25. Raport CEO Survey
Wartość, która ma znaczenie
Adam KrasońPrezes PwC Polska
Badanie CEO Survey potwierdza odporność światowej gospodarki i zdolność prezesów do radzenia sobie w warunkach niepewności. Obaw oczywiście nie brakuje - a najczęściej wśród ryzyk polscy prezesi wymienili czynniki makroekonomiczne. Wysoka inflacja i niskie inwestycje to wyzwania dla ich działalności. Ale import, eksport, popyt konsumpcyjny, dynamika wzrostu PKB te elementy dodają wiatru w żagle optymistom, którzy widzą swoje nisze rynkowe na świecie. Prognozy ekonomistów dotyczące wzrostu światowego PKB pozostają dobre, stąd też tak wysoki odsetek respondentów spodziewających się przyspieszenia gospodarki
Zapraszam do lektury polskiej edycji CEO Survey.
Adam Krasoń, prezes PwC Polska
Badanie CEO Survey, którego publikacja zbiega się z dwuletnim okresem trwania pandemii, w tym roku obchodzi 25-letnią rocznicę. Sondaż, który przeprowadzamy wśród prezesów i dyrektorów generalnych - liczba respondentów w tegorocznej edycji wyniosła 4446 na całym świecie, z czego prawie 40 z Polski, jest punktem odniesienia dla wielu organizacji i stałym elementem korporacyjnej narracji dla świata biznesu w najbliższych 12 miesiącach.
Ci, którzy odpowiedzieli na naszą doroczną ankietę, wyrażają zdecydowany optymizm wobec szans na kontynuowanie wzrostu gospodarki na świecie i w swoim kraju. Prezesi mają jednak świadomość, że nie brakuje zagrożeń, niepewności i skala napięć gospodarczo-społecznych tylko rośnie. Ankieta została przeprowadzona w czasie konferencji klimatycznej COP 26 w Szkocji, podczas której światowi przywódcy mieli wspólnie ustalić drogę jak zatrzymać skutki zmian klimatycznych. Dodatkowo, zaledwie dwa tygodnie po zamknięciu naszego badania, na całym świecie rozeszły się wieści o nowym wariancie koronawirusa - Omicron, wywołując nowe pytania i wątpliwości dotyczące przebiegu pandemii i możliwości powrotu społeczeństw do normalności.
Wśród 4446 prezesów zaledwie 22% podjęło już zobowiązania net-zero (neutralności klimatycznej). Szefów firm na świecie najbardziej niepokoją wciąż kwestie związane z cyberbezpieczeństwem biznesu i ryzykami makroekonomicznymi. Te dwie grupy ryzyk najsilniej mogą zagrozić osiągnięciu celów finansowych ich firm — tych samych, z którymi nadal związana jest większość planów wynagrodzeń dla kadry kierowniczej.
Nasze badanie wyznacza także kierunek, w którym za sprawą rosnących oczekiwań społecznych zaczyna się budować nowe biznesowe status quo. Przykładem tej rychłej przemiany jest siła zaufania. Uważamy, że firmy cieszące się dużym zaufaniem częściej podejmują zobowiązania dotyczące ochrony środowiska i wiążą wynagrodzenie prezesa z wynikami niefinansowymi, takimi jak skala zaangażowania pracowników czy działania związane ze wzmacnianiem różnorodności wśród pracowników. Ale na pierwszy rzut oka, rezultat sondażu sugeruje związek między zaufaniem a zdolnością do wprowadzania zmian. To może oznaczać, że prospołeczne podejście szefa firmy zyskuje na znaczeniu. Dodatkowo powoli acz konsekwentnie krótkoterminowe myślenie w stylu „to problem następnego lidera” będzie zanikać w świadomości menedżerów.
Krótkoterminowy optymizm wobec wzrostu gospodarki:
Badani prezesi potwierdzają optymizm ekonomistów (MFW prognozuje wzrost globalnego PKB o 4,9% w 2022 r.) i są najbardziej optymistyczni od 10 lat,
Odsetek prezesów na świecie spodziewających się zwyżki globalnej gospodarki w ciągu 12 miesięcy wzrósł do 77% z 76% w poprzednim badaniu), a w Polsce dynamika zwyżki pozytywnych wskazań jest jeszcze bardziej znacząca - doszła aż do 70 % wobec wcześniejszych 53%,
Ponad połowa menedżerów zgłasza również wysoki poziom zaufania do perspektyw wzrostu przychodów własnej firmy w ciągu najbliższych 12 miesięcy. Najbardziej optymistyczni są prezesi spółek portfelowych funduszy private equity (67% z nich jest bardzo pewnych rozwoju swojej firmy) oraz firm technologicznych (64%). Oba sektory nadal korzystają z dużego napływu kapitału dzięki sprzyjającym warunkom finansowym panującym w większości rozwiniętych gospodarek. Dodatkowo zwłaszcza firmy technologiczne korzystają z rosnącego zapotrzebowania na transformację cyfrową wielu branż. Ze względu na oczekiwania konsumentów staje się ona kluczowa w dzisiejszych niepewnych czasach.
Optymizm wśród prezesów wzrasta na świecie i w Polsce, ale nieco spada Chinach, Niemczech i USA
Jak twoim zdaniem zmieni się światowy wzrost gospodarczy (tj. produkt krajowy brutto) w ciągu najbliższych 12 miesięcy, jeśli w ogóle?
(tylko odpowiedzi:„poprawi się”)
2021
2022
Global
India
Japan
UK
Poland
Germany
US
China
Zagrożenia widziane oczami prezesów:
- Wśród kluczowych ryzyk, prezesi na świecie na pierwszych miejscach wskazują na wyzwania związane z cyberbezpieczeństwem (ataki hakerów, inwigilacja, dezinformacja) i te dotyczące zdrowia (m.in. COVID-19, obciążenia dla zdrowia psychicznego) - 49% i 48% wskazań. Podobnie było rok wcześniej.
- Polscy prezesi, częściej niż globalni, wśród kluczowych wyzwań wymieniają ryzyka makroekonomiczne (dynamika PKB, wahania bezrobocia i inflacji) i zmiany klimatyczne (odpowiednio 57% i 54% - 1. oraz 2. miejsce na mapie wyzwań), znacznie rzadziej zaś ryzyka cybernetyczne (35%)
W Polsce inaczej niż na świecie: główne wyzwania prezesów to zmienność makroekonomiczna, ale wysoko sprawy klimatu
Jak bardzo martwisz się następującymi globalnymi zagrożeniami, które negatywnie wpłyną na Twoją firmę w ciągu najbliższych 12 miesięcy? (Wyświetlanie tylko odpowiedzi "bardzo" i "bardzo zaniepokojony")
Które wyniki mają znaczenie?
Wyniki CEO Survey 2022 dostarczają także dodatkowych wskazówek i spostrzeżeń dla liderów, dla których priorytetem staje się dążenie do osiągnięcia trwałych wyników i budowania długoterminowej wartości mimo wciąż silnej krótkoterminowej presji finansowej. Pewne jest jednak, że debata pomiędzy szefami firm i ich interesariuszami ma dziś znacznie głębszy społeczny wymiar niż kiedyś. Z jednej strony to efekt ewolucji postaw wśród konsumentów i pracowników - z drugiej następstwo wchodzących w życie nowych regulacji związanych z ochroną środowiska (E - Environmental), kwestiami społecznej odpowiedzialności (S-Society) oraz ładem korporacyjnym (G-Governance).
Polscy prezesi podobnie jak światowi. Ponad 40% z nich, nie wprowadziło jeszcze zobowiązań neutralności klimatycznej
Czy Twoja firma podjęła zobowiązanie dotyczące neutralności klimatycznej net-zero?
Nowe punkty do tej dyskusji to:
- Zmiana priorytetów i powolne zwiększanie wagi wyzwań dotyczących zmian klimatycznych (co za tym idzie rosnąca potrzeba wprowadzenia do zawodowego życia CEOs realnych działań ESG, w tym polityk neutralności klimatycznej net-zero),
- By firma i jej szef osiągały sukces konieczne jest zaufanie, które nigdy nie było tak ważne jak teraz. To efekt korelacji pomiędzy zaufaniem ze strony konsumentów, pracowników a pewnością lidera wobec perspektyw przed jakim stoi jego firma w tak niepewnych czasach jak dziś. 71% światowych prezesów firm o najwyższym poziomie zaufania jest pewnych wobec perspektyw wzrostu przychodów ich firm w ciągu najbliższych 12 miesięcy, w porównaniu z zaledwie 47% prezesów o najniższym poziomie zaufania. Dodatkowo ze wzrostem zaufania wobec lidera łączą się silnie zobowiązania jakie jego firma dokonuje w kwestiach ochrony środowiska.
Firmy w Polsce i Europie Środkowo-Wschodniej są wciąż stosunkowo młode w porównaniu do ich globalnych odpowiedników. Jednak wraz z pojawieniem się nowego prawodawstwa UE, wysiłki związane z zerową emisją CO2 czy neutralnością klimatyczną staną się obowiązkowe dla przedsiębiorstw, co sprawi, że proces dekarbonizacji staje się coraz pilniejszy. W 2022 roku doświadczymy już pytań ze strony naszych kontrahentów, czy mamy wdrożoną politykę net-zero wraz ze pytaniami o szczegóły dotyczące związanej z tym strategii. Tę tezę wspierają opinie prezesów w CEO Survey 2022. Średnio na świecie udział dużych korporacji z wdrożoną polityką klimatyczną jest wciąż niski, w granicach 20 proc., podobnie jest wśród polskich menedżerów. Ale liczba pytań i stwierdzeń typu: czy i jak masz wdrożoną politykę net-zero, a jak nie masz to zapłacisz więcej - będzie narastać. Temat regulacji i wdrożeń dotyczących ESG wśród naszej krajowej kadry zarządzającej w poprzednich badaniach był znacznie niżej na liście priorytetów. Wciąż jednak głównie deklarujemy, że idziemy w tym kierunku co globalni gracze, zamiast realnie wdrażać w życie nowe zobowiązania.
Adam Krasoń
77% prezesów uważa, że globalna gospodarka wzrośnie podobnie jak w zeszłym roku. Najwyższy poziom od 2012 roku
Wzrośnie
Pozostanie taki
sam
Spowolni
Badani prezesi potwierdzają optymizm ekonomistów (MFW prognozuje wzrost globalnego PKB o 4,9% w 2022 r.) i są najbardziej optymistyczni od 10 lat. Odsetek dyrektorów generalnych na świecie spodziewających się zwyżki globalnej gospodarki w ciągu 12 miesięcy wzrósł do 77% z 76% w poprzednim badaniu), a w Polsce dynamika zwyżki pozytywnych wskazań jest jeszcze bardziej znacząca - doszła aż do 70 % wobec wcześniejszych 53%.
Najbardziej optymistyczni są prezesi spółek portfelowych funduszy private equity (67% z nich jest bardzo pewnych rozwoju swojej firmy) oraz firm technologicznych (64%). Oba sektory nadal korzystają z dużego napływu kapitału dzięki sprzyjającym warunkom finansowym panującym w większości rozwiniętych gospodarek. Dodatkowo zwłaszcza firmy technologiczne korzystają z rosnącego zapotrzebowania na transformację cyfrową wielu branż. Ze względu na oczekiwania konsumentów staje się ona kluczowa w dzisie
"Ubiegły rok na świecie był rekordowy pod względem liczby oraz wartości transakcji fuzji i przejęć: według danych Dealogic i Refinitiv globalnie wydano na nie 5,8 bln USD, czyli o 64 proc. więcej niż rok wcześniej. Dużo działo się też na polskim rynku, gdzie pod względem liczby obsłużonych transakcji prym po raz kolejny wiódł zespół PwC (doradzaliśmy przy 15 procesach o łącznej wartości niemal 10 mld zł). Spodziewamy się, że w tym roku aktywność transakcyjna może nie będzie aż tak wysoka, ale pozytywnie zaskoczyć mogą fundusze private equity"
Prezesi z sektorów private equity i technologii są znacznie bardziej optymistyczni niż szefowie firm z innych branż
Jak bardzo jesteś pewien perspektyw wzrostu przychodów Twojej firmy w
ciągu najbliższych 12 miesięcy? (tylko "bardzo" i "bardzo pewne" odpowiedzi)
“Transformacja cyfrowa obejmuje obecnie bardzo szeroki zakres zarówno w obszarze podejścia do klienta jak i modyfikacji samej funkcji back office. Firmy w Polsce i w regionie szukają możliwości skalowania i wzrostu efektywności swojego biznesu poprzez kompleksowe wdrażanie technologii m.in. takich jak systemy ERP, CRM czy marketing automation. Wiele z nich skupia się także na migracji do chmury i przede wszystkim na automatyzacji procesów. Oznacza to rosnące potrzeby wsparcia dla przedsiębiorców, z którymi współpracujemy właśnie na poziomie technologicznym. Poza interdyscyplinarną kompleksowością naszych ekspertów istotnie zwiększa się więc udział technologii także w PwC. Już dziś na około 6500 osób w spółkach naszej firmy w Polsce, blisko 1500 z nich to osoby z teamów technologicznych”
Wpływ poprzez odpowiedzialne opodatkowanie
Klimatyczne zobowiązania ESG to nie jedyny sposób, w jaki społeczność biznesowa może przyczynić się do budowania zaufania i osiągania trwałej wartości dla społeczeństwa. Są nimi jeszcze podatki - zwłaszcza kwestia raportowania przejrzystości podatkowej.
Zarządy spółek w Polsce znacznie częściej koncentrują się na strategii podatkowej niż średnia światowa. Wskazuje na to 57% respondentów z Polski wobec 38 % na świecie. Interpretujemy to przede wszystkim znacznie większą liczbą zmian i modyfikacji w polskim systemie podatkowym oraz jego skomplikowaniem. Dodatkowo 38% prezesów z naszego kraju deklaruje, że ich firma skutecznie komunikuje opinii publicznej wszystkie płacone przez siebie podatki, w porównaniu do 33% na świecie. I na koniec, szefowie firm w Polsce mają znacznie większe obawy niż ich globalni odpowiednicy o związek między kwotą zapłaconych podatków a potencjalnym ryzykiem utraty reputacji. Jej utraty wywołanej sprawami podatkowymi obawia się 43% polskich prezesów, w porównaniu do zaledwie 20% na całym świecie. Podatki są więc znacznie wyżej na agendzie CEO w naszym kraju w porównaniu do średniej globalnej.
Liderzy z Polski mają większe obawy o związek między kwotą zapłaconych podatków a ryzykiem utraty reputacji
Myśląc o podatkach, które płaci Twoja firma, w jakim stopniu zgadzasz się z tą tezą (odpowiedzi "zdecydowanie i umiarkowanie zgadzam się")
"Niepewność wobec regulacji podatkowych w poprzednich badaniach CEO Survey zawsze była wysoko na liście zagrożeń wymienionych przez prezesów w Polsce. Z tegorocznego sondażu wynika, że sprawy podatkowe wciąż utrzymują się wysoko na agendzie szefów firm w naszym kraju. Należy pamiętać, że obecnie mamy do czynienia z nową falą zmian globalnych, które mają na celu dążenie decydentów do większej przejrzystości w sprawie podatków dla przedsiębiorstw. Transparentność spraw podatkowych będzie się zwiększać. Naszym celem jako firmy jest budowanie tej świadomości wśród prezesów i dyrektorów finansowych"
Siła zaufania
Zaufanie nigdy nie było tak ważne dla sukcesu firmy jak dziś. Jednocześnie nigdy nie było tak trudne do zdobycia i utrzymania. Bazując na odpowiedziach CEO na pytania dotyczące zachowań ich klientów, ankieta pokazuje korelację między zaufaniem klientów a zaufaniem CEO. Prezesi firm zajmujących najwyższe pozycje pod względem postrzeganego zaufania klientów są bardziej pewni swoich perspektyw rozwoju w nadchodzącym roku. 71% prezesów firm o najwyższym poziomie zaufania jest pewnych lub bardzo pewnych perspektyw wzrostu przychodów ich firm w ciągu najbliższych 12 miesięcy, w porównaniu z zaledwie 47% prezesów o najniższym poziomie zaufania.
Zaufanie jest również skorelowane ze zobowiązaniami net-zero. CEO firm dbających o najwyższy poziom zaufania znacznie częściej przewodzi organizacjom, które podjęły zobowiązanie net-zero (29%) niż te, które uzyskały najniższą pozycję pod względem zaufania klientów (16%). Prezesi firm „wysokiego zaufania” są również bardziej skłonni do kierowania organizacjami, które powiązały wyniki niefinansowe ze swoim wynagrodzeniem. Około połowa CEO, którzy przewodzą organizacjom najwyżej ocenianym pod względem zaufania, ma wskaźniki zadowolenia klientów (51%) i zaangażowania pracowników (46%) powiązane z osobistą premią lub planem motywacyjnym.
"71% prezesów firm o najwyższym poziomie zaufania jest pewnych lub bardzo pewnych perspektyw wzrostu przychodów ich firm w ciągu najbliższych 12 miesięcy"
Dokumentujemy i badamy nastroje wśród szefów firm i ich reakcje na trendy i oczekiwania transformacyjne od 25 lat. Podczas bańki internetowej w 1998 roku rozmawialiśmy z prezesami o technologii, od ich osobistego korzystania z Internetu po przyszłość handlu elektronicznego; w 2003 roku śledziliśmy wzrost znaczenia ładu korporacyjnego i zarządzania ryzykiem korporacyjnym w następstwie skandali finansowych. Przeprowadziliśmy również ankietę wśród szefów firm w chwilach kryzysu — w 2008 r., gdy globalny system finansowy się załamał, i w zeszłym roku, gdy pandemia trwała od roku. Wyzwania, przed którymi stoją dziś prezesi, są nie mniej trudne i kompleksowe. Coraz częściej liderzy muszą tworzyć trwałą wartość dla wielu interesariuszy, których podejście nie zawsze jest zbieżne. Jednak chęć do podjęcia zdecydowanych działań być może nigdy nie była tak silna jak teraz. Biznes sam nie złagodzi kryzysu klimatycznego ani nie likwiduje przepaści społeczno-ekonomicznej. Wyniki naszego 25. corocznego badania CEO Survey potwierdzają te tezy, ale podkreślają potrzebę odważnego przywództwa. Motywują również menedżerów by stali się tymi, którzy nie tylko chcą ale i realnie zaczynają rozwiązywać problemy.
25 lat z perspektywy szefów firm
Obserwujemy od ćwierćwiecza jak prezesi zmieniają swoje podejście do biznesu i zarządzania zmianą. Dzielą się swoimi spostrzeżeniami z PwC. Dziś priorytetowe staje się dostarczanie trwałej wartości, poprzez realną transformację i zwiększenie zaufania.
1:32
Zapoznaj się z całym raportem
Zagadnienia powiązane
Skontaktuj się z nami
Obserwuj nas
