Postawy i zachowania Polaków w obliczu pandemii koronawirusa
Pobierz raportRaport „Nowy obraz polskiego konsumenta” jest próbą odpowiedzi na pytanie jak pandemia wpłynęła na postawy i zachowania Polaków w sześciu obszarach: zachowań zakupowych, rozrywki, pracy, usług transportowych, zdrowia i samopoczucia, technologii oraz ekologii i zrównoważonego rozwoju. Dodatkowo pokazuje także perspektywę polskiego społeczeństwa w kontekście globalnego badania PwC - Global Consumer Insights Survey 2020.
"Wszyscy jesteśmy konsumentami, a ostatnie miesiące pokazały, że otaczający nas świat, rynek, firmy, ale również my jako klienci już nie jesteśmy tacy sami. Zmiana naszych zachowań dokonała się na wielu płaszczyznach - nie tylko samej ścieżki zakupowej, ale również w kontekście sposobu pracy, zakresu korzystania z technologii, transportu, wyboru rozrywki, czy troski o środowisko. Wiąże się to z wieloma wyzwaniami dla firm. Muszą one nie tylko na nowo zdobyć zaufanie konsumentów w tej nowej, nieprzewidywalnej rzeczywistości, ale również zapewnić jak najwyższą jakość i dostępność swoich produktów czy usług przy jednoczesnym zachowaniu maksymalnej dbałości o zdrowie, bezpieczeństwo i doświadczenia zakupowe konsumenta”
Krzysztof Badowski, Partner w PwC, lider zespołu dóbr konsumenckich i handlu detalicznego w CEE / CIS
Prawie dla wszystkich Polaków (93%) ceny produktów i usług są istotne podczas dokonywania wyborów zakupowych, przy czym aż dla 43% badanych przez pandemię COVID-19 ten czynnik stał się istotniejszy niż wcześniej.
Polscy konsumenci z jednej strony odczuli spadek dochodów, z drugiej jednak spodziewają się, że ich wydatki w najbliższych miesiącach będą rosnąć. Z całą pewnością wpłynie to na siłę nabywczą naszego społeczeństwa. Dodając do tego fakt, że handel internetowy w dobie pandemii jest doceniany przede wszystkim ze względu na komfort i poczucie bezpieczeństwa jaki zapewnia, a do tego umożliwia łatwe wyszukiwanie produktów oraz ich porównanie (także pod względem cenowym), możemy się spodziewać wzrostu ważności tego kanału dla producentów, dystrybutorów oraz sprzedawców.
Pandemia przyczyniła się do nieznacznego wzrostu konsumpcji mediów. Walkę o uwagę i czas Polaków wygrały przede wszystkim komunikatory internetowe, social media, telewizja i tradycyjne książki. Zaraz za nimi znalazły się płatne usługi streamingowe takie jak Netflix czy HBO GO, bezpłatne usługi streamingowe (Youtube) oraz internetowe wydania gazet.
Żadne medium jednak nie przekonało do siebie znaczącej liczby nowych użytkowników.
W okresie pandemii znacząco maleje liczba dostępnych opcji spędzania czasu wolnego. 2020 rok zapisze się w naszej pamięci pustymi salami kinowymi, zamkniętymi teatrami i odwołanymi imprezami masowymi. Spędzając więcej czasu w domach, nie rezygnujemy jednak z rozrywki. Jak pokazują nasze analizy, bardzo wiele osób zdecydowało się na skorzystanie z usług over-the-top (OTT), czyli na przykład z serwisów streamingowych. Wielkość tego segmentu rynku wyniosła w 2019 roku 472 mln USD, zaś prognozowany przez nas w raporcie “Perspektywy rozwoju branży rozrywki i mediów w Polsce 2020-2024” wynik na koniec 2020 roku to 596 mln USD. Oznacza to przyrost o ponad 26% i wyraźnie wskazuje jaki sposób oderwania się od pandemicznej rzeczywistości stał się w naszym kraju popularny.
Praca zdalna zapewnia Polakom przede wszystkim poczucie bezpieczeństwa, a pracodawcy są doceniani za umożliwienie tej formy. Główną wadą jest brak kontaktu z kolegami z pracy. 39% badanych woli pracować z domu, a 25% z miejsca pracy. Polacy podkreślają także, że praca z domu jest bardziej ekologiczna. 1/5 Polaków twierdzi, że dzięki pracy zdalnej osiąga lepszą równowagę między pracą a życiem, ale aż ¼ podkreśla, że z domu pracuje dłużej i więcej. Tylko 13% Polaków chciałoby na stałe pracować zdalnie, a 21% preferuję model hybrydowy (kilka dni w domu, kilka w biurze).
Preferencje związane z pracą zdalną są różne w zależności od grupy wiekowej pracowników, czy też płci. Zdecydowanie mniej pozytywnie pracę zdalną ocenia grupa wiekowa, w której najczęściej mamy do czynienia z rodzicami. Z kolei w najmłodszej grupie wiekowej hybrydowy model pracy będzie bardziej preferowany nawet po zakończeniu obostrzeń pandemicznych. Lock down powinien być dla pracodawców momentem na refleksję i okazją do zmiany dotychczasowego, tradycyjnego podejścia do modelu pracy. Już teraz powinni oni rozpocząć wdrażanie na stałe elastycznych modeli pracy z uwzględnieniem nowych preferencji ich pracowników, które niebawem mogą się utrwalić.
26% Polaków częściej korzysta z własnego samochodu niż przed pandemią, na popularności zyskało także poruszanie się rowerem (¼ Polaków jeździ częściej niż przez Covid-19) oraz chodzenie na piechotę (aż 33% badanych wskazuje, że chodzi częściej niż przed wybuchem epidemii). Te same środki transportu są postrzegane jako najbezpieczniejsze. Natomiast komunikacja zbiorowa oraz co-sharing zanotowały spadki popularności i budzą największe obawy Polaków.
COVID-19 z impetem uderzył w rozmaite koncepcje transportu wspólnego oraz shared mobility. Pandemia uświadomiła nam, że w najbliższym czasie własne środki transportu będą w dalszym ciągu wiodły prym na rynku, nie tylko w Polsce, ale na całym świecie. Według PwC Digital Auto Report 2020 “Navigating through a post-pandemic world” COVID-19 wpłynie również na preferencje konsumentów i istotność czynników, dla których decydują się oni na korzystanie z transportu współdzielonego. Dostępność pojazdów w ramach shared-mobility, czy ich standard, nie będą już kluczowe dla klienta, w przeciwieństwie do regularnej dezynfekcji i sprzątania, które wyprzedzą nawet kryterium cenowe przy wyborze dostawcy.
Ponad 80% Polaków deklaruje, że w trakcie pandemii bardziej skupia się na zdrowiu psychicznym i samopoczuciu oraz na zdrowiu fizycznym. Odnosząc się do globalnych badań zdrowie i dobre samopoczucie jest dla nas dużo ważniejsze niż dla innych społeczeństw - w 13% bardziej cenimy zdrowie psychiczne oraz w 17% zdrowie fizyczne. Co warto podkreślić osoby 65+, będące w grupie ryzyka, w największym stopniu dbają o swoje zdrowie fizyczne.
Pracodawcy muszą pamiętać, że przy ogólnym stresie związanym z obecną sytuacją niezwykle ważna jest relacja na linii pracownik-pracodawca. Gdy jest ona pozytywna i powoduje komfort psychiczny u pracownika, staje się równocześnie przewagą konkurencyjną wobec firm, które nie przywiązują wagi do tego aspektu. Generalnie bowiem inwestycja w well-being pracowników może okazać się najlepszą strategią w budowaniu przewagi konkurencyjnej i wartościową ofertą na wymagającym rynku talentów.
Polacy doceniają technologię, i to jak ona ułatwia im życie w czasie pandemii. Wpływ technologii widzimy przede wszystkim w życiu prywatnym – pomaga nam utrzymywać kontakt z rodziną i przyjaciółmi. Stąd niewątpliwie wynikają spore wzrosty w korzystaniu z komunikatorów internetowych oraz mediów społecznościowych. Polacy doceniają też technologię, która umożliwia zdalną pracą i naukę, a także dokonywanie codziennych zakupów.
Co istotne, także możliwość załatwiania spraw administracyjnych przez internet zostało docenione przez polskie społeczeństwo.
To, co obserwujemy obecnie na rynku to przede wszystkim wykorzystanie platform komunikacyjnych, liczne wdrożenia technologii związanych z eCommerce’em w zakresie obsługi procesów zakupowych, jak i silników wspierających zdalną obsługę klientów (m.in. workflow). Aby zapewnić sprawne funkcjonowanie tych rozwiązań przedsiębiorstwa często musiały zainwestować w nowe oprogramowanie (software), ale również przygotować się od strony infrastruktury, by zadbać o właściwą wydajność systemów, szczególnie w sytuacji wzrostu wolumenów. W takich sytuacjach najlepiej sprawdzają się rozwiązania oparte o chmurę obliczeniową i to właśnie one w ostatnim czasie stają się coraz bardziej popularne.
Większość Polaków (92%) przyznaje, że ekologia i dbanie o środowisko jest dla nich ważne, nawet w trakcie pandemii. ¾ Polaków mimo trudności związanych z obecną sytuacją deklaruje, że nadal zachowuje się w sposób odpowiedzialny, który wspiera dbałość o środowisko.
Jednak prawie połowa badanych zauważa, że w czasie pandemii pojawiają się ważniejsze kwestie niż ekologia, mimo to tylko ¼ wybiera mniej ekologiczne środki transportu i deklaruje, że przestało dbać o ekologię.
Troska o środowisko jest coraz ważniejsza nie tylko dla konsumentów w Polsce, ale również tych w Europie i globalnie. Ten trend wydaje się kształtować naszą obecną rzeczywistość, wpisuje się w DNA każdego z nas w mniejszym lub większym wymiarze. Jednocześnie stawia jednak wiele wyzwań nie tylko dla firm i organizacji, ale również dla rządów na całym świecie. To w jaki sposób one funkcjonują i jaką wagę przykładają do ekologii i zrównoważonego rozwoju staje się ważnym czynnikiem wyboru poszczególnych produktów i usług czy oceny konkretnych działań.
* Pola obowiązkowe
** Zgodę możesz wycofać w każdym czasie poprzez wysłanie wiadomości na adres pl_privacy@pwc.com. Administratorem Twoich danych osobowych jest PwC Advisory spółka z ograniczoną odpowiedzialnością sp.k. lub inna spółka z sieci PwC, będąca organizatorem wydarzenia (lista spółek znajduje się tutaj), z siedzibą w Warszawie (00-633) przy ul. Polnej 11. Dane osobowe przetwarzane będą w celu organizacji i przeprowadzenia wydarzenia. Pełną informację o przetwarzaniu danych osobowych znajdziesz w naszej Polityce Prywatności.
***Masz prawo do wycofania zgody w każdej chwili. Każda komunikacja jaką do Ciebie skierujemy będzie zawierała opcję wycofania subskrypcji. Możesz także wycofać zgodę poprzez wysłanie wiadomości na adres pl_privacy@pwc.com.
Administratorem Twoich danych osobowych jest PwC Advisory spółka z ograniczoną odpowiedzialnością sp.k. lub inna spółka z sieci PwC, od której otrzymujesz informacje handlowe (lista spółek znajduje się tutaj), z siedzibą w Warszawie (00-633) przy ul. Polnej 11. Dane osobowe przetwarzane będą w celu prowadzenia marketingu bezpośredniego poprzez wysyłkę informacji handlowych drogą elektroniczną lub komunikację marketingową za pośrednictwem telefonu. Pełną informację o przetwarzaniu danych osobowych znajdziesz w naszej Polityce Prywatności.