DMA i DSA: Nowe regulacje dla cyfrowego rynku UE

Digital Markets Act (DMA) oraz Digital Services Act (DSA) obowiązują w pełni kolejno od 2 maja 2023 r. i od 17 lutego 2024 r. Od momentu obowiązywania DMA Komisja Europejska wyznaczyła siedmiu tzw. gatekeeperów (strażników dostępu). Są to: Amazon, Apple, Microsoft, Alphabet (Google), Meta (Facebook, Instagram), ByteDance (TikTok) oraz Booking. Przedsiębiorcy ci muszą przestrzegać szeregu nakazów i zakazów określonych w DMA. Od marca 2024 r. Komisja sukcesywnie wszczyna kolejne postępowania, w celu sprawdzenia, czy gatekeeperzy funkcjonują w zgodzie z przepisami.

W kontekście DSA, Komisja wyznaczyła w sumie 25 bardzo dużych platform internetowych (VLOP) i bardzo dużych wyszukiwarek internetowych (VLOSE). Dostawcy VLOP i VLOSE muszą sprostać wielu nakazom i zakazom, określonych w DSA. Komisja już wszczęła pierwsze postępowania w tym zakresie. Poza VLOP i VLOSE nowym obowiązkom muszą sprostać także inni dostawcy usług pośrednich, m.in. VoIP (tzw. Voice over IP, czyli telefonii internetowej), usług chmurowych, web hostingu, czy niektóre strony internetowe.

DSA a polskie przepisy

W przypadku DMA mamy do czynienia z rozporządzeniem - w tym zakresie państwa członkowskie nie mają obowiązku implementacji tego aktu do przepisów krajowych, tj. nie muszą uchwalać dodatkowych przepisów. W zakresie DSA sytuacja jest jednak specyficzna, ponieważ prawidłowe egzekwowanie rozporządzenia w dużym zakresie zależy od uchwalenia prawa krajowego (ustawy kompetencyjnej), wyznaczającej koordynatora ds. usług cyfrowych. W Polsce ma to być Prezes Urzędu Komunikacji Elektronicznej oraz Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, przy czym ten drugi ma być właściwy jedynie w sprawach dotyczących ochrony konsumentów.

Aktualnie trwają prace legislacyjne nad ustawą, zakończyły się już konsultacje społeczne, a projekt opiniowany jest w ramach prac Komitetu do Spraw Europejskich. Brak uchwalenia przepisów krajowych nie zwalnia przedsiębiorców z przestrzegania DSA.

DMA i DSA - zapewnienie sprawiedliwej konkurencji oraz ochrona użytkowników cyfrowego świata

Wprowadzenie DSA ma na celu m.in. uczynienie Internetu bardziej przyjaznym dla użytkowników i biznesu. Przepisy koncentrują się przede wszystkim na zapewnieniu bezpieczeństwa użytkowników (w tym małoletnich) w sieci, ograniczaniu dezinformacji, treści niezgodnych z prawem oraz uzależniających.

DMA z kolei koncentruje się na aspekcie związanym z rozwojem uczciwej konkurencji na rynkach cyfrowych. Rozporządzenie wprowadza nowe zasady, m.in. w zakresie dystrybucji aplikacji, wykorzystywania i udostępniania danych przez BigTechy czy interoperacyjności.

Akty te, na etapie prac legislacyjnych Parlamentu Europejskiego, spotkały się z głosami krytyki, zarzucającymi zbędne przeregulowanie rynku. Ostatnio temat ten powrócił przy okazji opublikowania raportu Mario Draghiego “The future of European competitiveness”, w którym autor jako jedną z przyczyn, które spowalniają innowacje przedsiębiorców wskazał na nadmiar unijnych regulacji.

Z drugiej strony DMA i DSA to szansa dla mniejszych przedsiębiorców, którzy na co dzień rywalizują z największymi podmiotami na rynku. Przedsiębiorcy mogą bowiem choć trochę zmniejszyć przewagę konkurencyjną wielkich graczy, lub uzyskać odszkodowania za dotychczasowe nadużycia.

Kto się nie dostosuje, ten pozostanie z tyłu

Za brak dostosowania swoich działań do przepisów grożą przedsiębiorcom surowe kary. W przypadku DSA będzie to do 6% rocznego światowego obrotu, a w przypadku DMA - do 10% rocznego światowego obrotu.

Zapewnienie zgodności z przepisami wymaga nie tylko aktualizacji regulaminów i procedur wewnętrznych. To przede wszystkim podniesienie standardów funkcjonowania organizacji, przy zachowaniu odpowiedniego poziomu innowacyjności, mimo obowiązujących nakazów i zakazów. 

W PwC Legal kompleksowo zweryfikujemy, które obowiązki Ciebie dotyczą, ocenimy procedury i mechanizmy stosowane w organizacji, czy też zaproponujemy odpowiednie zmiany w dokumentacji, w tym w regulaminach.

Więcej informacji na temat DSA i DMA oraz tego jak możemy Ci pomóc znajdziesz na naszej stronie internetowej.