Czynnikiem najsilniej wpływającym na zachowania zakupowe jest sytuacja finansowa polskich gospodarstw domowych. Aż ⅓ Polaków zaobserwowała spadek dochodów z powodów zwolnienia, utraty pracy albo zmniejszenia liczby godzin przy jednoczesnym wzroście rachunków oraz utracie pieniędzy w związku z anulowanymi wydarzeniami kulturalnymi czy wyjazdami wakacyjnymi.
Źródło: Badanie Ipsos Polska na zlecenie PwC Polska.
Pomimo tego, że przez pandemię Polacy ograniczyli wydatki związane ze zmianą sposobu pracy oraz spędzania czasu wolnego to istnieje przekonanie, że w następnych miesiącach wydatki gospodarstw domowych wzrosną (aż 41%). Jedynie co piąty Polak uważa, że jego wydatki spadną.
Źródło: Badanie Ipsos Polska na zlecenie PwC Polska.
Warto również spojrzeć na to jakie zmiany w strukturze wydatków widzą polscy konsumenci w zależności od kategorii produktowej. Największy wzrost można było zaobserwować w kategorii artykułów spożywczych, zdrowotnych, pielęgnacyjnych oraz elektroniki użytkowej, czyli w produktach, których zakup został spowodowany albo paniką wynikającą z wysokiego stopnia niepewności (zapasy produktów) albo sytuacją zawodową (praca zdalna) i edukacyjną (zdalne nauczanie).
Źródło: Badanie Ipsos Polska na zlecenie PwC Polska.
Wszystkie te czynniki mają też wpływ na wrażliwość cenową konsumentów. Prawie połowa kobiet (48%) i spory odsetek mężczyzn (38%) deklaruje, że przez pandemię zwraca większą uwagę na ceny produktów oraz usług. Ma to ogromne znaczenie, ponieważ już przed pandemią Polacy byli jednymi z najbardziej wrażliwych cenowo konsumentów w Europie.
Źródło: Nowy obraz polskiego konsumenta, Raport PwC, 2020.
Pandemia oraz związane z nią zamykanie sklepów i centrów handlowych jak również obawy dotyczące przebywania poza domem wymusiły zmianę sposobu dokonywania zakupów - ponad 1/3 konsumentów zwiększyła częstotliwość zakupów online. Dotyczy to głównie mieszkańców dużych miast, którzy częściej niż pozostali kupowali produkty i usługi w Internecie.
Ten kanał sprzedaży był szczególnie istotny dla produktów i usług związanych z rozrywką, elektroniką użytkową oraz artykułami sportowymi. Co ciekawe dla Polaków w wieku 44+ w żadnej kategorii produktowej nie wzrosła rola kanału cyfrowego.
Jednak pomimo pandemii zakupy spożywcze polscy konsumenci nadal najchętniej kupowali w kanale tradycyjnym. Warto też podkreślić, że niezależnie od początkowej chęci zakupu tego typu artykułów przez Internet, wraz z upływem czasu ta chęć spadła.
Źródło: Badanie Ipsos Polska na zlecenie PwC Polska.
Polacy, którzy w trakcie pandemii korzystali z zakupów w sklepach internetowych deklarują, że po złagodzeniu reżimów sanitarnych nadal będą robić zakupy w ten sposób (90%). To pokazuje, że pandemia to doskonały moment na zbudowanie nowych nawyków konsumenckich.
Źródło: Badanie Ipsos Polska na zlecenie PwC Polska.
Co ciekawe, zarówno w przypadku zakupów w sklepach stacjonarnych oraz tych przez Internet kluczowe są te same czynniki - poza ceną są to wygoda zakupu, dostępność produktów i szeroki asortyment. Jednak biorąc pod uwagę wiek konsumentów widać, że bezpieczeństwo jest szczególnie istotne w grupie wiekowej 55+, dostępność produktów i duży wybór dla grupy 25-34, a cena i jakość obsługi dla Polaków w wieku 35-44.
Źródło: Badanie Ipsos Polska na zlecenie PwC Polska.