Największe bolączki testera oprogramowania – brak porozumienia z klientem

Angelika Pozorek Starszy konsultant, PwC Polska 31/08/18

W codziennej pracy testerzy oprogramowania stawiają czoła różnym wyzwaniom. Jedną z najbardziej aktualnych i dotkliwych bolączek jest brak porozumienia z klientem.

Dlaczego zespół testerski i klient często nie mogą się porozumieć?

Odpowiedzi na to pytanie może być wiele. Doświadczony zespół testerów oprogramowania może wyróżnić kilka głównych przyczyn takiej sytuacji:

ograniczony budżet na projekt - każdy projekt jest ograniczony budżetem, więc konieczność przeznaczenia dodatkowych środków na testy, jeżeli nie były zaplanowane zawczasu, może budzić niezadowolenie i sprzeciw klienta
sztywna data implementacji na środowisko produkcyjne, co powoduje skrócenie fazy testów, jeżeli wcześniejsze fazy się opóźnią
brak zaufania klienta do testerów lub złe relacje pomiędzy stronami. Brak wiary w zespół testowy może się wiązać ze złym bagażem doświadczeń, przez co klient niechętnie dzieli się np. dostępami do środowisk, kontami, itp.
brak porozumienia na płaszczyźnie językowej – zespół QA, a przynajmniej jego menedżer powinien używać w rozmowie z klientem języka biznesowego, nie terminologii technicznej. Klient powinien otrzymać zrozumiałe dla niego informacje: jakie konsekwencje mają jego decyzje, jaki jest obecny stan projektu, ryzyka, propozycje działu QA, itd.
obawy klienta związane z ograniczonym zakresem wiedzy biznesowej zespołu QA. Z perspektywy testerów, pracujących przy danym projekcie, wartościową i pomocną inicjatywą, byłyby warsztaty organizowane przez klienta, które przybliżyłyby zespołowi realia otoczenia biznesowego klienta
brak świadomości wartości dodanej, wynikającej z testowania. Klientowi rzadko przedstawia się korzyści, jakie płyną z zatrudnienia wykwalifikowanego zespołu testowego.

Inwestować w testy oprogramowania czy nie inwestować? Oto jest pytanie

Jednym z przykładów, gdzie możemy zaobserwować brak porozumienia na linii zespół QA - klient jest etap wyceny testów. Jak wiadomo wycena jest bardzo istotną i nieodłączną częścią procesu testowego – często na tym etapie okazuje się czy projekt w ogóle ma szansę na realizację. Jeżeli klient nie zaakceptuje kosztorysu, a doświadczenie pokazuje, że kalkulacje i oczekiwania obydwu stron często się rozmijają, projekt może w ogóle nie dojść do skutku.

Sama wycena testów jest przeprowadzana na podstawie doświadczenia, dostępnych informacji, najlepszych praktyk i metod. Podczas szacowania, zespół testowy stara się precyzyjnie określić czas na wszystkie czynności testowe, a także koszt każdej z nich. Z drugiej strony znajduje się klient, który nie zawsze jest świadomy, bo też nie musi być, ile rzeczy składa się na taką wycenę – z tego też wynikają późniejsze nieporozumienia.

Dlatego też należy podkreślić, że obcinanie budżetu przeznaczonego na testy to z reguły tylko pozorne oszczędności. Koszt wykrycia błędu na etapie testów, a nawet jeszcze wcześniej – na etapie analizy, jest dużo mniejszy niż koszt wykrycia błędu na etapie użytkowania. I nie mówimy tu tylko o koszcie jego naprawy. Nie zapominajmy o utraconych klientach końcowych, którzy nie wrócą już do źle działającej strony czy aplikacji.

Co zrobić, żeby takich sytuacji było jak najmniej? Odpowiedź jest prosta – współpracować z dobrym kierownikiem testów. Dobry kierownik testów dobierze najlepsze metody do konkretnych potrzeb klienta, zaplanuje optymalny proces testowy i zapewni, że na produkcji będzie jakość a nie jakoś.

W zależności od sytuacji możemy wyróżnić kilka uniwersalnych rozwiązań:

jeśli testowane są systemy mniej krytyczne dla klienta, można przyjąć pewne uproszczenia lub zastosować metodę testowania w oparciu o ryzyko (ang. Risk-based Testing).
jeśli zaś koncentrujemy się na testach oprogramowania, które są kluczowe z perspektywy klienta, dokładne przetestowanie produktu jest polisą ubezpieczeniową, na której nie warto oszczędzać.

Oczywiście w idealnym świecie kod pisany przez deweloperów byłby bezbłędny, integracje bezproblemowe, a migracje danych niezauważalne. Wiemy, że taki świat nie istnieje, dlatego dobra współpraca i komunikacja może przynieść ogromne korzyści dla obydwu stron:

lepsze zrozumienie procesu testowego, a przez to minimalizację ryzyk projektowych
redukcję kosztów projektu dzięki wykryciu błędów na wcześniejszych etapach
zgrany i dobrze zarządzany zespół testerów oprogramowania, który z każdym kolejnym wdrożeniem będzie podnosił swoją efektywność i przynosił więcej korzyści klientowi
dobre, sprawnie działające oprogramowanie, które pozytywnie przełoży się na odczucia użytkowników.