Alert prawny: Projekt dyrektywy unijnej ws “green claims”

29/03/23

Nowy projekt dyrektywy green claims - wprowadzenie

22 marca Rada Unii Europejskiej opublikowała projekt dyrektywy ws. oświadczeń środowiskowych (ang. green claims) (Green Claims Directive). Dyrektywa stanowi kolejny akt prawny z obszaru ESG (ang. Environmental, Social, and Governance). Jest to kolejny duży krok w kierunku ograniczenia zjawiska greenwashingu.

Motywy dyrektywy

Wedle unijnego prawodawcy, aktualnie na europejskim rynku producenci licznych produktów stosują oświadczenia środowiskowe. Jednakże zgodnie z badaniami przeprowadzanymi przez Komisję Europejską 53,3%¹ zbadanych oświadczeń było niejasnych, wprowadzających w błąd lub bezpodstawnych, a 40% całkowicie nieuzasadnionych. Jest to zarówno mylące dla klientów, jak i nieuczciwe wobec spółek, które faktycznie podejmują działania na rzecz poprawy wyników w zakresie ochrony środowiska. Projekt ma na celu zapobiegać publikacji nieprawidłowych i niejasnych oznaczeń środowiskowych produktów, a dzięki temu sprostać rosnącym oczekiwaniom konsumentów w kwestii wpływu nabywanych produktów na środowisko.

Zakres dyrektywy

Projekt adresowany jest do wszystkich przedsiębiorców, którzy składają oświadczenia środowiskowe związane ze swoimi produktami lub stosują systemy oznakowania ekologicznego (ang. eco label). Powyższe dotyczy również przedsiębiorstw spoza UE, kierujących oświadczenia lub oznakowania środowiskowe do konsumentów w UE.

Jednocześnie zakresem dyrektywy nie objęto:

dostawców usług finansowych, m.in. banków, zakładów ubezpieczeń i funduszów inwestycyjnych,
mikroprzedsiębiorców (rozumianych jako przedsiębiorcy zatrudniający poniżej 10 pracowników i osiągający poniżej 2 mln euro obrotu).

W zakresie przedmiotowym, projekt dotyczy oświadczeń, które:

odnoszą się do działania, cech lub wpływu produktu lub samego przedsiębiorcy na środowisko (np. oznaczenia "packaging made of 30% recycled plastic", “carbon compensated ride”, “bee-friendly juice”),
składane są na zasadzie dobrowolności przez przedsiębiorców wobec konsumentów,
nie są obecnie objęte innymi przepisami UE. Tym samym, jeżeli w prawodawstwie UE ustanowione zostaną bardziej szczegółowe przepisy dotyczące oświadczeń środowiskowych dla danego sektora lub kategorii produktów, przepisy te będą miały pierwszeństwo przed przepisami zawartymi w projekcie.

Kluczowe obowiązki

Projekt wprowadza minimalne wymogi dotyczące oznaczeń środowiskowych, w tym ich uzasadnienia, publikacji i weryfikacji. Projekt obejmuje m.in:

kryteria dotyczące sposobu, w jaki przedsiębiorstwa powinny wykazać prawdziwość stosowanych przez siebie oświadczeń i oznakowań środowiskowych,
sposób oznaczenia oświadczenia środowiskowego na produkcie w formie fizycznej (link lub kod QR),
wymóg weryfikacji oświadczeń i oznakowań przez niezależnego i akredytowanego weryfikatora, oraz
wymogi dotyczące stosowania systemów oznakowania ekologicznego (ang. eco labels) w celu zapewnienia ich rzetelności, przejrzystości i wiarygodności.

Ponadto projekt przewiduje możliwość wniesienia powództwa przez organizacje reprezentujące konsumentów przeciwko przedsiębiorcom naruszającym przepisy dyrektywy, co pozwoli na ochronę zbiorowych interesów konsumentów.

Następne kroki

Aktualnie projekt podlegać będzie dalszemu procedowaniu na poziomie unijnym. Po przyjęciu finalnej wersji aktu, państwa członkowskie będą miały 18 miesięcy na implementację przepisów. Przepisy krajowe będą stosowane 24 miesiące po wejściu w życie dyrektywy.

Szerzej o projekcie Projekt dyrektywy

^{1. Commission staff working document impact assessment report accompanying the document Proposal for a directive of the European Parliament and of the Council amending Directives 2005/29/EC and 2011/83/EU as regards empowering consumers for the green transition through better protection against unfair practices and better information, Brussels, 30.3.2022,

https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/PDF/?uri=CELEX:52022SC0085}