Trendy w kontrolach rozliczeń podatkowych w dobie pandemii

Pomimo wciąż trwających pandemicznych ograniczeń, organy Krajowej Administracji Skarbowej (KAS) nie pozostają bierne, kontynuują kontrole rozliczeń podatkowych oraz wciąż inicjują nowe. Z uwagi na specyfikę realizowanych transakcji w branży retail możemy założyć, że ryzyko zainicjowania sporu podatkowego w tej branży w najbliższym okresie może być istotne.   

Jakie podmioty są kontrolowane?

Z naszej praktyki wynika, że obecnie inicjowane kontrole rozliczeń podatkowych dotyczą najczęściej największych podatników, generujących najwyższe obroty i uznawanych przez organy KAS za kluczowe z punktu widzenia generowania wpływów podatkowych. Bardzo często kontrolowane są podmioty wchodzące w skład międzynarodowych grup kapitałowych, realizujące szereg transakcji powiązanych, które mają wpływ na rachunek podatkowy firmy. Specyfika branży retail opierająca się w Polsce na funkcjonowaniu międzynarodowych grup dystrybucyjnych powoduje, że będące typowymi dla tych organizacji transakcje, często są przedmiotem zainteresowania organów podatkowych.

Jak wynika z naszych ostatnich doświadczeń, obecnie dużo mniej jest kontroli prewencyjnych, a dzięki zwiększonym możliwościom analitycznym KAS, typowanie podmiotów do kontroli jest coraz bardziej skuteczne.

Jak wynika z zapowiedzi przedstawicieli Ministerstwa Finansów, KAS w dalszym ciągu podejmuje liczne działania, z naciskiem na etap analityczny, dodatkowo wiele czynności odbywa się bez bezpośredniej obecności kontrolujących u przedsiębiorcy. Kontrole, pomimo obecnie panującego stanu epidemii, nie są przypadkowe i charakteryzują się dobrym stopniem przygotowania. Najczęściej już przed ich zainicjowaniem kontrolujący wiedzą jaki obszar rozliczeń podatkowych będzie przedmiotem ich zainteresowań i często zidentyfikowane są już konkretne transakcje, które budzą wątpliwości KAS.

Restrukturyzacje i kontrole cen transferowych

Z uwagi na fakt, że jest to prawdopodobnie najbardziej aktualny temat zainteresowań kontrolnych KAS w ostatnim czasie, a liczba kontroli cen transferowych stale rośnie, należy założyć, że będzie to wciąż bardzo istotny obszar zainteresowań organów podatkowych na nadchodzący rok. Ryzyko tych kontroli dotyczy podatników, którzy realizują znaczne wartościowo transakcje z podmiotami powiązanymi, co jest powszechne w branży retail.

Kontrole cen transferowych prowadzone są nie tylko wobec spółek powiązanych z niską rentownością tj. takich które deklarują straty podatkowe, ale też i wobec tych podmiotów, które na skutek decyzji restrukturyzacyjnych o modelu grupy zmieniły swój profil funkcjonalny. Często już na etapie przedkontrolnym porównywana jest rentowność wobec innych podmiotów z branży i jeżeli jej poziom budzi wątpliwości KAS, inicjowane są pełne kontrole celno-skarbowe.   

Kontrole cen transferowych realizowane są w bardzo szczegółowy sposób. Obserwujemy niezwykle wnikliwe badanie faktycznych profili funkcjonalnych podmiotów, a w toku kontroli przeprowadzana jest też szczegółowa analiza dokumentacji podatkowych ze szczególnym uwzględnieniem analiz porównawczych.

W naszej ocenie ryzyko kontroli cen transferowych w transakcjach wewnątrzgrupowych  będzie w kolejnym roku podatkowym nadal znaczne. Zwracamy uwagę, że ze względu na nowe obowiązki sprawozdawcze KAS uzyska dostęp do jeszcze bardziej precyzyjnych informacji o transakcjach powiązanych zawartych w formularzach CIT-TPR (szczegółowe wyniki analiz porównawczych raportowane wg ujednoliconych standardów), co dodatkowo może przyczynić się do skuteczniejszej analizy rozliczeń cen transferowych i identyfikowaniu nowych obszarów do kontroli.

Usługi niematerialne

W przedmiocie zainteresowania organów KAS pozostają nadal transakcje dotyczące opłat licencyjnych oraz innych opłat wewnątrzgrupowych o charakterze niematerialnym. Organy podatkowe od zawsze interesowały się usługami niematerialnymi oraz podejmowały próby ich kwestionowania jako niemających związku z przychodami lub zarzucając nieprawidłowe ich udokumentowanie. Obecnie zauważamy wzmożone zainteresowanie organów podatkowych limitem wynikającym z art. 15e ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (ustawa CIT). Organy KAS szczegółowo analizują przedmiot i istotę usług niematerialnych świadczonych pomiędzy podmiotami powiązanymi pod kątem możliwości uznania ich za koszt podatkowy oraz ograniczeń kwotowych wynikających z art. 15e ustawy o CIT.

Wzmożenie kontroli podmiotów korzystających z dotacji z Tarczy Finansowej Polskiego Funduszu Rozwoju

Niezależnie od obszarów, które wymieniliśmy powyżej, jak wynika z zapowiedzi Ministerstwa Finansów, administracja podatkowa będzie również identyfikować podmioty, które korzystały z dotacji z Tarczy Finansowej Polskiego Funduszu Rozwoju (PFR), celem sprawdzenia czy deklarowane przychody nie zostały celowo zawyżone lub zaniżone. Stąd też, jeżeli podmioty z branży retail korzystały z tej formy pomocy, należy założyć, że jest to dodatkowy czynnik ryzyka, który może przesądzić o zainicjowaniu kontroli rozliczeń podatkowych przez KAS.

Jak wynika z informacji Ministerstwa Finansów KAS nie kontroluje bezpośrednio wykorzystania środków z Tarczy Finansowej PFR, jednak jak zapowiada Ministerstwo Finansów, weryfikacji będzie podlegać poprawność wskazanego obrotu, który jest podstawą do skorzystania z pomocy.