Powołanie polskich fundacji rodzinnych ułatwi firmom przeprowadzenie skutecznych procesów sukcesji

Zgodnie z opublikowanym projektem ustawy od 1 stycznia 2022 roku w polskim porządku prawnym pojawi się możliwość zakładania przez firmy rodzinne fundacji. Umożliwi to polskim przedsiębiorstwom kompleksowe zaplanowanie sukcesji, czyli procesu określającego kto ma być właścicielem firmy, kto ma nią zarządzać, a kto czerpać korzyści finansowe z biznesu rodzinnego. Długo oczekiwane rozwiązanie zostało pozytywnie odebrane przez firmy rodzinne w Polsce. Jako potencjalne ryzyko wskazują one na niestabilność prawa i regulacji, co może wpłynąć na decyzje o założeniu fundacji jako rozwiązaniu tworzonym na pokolenia - wynika z raportu firmy doradczej PwC “Polska fundacja rodzinna 2022”. 

22 marca 2021 r. opublikowano projekt ustawy o fundacji rodzinnej. Jej celem jest wprowadzenie do polskiego porządku prawnego nowej kategorii podmiotów - fundacji rodzinnych, które mają ułatwić sukcesje. Projektowana instytucja ma w zamiarze ustawodawcy zapewnić ochronę przed rozdrobnieniem majątku, przy równoczesnym umożliwianiu wskazanym przez fundatora osobom fizycznym czerpania z niego korzyści. Planowany termin wejścia w życie ustawy to 1 stycznia 2022 r.

Zgodnie z projektem ustawy fundacja rodzinna będzie wpisywana do rejestru fundacji rodzinnych Krajowego Rejestru Sądowego, z chwilą wpisu uzyska ona osobowość prawną. Fundację rodziną będzie można powołać w drodze oświadczenia jednego lub więcej fundatora lub w testamencie, przeznaczając na jej majątek co najmniej 100 000 zł i nadając jej statut. Do powołania fundacji wymagana będzie forma aktu notarialnego. Organami fundacji będzie zarząd - odpowiadający za realizację celów fundacji oraz gospodarowanie jej majątkiem. Fakultatywnym, co do zasady, organem będzie pozostawać rada protektorów mogąca pełnić funkcje nadzorcze. Określone uprawnienia w fundacji rodzinnej może pełnić również zgromadzenie beneficjentów fundacji, któremu w braku rady protektorów, przyznano m.in. uprawnienie  do powoływania zarządu. Fundacja rodzinna nie będzie mogła prowadzić działalności gospodarczej.

Oprócz kwestii prawnych związanych z założeniem fundacji, projekt ustawy reguluje także inne zagadnienia prawne, takie jak zachowek czy wymogi compliance, jak również kwestie podatkowe. Najważniejsze z nich, opisane w raporcie PwC to: opodatkowanie wkładu, opodatkowanie bieżące fundacji i opodatkowanie beneficjentów.