsiębiorstwa kryteria ilościowe i jakościowe. Co istotne, wsparcie nie jest udzielane tylko i wyłącznie na inwestycje produkcyjne, możliwe jest otrzymanie decyzji przykładowo na centra logistyczne, centra usług wspólnych czy nawet tzw. call center.
Pod kątem realizowania założeń ESG kluczowe są te drugie kryteria – aby uzyskać wsparcie, należy zobowiązać się do spełnienia pewnych wymagań. Jednym z takich kryteriów jest przykładowo - prowadzenie działalności gospodarczej o niskim negatywnym wpływie na środowisko, które potwierdzono stosownymi certyfikatami (np. ISO 14001). Powyższe zobowiązanie, które może przybliżyć inwestora do uzyskania zwolnienia z podatku dochodowego, w swoim założeniu ma pozytywnie wpływać na czystszą produkcję, czy też bardziej ekologiczne prowadzenie działalności gospodarczej w całości.
Podobną zależność można spotkać w Grancie Rządowym. Program ten jest jednym z instrumentów umożliwiających wsparcie (gotówkowe) nowych projektów inwestycyjnych, szczególnie istotnych dla polskiej gospodarki. W ramach programu możliwe jest dofinansowanie zarówno dużych inwestycji strategicznych, jak i średniej wielkości projektów innowacyjnych w obszarze:
- Produkcyjnym
- Innowacyjnym (usługi nowoczesne) np. świadczenie usług B+R, Centrum Zaawansowanych Usług Biznesowych, szeroko rozumiane IT itp.
Nie bez znaczenia pozostają kryteria jakościowe, które są dostosowane w zależności od rodzaju inwestycji. Projekty oceniane są w obszarach rozwoju strukturalnego, naukowego, zrównoważonego terytorialnie, zasobów ludzkich oraz odpowiedzialności społecznej. Pod uwagę brany jest wpływ inwestycji na sektor/branżę na poziomie regionu oraz całego kraju. Analizowany jest także jej wpływ na konkurencję, kapitał ludzki oraz środowisko lokalne.
Przykładowo, wśród kryteriów jakościowych można odnaleźć takie pozycje jak działania z zakresu Społecznej Odpowiedzialności Biznesu (CSR), odpowiedzialnego gospodarowania odpadami czy wykorzystywania rozwiązań prośrodowiskowych (np. energooszczędnych).
W przypadku ulg podatkowych należy w szczególności wspomnieć o uldze badawczo-rozwojowej. W ramach tego instrumentu możliwe jest odliczenie od podstawy opodatkowania tzw. kosztów kwalifikowanych działalności badawczo-rozwojowej. Z doświadczenia wiemy, że wiele spółek nawet nie zdaje sobie sprawy, że w ich strukturach prowadzone są procesy realizujące działania B+R, dzięki którym można efektywnie zredukować swoje obciążenia podatkowe. Przykładowo, działania B+R to nie tylko tworzenie innowacyjnych w skali świata prototypów maszyn, ale też wprowadzenie nowego procesu sprzedaży w swoich sklepach, opracowanie urządzeń identyfikacji towarów, e-kioski, platformy e-commerce, wykorzystanie AI do badania preferencji klientów itp.
Podsumowanie
Polscy przedsiębiorcy, aby zachować swoją konkurencyjność na rynku, będą zmuszeni do proaktywnego działania, zwłaszcza w takich obszarach jak: badania rozwojowe, cyfryzacja czy ekologia. Wejście w nowe ramy budżetowe UE jest okazją do uzyskania wsparcia na szereg inwestycji. Z drugiej strony może to być również moment, w którym dane przedsiębiorstwo przestanie być zauważalne i postrzegane jako atrakcyjne na rynku. Dlatego tak ważne jest, aby korzystać z dostępnych źródeł wsparcia, które efektywnie mogą zredukować obciążenia podatkowe i finansowe przedsiębiorstwa. Generuje to ogromne możliwości dla dokonania rewolucji w zakresie sprzedaży, logistyki czy obsługi klienta.
Related content
Skontaktuj się z nami
Obserwuj nas
