Jak wdrożyć MSSF 16 w praktyce?
Czym będzie różniło się ujmowanie umów leasingowych pod MSSF 16 od ujmowania ich pod obecnym MSR 17 w formie leasingu finansowego, gdzie już rozpoznawane jest aktywo i zobowiązanie na bilansie?
Zmiany jakie wprowadza MSSF 16 to m.in. konieczność oszacowania na moment ujęcia potencjalnych opcji mogących wpłynąć zarówno na wartość aktywa, jak i długość rozliczania kontraktu leasingowego, a także rozliczanie tych opcji w trakcie trwania kontraktu. Praktyczna trudność związana z zastosowaniem nowego standardu będzie polegała zatem na tym, aby jak najlepiej ocenić prawdopodobieństwo realizacji opcji zawartych w kontraktach mimo, że moment ich realizacji może przypadać daleko w przyszłości.
Stosujący MSSF 16 muszą wypracować rozwiązania m.in. w obszarach wyceny umów, a także zobowiązań waloryzowanych indeksem czy oceny prawdopodobieństwa wykonania opcji wykupu lub wcześniejszego wypowiedzenia umowy
Płatności leasingowe wymagają zdyskontowania
Zgodnie z MSSF 16 wyznaczając wartość zobowiązania finansowego z tytułu leasingu, należy zdyskontować płatności leasingowe przy zastosowaniu stopy procentowej leasingu lub, jeśli taka nie występuje, krańcowej stopy pożyczkowej na moment rozpoczęcia umowy leasingu. Wśród płatności leasingowych, które należy uwzględnić wyróżniono:
- płatności stałe (włączając płatności de facto stałe, czyli takie, które co prawda mają charakter zmienny, ale są nieuniknione, jak np. płatność, uzależniona od tego że aktywo będzie sprawne przez czas trwania leasingu)
- płatności zmienne uzależnione od stopy lub indeksu,
- gwarancje wartości rezydualnej (oczekiwane płatności, które musi wykonać leasingobiorca),
- cenę wykonania opcji zakupu (w przypadku wystarczającej pewności, że opcja zostanie wykorzystana),
- kary za rozwiązanie umowy (w przypadku, gdy okres leasingu odzwierciedla wcześniejsze zakończenie umowy).
Płatności leasingowe powinny zostać pomniejszone o zachęty oferowane przez leasingodawcę. Jako zachęty leasingowe należy traktować wszelkie płatności wykonane przez leasingodawcę na rzecz leasingobiorcy związane z umową leasingu, a także zwroty kosztów już poniesionych przez leasingobiorcę.
Płatności leasingowe nie powinny uwzględniać płatności zmiennych, których wartość uzależniona jest od przyszłych wyników lub zużycia przedmiotu leasingu, jak na przykład czynsze od obrotu lub czynsze uzależnione od ilości przejechanych kilometrów. Płatności takie powinny obciążyć wynik okresu, w którym wystąpiły okoliczności, które spowodowały naliczenie ich.
Stosujący MSSF 16 muszą wypracować rozwiązania m.in. w następujących obszarach:
- jak wycenić umowę, której płatność zawiera zarówno składnik stały jak i zmienny;
- jak ocenić prawdopodobieństwo wykonania opcji wykupu lub zapłacenia kary w związku z zerwaniem umowy przed czasem;
- w jaki sposób wycenić zobowiązanie waloryzowane indeksem?
Okres leasingu zaczyna się w momencie udostępnienia aktywa do użytkowania – a nie jak dotychczas na dzień podpisania umowy
MSSF 16 definiuje okres leasingu jako całkowity, niepodlegający odwołaniu okres, podczas którego leasingobiorca ma prawo do użytkowania danego aktywa. Datą rozpoczęcia okresu leasingu jest data, w której leasingodawca udostępnia bazowy składnik aktywów do użytkowania przez leasingobiorcę. Oznacza to, że w wielu przypadkach data ta będzie inna niż data podpisania umowy.
Nowością jest również to, że okres leasingu będzie obejmował także okresy opcjonalne w przypadku, gdy jednostka jest pewna wykonania opcji przedłużenia (lub niewykonania opcji zakończenia) leasingu. Decydując o wystarczającej pewności należy uwzględnić m.in. warunki umowne, kary za zakończenie umowy, regulacje prawne, stawki rynkowe, korzyści i zachęty ekonomiczne, czy też znaczenie aktywa dla leasingobiorcy.
Opcja przedłużenia powinna zostać ujęta w okresie leasingu, jeśli istnieje wystarczająca pewność wykonania tej opcji przez leasingobiorcę. Leasingobiorca zobowiązany jest do ponownej oceny opcji przedłużenia leasingu w momencie zaistnienia istotnych zdarzeń lub istotnej zmiany okoliczności, nad którymi leasingobiorca ma kontrolę.
W przypadku gdy umowa leasingowa przyznaje leasingobiorcy okresy bezczynszowe (rent free periods) to powinny zostać one uwzględnione w okresie trwania leasingu.
W przypadku umów na czas nieokreślony, okres leasingu należy określić weryfikując opcje wypowiedzenia. W przypadku opcji leasingobiorcy należy ocenić, czy realizacja opcji jest wystarczająco pewna, natomiast jeśli opcja wypowiedzenia przysługuje obu stronom (bez zgody drugiej strony i istotnej kary) należy wziąć pod uwagę najwcześniejszy okres wypowiedzenia.
Pod MSSF 16 okres leasingu będzie obejmował również okresy opcjonalne w przypadku, gdy jednostka jest pewna wykonania opcji przedłużenia leasingu
Sprawdź swoją wiedzę
Spółka zawarła umowę leasingu, na podstawie której uzyskuje prawo do wyłącznego użycia 4 pojazdów na 5 lat. Umowa dotyczy konkretnych samochodów - określono typ, markę, numer rejestracyjny.
1) Jak ustalić płatności leasingowe,
w przypadku, gdy spółka jako korzystający ma prawo wykupić samochody po upływie okresu leasingu po cenie równej 10% pierwotnej wartości auta? Korzystający szacuje, że prawdopodobieństwo wykupu aktywa po zakończeniu leasingu jest wysokie.
2) Jak określić składniki płatności,
gdy umowa poza płatnością stałą nakłada na korzystającego obowiązek płatności zmiennej, której wysokość jest uzależniona od liczby przejechanych kilometrów (płatność za przekroczenie ustalonych progów)?
3) Jak określić okres leasingu,
jeżeli korzystający ma prawo zerwać umowę z jednomiesięcznym okresem wypowiedzenia? Jeżeli dokona tego po upływie 36 miesięcy nie ponosi żadnej kary. Natomiast jeśli umowa zostanie zerwana w okresie do 36 miesięcy korzystający musi zapłacić karę w kwocie odpowiadającej 12 miesięcznym ratom.
Odpowiedź:
W przypadku wysokiego prawdopodobieństwa realizacji opcji wykupu cenę wykupu należy wliczyć do płatności leasingowych pojazdu tym samym typem.
Odpowiedź:
Do płatności leasingowych uwzględnianych przy kalkulacji zobowiązania finansowego z tyt. leasingu należy uwzględnić wyłącznie płatność stałą, ponieważ płatność zmienna wynikająca z umowy nie jest oparta o indeks lub stopę.
Odpowiedź:
Jeżeli korzystający oceni prawdopodobieństwo skorzystania z opcji wypowiedzenia po okresie, w którym występuje istotna kara, jako wysokie, okresem leasingu będzie 37 miesięcy (równe 36 miesiącom, w których obowiązuje kara wraz z jednomiesięcznym okresem wypowiedzenia).
Skontaktuj się z nami
Obserwuj nas
