Pod koniec listopada 2021 r. świat obiegła informacja, że 37-letnia Marta Ortega, córka założyciela Inditex, od 1 kwietnia 2022 r. przejmie stery firmy Inditex, do której należy m.in. sieć sklepów modowych Zara. I nie będzie to prima aprilis.
Proces sukcesji w rodzinie Ortega ma w sobie wiele elementów dobrze znanych polskim firmom rodzinnym, które przechodzą przez zmianę pokoleniową. Patrząc jak znane zagraniczne rodziny przechodzą przez sukcesję możemy spróbować wyciągnąć z tego wnioski, jak przeprowadzić ten proces w polskich realiach. A przede wszystkim postawić sobie szereg pytań z jakimi na pewno przyjdzie się po drodze zmierzyć.
Inditex to firma rodzinna istniejąca od 46 lat. Założył ją ojciec przyszłej pani prezes, Amancio Ortega, wraz ze swoją ówczesną żoną. W skład imperium Inditex wchodzą takie firmy jak Zara, Pull&Bear, Massimo Dutti, Bershka, Stradivarius, Oysho, Zara Home czy Uterqüe. Majątek ojca jest wart ponad 77 mld USD. Firma ma na całym świecie prawie 7 tysięcy sklepów. Większość odzieży jest produkowana w Hiszpanii, Portugalii, Maroko i Turcji.
Ojciec był dwukrotnie żonaty. Z pierwszą żoną miał dwójkę dzieci, z których jedno ma dziś po zmarłej matce kilka procent akcji w Inditex. Drugie dziecko jest ciężko chore. Założyciel ożenił się drugi raz i z tego małżeństwa ma tylko jedno dziecko – Martę, która właśnie ma zostać prezeską.
Marta Ortega pracuje w firmie swojego ojca od 15 lat, a zaczynała jako asystentka. Prowadziła m.in. kampanie polegające na wprowadzeniu na rynek kolekcji premium Zara. Temat sukcesji pojawił się w firmie w naturalny sposób w 2011 r., kiedy to z funkcji prezesa zrezygnował Amancio, ojciec Marty.
Amancio Ortega był prezesem do 2011 roku. Po nim przez 10 lat prowadził firmę zewnętrzny menedżer. Od 1 kwietnia 2022 r. znowu za sterami zasiądzie członek rodziny – Marta, najmłodsze dziecko założyciela.
Jako przyszła nowa prezes Marta Ortega już zapowiedziała światu, że poświęci swoje życie kontynuowaniu rozwoju spuścizny swoich rodziców. Przez ostatnie 15 lat na co dzień mogła współpracować z ojcem w firmie, chłonąc od niego nie tylko wiedzę, ale również wartości czy wizję.
Firma Inditex jest notowana na hiszpańskich giełdach papierów wartościowych. Rynek zareagował na ogłoszenie o sukcesji władzy spadkiem akcji firmy o ok. 5%. Analitycy wskazują na brak doświadczenia niezbyt znanej nowej pani prezes, która jeszcze musi udowodnić, że poradzi sobie w kierowaniu tak dużą firmą, na tak konkurencyjnym rynku i to w środku pandemii.
Każdy proces sukcesji, także takiej jak w rodzinie Ortega, w dużej mierze polega na zadaniu sobie odpowiednich pytań i znalezieniu na nie wspólnie odpowiedzi. Czasem trudnych, niemiłych, albo dotyczących prawie nieprawdopodobnych scenariuszy. Takich jak te:
Dlaczego firmę ma przejąć akurat to dziecko a nie żadne inne? kto jeszcze z rodziny, poza założycielem, kto z firmy albo spoza powinien uczestniczyć w tych decyzjach? Jak sprawiedliwie zabezpieczyć tych członków rodziny, którzy nie mogą lub nie chcą aktywnie działać w biznesie?
Czy dzieci muszą pracować w firmie rodzinnej, aby kiedyś w przyszłości nią kierować? Czy ważne jest aby zdobyły chociaż część doświadczenia poza biznesem rodziców? Czy dzieci mają przejść jak inni pracownicy przez całą hierarchię w firmie, czy mogą wejść od razu na wysokie stanowiska kierownicze? Jak oceniać pracę członków rodziny w firmie?
Czy dzieci mają kontynuować wizję rodziców czy powinni przyjąć własną, która pozwoli dostosować firmę do zmieniającego się otoczenia biznesowego? Jak znaleźć wspólną wizję? Jak rodzice mogą zapewnić, żeby ich wartości przetrwały w firmie prowadzonej przez ich dzieci? Jak pogodzić różną energię i pomysły obu pokoleń?
Co zrobić kiedy założyciele już nie chcą prowadzić firmy a dzieci jeszcze nie są gotowe?
Jak ma wyglądać komunikacja zmiany aby jej adresaci zrozumieli cele rodziny i firmy związane z sukcesją? Ile powinien trwać proces sukcesji żeby był płynny i odbył się z jak najmniejszym kosztem dla rodziny i firmy? Jak się do niego przygotować?
Partner, Radca Prawny, Praktyka Polskich Firm Prywatnych, PwC Legal, PwC Polska
Tel.: +48 519 507 077
Partner, Praktyka Polskich Firm Prywatnych, PwC Polska
Tel.: +48 502 184 734