Działalność w zakresie walut wirtualnych tylko po uzyskaniu wpisu do nowego rejestru

Projekt ustawy o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu oraz niektórych innych ustaw przewiduje szereg zmian w obowiązujących przepisach dotyczących AML (“Projekt”).

Jedną z kluczowych zmian jest wprowadzenie obowiązku uzyskania wpisu do nowego rejestru podmiotów prowadzących działalność w zakresie walut wirtualnych, jeszcze przed faktycznym rozpoczęciem wykonywania działalności gospodarczej przez te podmioty. 

O co chodzi?

Działalność w zakresie walut wirtualnych od dłuższego czasu pozostaje na celowniku polskich i europejskich prawodawców oraz organów nadzoru. Międzynarodowe organizacje takie jak Financial Action Task Force (“FATF”) zwracały już wielokrotnie uwagę na ryzyko AML związane z wykorzystaniem innowacyjnych instrumentów finansowych jakimi są waluty wirtualne. 

Między innymi z tego powodu, polski ustawodawca zdecydował się na wdrożenie do ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu (“Ustawa AML”) rozdziału zawierającego nowe przepisy dotyczące działalności gospodarczej w zakresie walut wirtualnych. Najważniejszą zmianą wydaje się stworzenie nowego rejestru, do którego wpis będą musiały uzyskać wszystkie podmioty prowadzące działalność w zakresie walut wirtualnych, po spełnieniu określonych w Projekcie warunków (“Rejestr”).

Jak wskazano w uzasadnieniu Projektu, wprowadzenie omawianych przepisów wynika z obowiązku nałożonego na państwa członkowskie na podstawie Dyrektywy AML V, która wymaga, aby podmioty świadczące usługi wymiany walut pomiędzy walutami wirtualnymi a fiducjarnymi podlegały obowiązkowi uzyskania stosownej rejestracji.

Jaki jest termin na uzyskanie wpisu do Rejestru?

Przepisy dotyczące działalności regulowanych, w tym działalności w zakresie walut wirtualnych, wejdą w życie po upływie 6 miesięcy od dnia ogłoszenia Projektu. 

Zgodnie z art. 16 Projektu, przedsiębiorcy prowadzący działalność w zakresie walut wirtualnych, którzy w dniu wejścia w życie przepisów reglamentujących tą działalność oferowali już usługi w tym zakresie, są obowiązani dostosować swoją działalność do wymogów określonych w art. 129a-129c Projektu w terminie 6 miesięcy od dnia wejścia w życie tych przepisów. Dotyczy to więc także obowiązku złożenia stosownego wpisu do Rejestru. 

Z kolei zgodnie z uzasadnieniem Projektu, wpis do Rejestru dokonywać będzie organ właściwy w terminie 14 dni od dnia wpływu wniosków o wpis wraz z oświadczeniami. 

Na przedsiębiorców podlegających obowiązkowi uzyskania wpisu do Rejestru nałożony został ponadto obowiązek poinformowania organu właściwego o zmianie danych podlegających wpisowi do rejestru w terminie 14 dni od zajścia zmiany (podobnie jak w przypadku Centralnego Rejestru Beneficjentów Rzeczywistych). 

Co grozi za prowadzenie działalności w zakresie walut wirtualnych bez uzyskania wpisu do Rejestru?

Zgodnie z art. 153b Projektu, podmiot prowadzący działalność w zakresie walut wirtualnych, który wykonuje tę działalność bez uzyskania wpisu do rejestru działalności w zakresie walut wirtualnych, podlega karze pieniężnej do wysokości 100.000 PLN. 

Porównując z innymi sankcjami określonymi w Ustawie AML, kara ta wydaje się stosunkowo niewielka. Należy jednak pamiętać, że podmioty prowadzące działalność gospodarczą w zakresie walut wirtualnych posiadają status instytucji obowiązanych tak jak banki czy instytucje finansowe. Tym samym, oprócz uzyskania stosownego wpisu, podmioty te zobowiązane są również do wdrożenia szeregu wymogów takich jak wprowadzenie odpowiednich procedur czy realizacja czynności w zakresie środków bezpieczeństwa finansowego. Niedopełnienie tych wymogów obarczone jest wieloma sankcjami, w tym odpowiedzialnością karną członków organów zarządzających. 

Ustawowa reglamentacja tej działalności gospodarczej poprzez obowiązek uzyskania wpisu do Rejestru wydaje się być pierwszym krokiem w ramach widocznego w Polsce i UE procesu “doregulowywania” działalności w zakresie walut wirtualnych i innych kryptoaktywów.