03/10/24
Na koniec pierwszej połowy 2024 roku zasoby gotowych lokali PRS w Polsce liczyły ponad 19 000 jednostek, co stanowi 32% wzrost w ciągu ostatnich 12 miesięcy. Zasoby PRS w budowie wzrosły o 10%, osiągając poziom ponad 14 500 jednostek. Mimo trudności z pozyskaniem nowych projektów, inwestorzy utrzymali wysoki poziom aktywności. Niemal 90% z inwestorów wskazało, że najemcy preferują mieszkania budżetowe, a jedynie 10% opowiedziało się za mieszkaniami premium, co wskazuje na wysoką wrażliwość cenową polskich najemców. Jednocześnie niemal połowa zarządzających platformami PRS wskazała rosnące koszty operacyjne jako kluczowe wyzwanie w zarządzaniu inwestycjami w sektorze nieruchomości PRS - wynika z raportu “Najem instytucjonalny – sprzyjające otoczenie dla nowych transakcji” opracowanego przez PwC Polska.
Ostatnie 12 miesięcy na rynku mieszkań na sprzedaż charakteryzowały się wyraźnym osłabieniem popytu. Zakończenie programu Kredyt 2% znacząco ograniczyło dostępność finansowania, co bezpośrednio wpłynęło na spadek liczby transakcji. Największe spadki były w Warszawie i Krakowie, gdzie w II kwartale 2024 sprzedano o 50% mniej mieszkań niż w III kwartale 2023. Z drugiej strony, deweloperzy dysponują obecnie rekordową liczbą niezrealizowanych pozwoleń na budowę. W połączeniu z osłabionym popytem może to stworzyć silny impuls do nawiązania współpracy z funduszami PRS, które mogą stać się kluczowymi partnerami w realizacji tych projektów. Istniejące zasoby wynoszą niemal 19 400 lokali, a kolejne 14 600 jest w budowie. Do 2028 roku liczba gotowych lokali może wzrosnąć do prawie 80 000.
“Najbliższe miesiące mogą przynieść nowy etap rozwoju rynku PRS, głównie w związku ze spowolnieniem na rynku mieszkań na sprzedaż. Choć oba segmenty funkcjonują w dużej mierze niezależnie, deweloperzy mieszkaniowi i platformy PRS rywalizują o te same zasoby gruntów. Malejące zainteresowanie indywidualnych nabywców mieszkaniami, spowodowane wysokimi cenami i trudniejszym dostępem do kredytów, może otworzyć drzwi do nowych transakcji na rynku PRS”
W pierwszej połowie roku na rynek trafiło ponad 2 600 nowych jednostek, zwiększając łączny zasób mieszkań w Polsce do niemal 19 400. Oznacza to wzrost o 4 707 mieszkań w porównaniu z pierwszym półroczem 2023 roku. W efekcie, w ciągu ostatnich 12 miesięcy zasób wzrósł o solidne 32%. Pierwsza połowa 2024 roku była aktywna również pod względem rozpoczęcia budowy nowych projektów. Inwestorzy nie tylko utrzymali liczbę jednostek w budowie przy dużym wzroście liczby oddanych lokali, ale także zwiększyli ją o ponad 400 jednostek, co oznacza rozpoczęcie budowy ponad 3 000 jednostek. Jednocześnie udział trzech głównych inwestorów na rynku wciąż się zmniejsza na rzecz podmiotów spoza wielkiej trójki (Resi4Rent - 23%, Vantage Rent - 14%, PFRN - 11%), które nieustannie zwiększają swój portfel mieszkań i posiadają już ponad 50% mieszkań.
“Segment PRS wciąż nie jest wystarczająco dobrze rozwinięty jeśli chodzi o praktykę podatkową, a ponadto orzecznictwo, które pojawiło się w ostatnim czasie np. w zakresie amortyzacji podatkowej, czy podatku od nieruchomości jest niejednolite. Dodatkowo, specyfika tego sektora sprawia, że neutralności w podatku VAT w odniesieniu do podmiotów prowadzących działalność gospodarczą nie można brać za pewnik. W konsekwencji, skutki podatkowe inwestycji warto dobrze przemyśleć już na samym początku. Dzięki temu można dostrzec szanse i ograniczyć ryzyka, które mogłyby sprawiać w przyszłości problemy”
Na koniec pierwszego półrocza 2024 roku Warszawa oferowała około 8,4 tys. lokali na wynajem oraz kolejne 4,7 tys. znajdowało się w budowie. W ostatnich sześciu miesiącach liczba lokali w stolicy wzrosła o 931 jednostek, co jest wynikiem zbliżonym do poprzedniego półrocza, kiedy wzrost wyniósł około 1 000 jednostek. Największe zasoby mieszkań nadal posiada Resi4Rent, z ponad 1,9 tys. istniejących lokali i około 300 w budowie oraz Heimstaden Bostad, z prawie 1,5 tys. lokali i 200 jednostkami w budowie. Do czołówki do 2027 roku powinno dołączyć również AFI Europe, które obecnie posiada 743 jednostki gotowe, 523 jest w budowie oraz ponad 2,5 tys. w przygotowaniu. W Warszawie zasoby PRS posiada również NREP, Van Der Vorm Poland, LRC Group i Aurec Capital Polska.
Pierwsze półrocze 2024 było bardzo aktywne dla Wrocławia pod względem liczby oddanych do użytku lokali, liczba dostępnych lokali wzrosła o ponad 900 jednostek co przełożyło się na wzrost na poziomie 38% wobec H1 2023. Obecnie Wrocław oferuje ok. 3,3 tys. lokali na wynajem, a kolejnych 2,1 tys. jest w budowie. Platforma Resi4Rent liczy we Wrocławiu już 1 252 lokale, natomiast Vantage Rent ma ich 1 149. Resi4Rent, realizując budowę 1 290 nowych lokali, planuje znacząco umocnić swoją pozycję na rynku w najbliższych latach. Jednocześnie rynek pozostaje podzielony również między mniejszych deweloperów.
Na koniec pierwszej połowy 2024 roku w Krakowie było ponad 3 tys. lokali do wynajęcia oraz prawie 2 tys. w budowie. Wzrost liczby istniejących lokali w porównaniu do poprzedniego półrocza wynika z oddania do użytku dwóch inwestycji Heimstaden Bostad w pierwszym kwartale 2024 roku oraz sukcesywnym rozwojem platformy LEW Invest, która posiada w Krakowie 411 lokali. Na rynku PRS w Krakowie dominuje AFI Europe 685, Heimstaden Bostad z 596 lokalami. Zasoby PRS w Krakowie reprezentują również Resi4Rent z 535 lokalami oraz 873 lokalami w budowie, Van Der Vorm z 318 lokalami oraz 4 lokalami w budowie, oraz G City Europe z 109 mieszkaniami. Nieobecny dotąd na krakowskim rynku LifeSpot posiada obecnie 1 086 lokali w budowie.
Na koniec pierwszej połowy 2024 roku, liczba istniejących lokali w Poznaniu wynosiła niespełna 1,7 tys. jednostek – przyrost o prawie 250 jednostek wobec stanu na koniec 2023 roku. W pierwszej połowie 2024 roku w Trójmieście liczba budowanych lokali wzrosła o 1 486 jednostek (do 2 307), podczas gdy liczba gotowych mieszkań pozostała bez zmian (987 jednostek). W pierwszej połowie 2024 roku liczba dostępnych lokali w Łodzi nie uległa zmianie (1 564 lokali). Na rynku realizowany jest tylko jeden projekt, który zasili zasoby Resi4Rent, co nie daje dużych szans na znaczące zwiększenie podaży na łódzkim rynku najmu instytucjonalnego (w sumie w budowie znajduje się obecnie 287 jednostek).