Skrót ESG (Environmental, Social, Corporate Governance) pojawia się coraz częściej w kontekście wielu aspektów funkcjonowania przedsiębiorstw. Często nawet tych, które dotychczas nie kojarzyły się wprost z ochroną środowiska, odpowiedzialnością społeczną i ładem korporacyjnym.
Aspekt środowiskowy staje się coraz istotniejszy dla konsumentów i to na wielu płaszczyznach. To już nie tylko fakt, jaki ślad węglowy zostawi dany produkt, ale również coraz częściej to czy sieć handlowa sprzedająca dany produkt stosuje adekwatne rozwiązania ekologiczne.
Aspekt społecznej odpowiedzialności wzrósł jeszcze bardziej w trakcie trwającej w Ukrainie wojny i wdrożonych na część Państw sankcji. Kolejny raz konieczne były niekiedy zmiany w łańcuchach dostaw, czy też sposobie komunikacji z klientem. Wiele sieci handlowych włączało się również aktywnie w pomoc humanitarną.
Ewoluuje także ład korporacyjny - to, w jaki sposób przedsiębiorstw komunikują się z klientami. Konsumenci są coraz bardziej świadomi nie tylko pochodzenia produktów, ale również wpływu ich producentów/dystrybutorów na społeczeństwo.
Niniejszy artykuł ma zaznajomić Państwa z dostępnymi obecnie i planowanymi na najbliższy czas formami wsparcia działań ESG w ramach pomocy publicznej. Dotyczy to zarówno dotacji jak i preferencyjnych pożyczek.
W pierwszej kolejności warto przedstawić Program FEnIKS, który jest następcą znanego z poprzedniej perspektywy finansowej Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko. W ramach programu dofinansowywane będą inwestycje związane m.in. z klimatem i środowiskiem.
W ramach FEnIKS wspierane będą projekty dotyczące:
efektywności energetycznej i zmniejszania emisji gazów cieplarnianych, w tym poprzez OZE, sieci energetyczne i gazowe, poprawę efektywności budynków, wysokosprawną kogenerację, systemy ciepłownicze, chłodnicze
adaptacji do zmian klimatu, gospodarki wodno-ściekowej, gospodarki odpadami, ochrony przyrody w zakresie m.in. gospodarki o obiegu zamkniętym (GOZ)
zmniejszenia emisji w transporcie w zakresie transportu intermodalnego oraz elektromobilności.
Wsparcie udzielane będzie w formie dotacji, instrumentów zwrotnych lub instrumentów mieszanych (częściowo zwrotnych).
Pierwszy konkurs dla przedsiębiorstw ruszy 16 października 2023 roku, a jego przedmiotem będzie wsparcie inwestycji dotyczących budowy i modernizacji inteligentnej sieci elektroenergetycznej. Budżet konkursu wyniesie 600 mln PLN.
Na szczególną uwagę zasługuje moduł zazielenienie, który jest jednym z siedmiu oferowanych modułów w konkursie ścieżka SMART w ramach Programu FENG. Wnioski będzie można składać w rundach konkursowych, a ostatnia potrwa do 31 października 2023 r. Dofinansowanie w module zazielenienie może wynieść nawet do 70%. Pozostałe 6 równie interesujących modułów to: Moduł B+R, Moduł wdrożenie innowacji, Moduł infrastruktura B+R, Moduł cyfryzacja, Moduł kompetencje, Moduł internacjonalizacja.
Moduł zazielenianie przedsiębiorstw dotyczy wsparcia w zakresie ekoprojektowania, weryfikacji technologii środowiskowych (Environmental Technology Verification, ETV), przeprowadzania środowiskowej oceny cyklu życia (Life-Cycle Assessment, LCA) lub oceny śladu środowiskowego produktu (Product Environmental Footprint, PEF) lub wdrożenie płynących z nich rekomendacji i wsparcie inwestycji w ramach zazieleniania przedsiębiorstw. Realizowane inwestycje powinny wykazywać istotny wkład w realizację celów środowiskowych spółki i być poparte odpowiednimi wartościami wskaźników środowiskowych. Wdrażane rozwiązania muszą być innowacyjne co najmniej na poziomie przedsiębiorstwa.
Dotacje na projekty środowiskowe można również otrzymać w ramach konkursu Kredyt Ekologiczny prowadzony przez Bank Gospodarstwa Krajowego. Konkurs zasługuje na uwagę mikro, małych i średnich przedsiębiorstw oraz small mid-caps i mid-caps. Są to przedsiębiorstwa, które zatrudniają więcej niż 250 pracowników, a więc nie są już średnim przedsiębiorstwem, ale nie są też wielką korporacją (zatrudniają do 3000 pracowników). Kredyt ekologiczny umożliwi otrzymanie dofinansowania na wydatki pozwalające zwiększyć efektywność energetyczną poprzez modernizację infrastruktury. Dofinansowanie będzie można przeznaczyć na:
Bank Gospodarstwa Krajowego będący operatorem programu będzie również w stanie przyznać premię ekologiczną, na spłatę części zaciągniętego kredytu. Premia może wynieść maksymalnie do 70% kosztów kwalifikowanych kredytu.
Możliwe będzie sfinansowanie inwestycji w dwóch zakresach: modernizacji posiadanej już infrastruktury, takiej jak linie technologiczne czy budynki, budowy nowej bądź modernizacji istniejącej już instalacji OZE (wykorzystywanej na własny użytek).
Konieczność realizacji takich inwestycji będzie musiała być potwierdzona wcześniejszymi wynikami audytu energetycznego. Wnioskodawcy będą musieli wykazać oszczędność energii pierwotnej na poziomie min. 30% w odniesieniu do obszaru podlegającego zakresowi projektu.
Kolejnym programem wspierającym inwestycje prośrodowiskowe jest Energia Plus. Nabór wniosków prowadzony będzie do 31 grudnia 2024 r.,lub do wyczerpania alokacji konkursowej (566 milionów złotych). Celem programu jest zmniejszenie negatywnego oddziaływania przedsiębiorstw na środowisko, w tym poprawa jakości powietrza poprzez realizację inwestycji prośrodowiskowych.
Program przewiduje dofinansowanie pięciu typów przedsięwzięć:
Wsparcie w programie dostępne jest w formie preferencyjnej pożyczki w kwocie od pół miliona do 500 milionów złotych. Pożyczka udzielana jest na zasadach Preferencyjnych - oprocentowanie według stawki WIBOR 3M + 50 pb, nie mniej niż 1,5 % w skali roku, lub Rynkowych - (od 01 stycznia 2023 r. - 7,62%).
Zmiany na rynku pracy, oraz zmieniające się przyzwyczajenia konsumentów powodują rosnące zainteresowanie kwestiami automatyzacji i cyfryzacji wielu procesów zachodzących w firmach.
Zgodnie z zapowiedziami Ministerstwa Aktywów Państwowych w czerwcu 2023 r. planowane jest ogłoszenie konkursu w ramach Krajowego Planu Odbudowy A2.1.1 Inwestycje wspierające robotyzację i cyfryzację w przedsiębiorstwach. Umożliwi on otrzymanie wsparcia na automatyzację wielu procesów produkcyjnych.
Poniżej prezentujemy dotychczas opublikowane informacje na temat konkurs. Finalna wersja dokumentacji może wnieść w tym zakresie jednak zmiany.
Dofinansowanie otrzymać będą mogły projekty z zakresu wspierania transformacji w kierunku Przemysłu 4.0 ze szczególnym uwzględnieniem robotyzacji i technologii operacyjnych, wdrożenie technologii komunikacji Machine to Machine (M2M), wykorzystanie przemysłowego Internetu rzeczy (IoT) z zastosowaniem zaawansowanych metod przetwarzania informacji.
O wsparcie ubiegać się będą mogły wyłącznie duże przedsiębiorstwa.
Wsparcie udzielane będzie w formie dotacji.
Wsparcie udzielane będzie zgodnie z mapą pomocy regionalnej. Oznacza to, że maksymalna wysokość wsparcia wyniesie do 50% kosztów kwalifikowanych (w zależności od lokalizacji projektu).
Omówiony konkurs w ramach Krajowego Planu Odbudowy to nie jedyna dostępna forma wsparcia robotyzacji i cyfryzacji. W ramach omawianej wcześniej ścieżki Smart istnieje możliwość realizacji podobnych działań w ramach modułu Cyfryzacja.
W ramach tego modułu przewidziano finansowanie inwestycji związanych z zastosowaniem w przedsiębiorstwie rozwiązań zmierzających do cyfryzacji: produkcji, procesów, produktów, usług oraz modelu biznesowego.
Najbliższe nabory wniosków w ramach ścieżki Smart to:
10.05 - 30.06.2023 dla pojedynczych MŚP oraz przedsiębiorstw innych niż MŚP;
06.07 - 31.08.2023 dla pojedynczych MŚP oraz przedsiębiorstw innych niż MŚP;
03 -04.2024 dla pojedynczych MŚP oraz przedsiębiorstw innych niż MŚP.
Wraz ze zmianami społecznymi i środowiskowymi rola ESG w skutecznym zarządzaniu przedsiębiorstwem stale rośnie. Warto uwzględnić możliwości finansowania tego typu inwestycji ze źródeł zewnętrznych.
Jeśli któraś z omawianych form wsparcia zainteresowała Państwa, zachęcamy do kontaktu z zespołem pomocy publicznej PwC. Z chęcią odpowiemy na wszystkie Państwa pytania z zakresu dostępnych i planowanych form wsparcia.