Powstanie Komisja Rozwoju i Bezpieczeństwa Sztucznej Inteligencji

Do wykazu prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów został wpisany projekt ustawy o systemach sztucznej inteligencji ( nr UC71) (“Projekt”), którego założenia zakładają powołanie całkowicie nowego organu, tj. Komisji Rozwoju i Bezpieczeństwa Sztucznej Inteligencji.

Rozporządzenie 2024/1869, czyli AI Act, nakłada na każdy kraj członkowski, w tym Polskę, szereg obowiązków, w tym obowiązek wyznaczenia organów krajowych odpowiedzialnych za szeroko pojęty nadzór nad systemami AI. W ramach założeń krajowego Projektu przewidziano powołanie nowego organu nadzoru rynku dla modeli i systemów AI, którym będzie Komisja Rozwoju i Bezpieczeństwa Sztucznej Inteligencji (“Komisja AI”).

Zadania i Rola Komisji Rozwoju i Bezpieczeństwa Sztucznej Inteligencji

Komisja AI będzie odpowiadać za nadzór nad rynkiem systemów AI, pełniąc funkcję pojedynczego/centralnego punktu kontaktowego. Będzie ponadto współpracować z Prezesem Urzędu Ochrony Danych Osobowych (“Prezes UODO”) oraz innymi organami, zarówno krajowymi, jak i unijnymi. Komisja AI w swoich założeniach będzie także nadzorować tzw. piaskownice regulacyjne (instytucje pozwalającą na testowanie systemów AI), realizować obowiązki informacyjne oraz podejmować działania monitorujące, komunikacyjne i edukacyjne wspierające rozwój sektora AI w Polsce.

Kompetencje Nadzorcze

Jako organ nadzoru rynku sztucznej inteligencji, Komisja AI będzie odpowiedzialna za rozpatrywanie wniosków o zezwolenie na wprowadzenie do obrotu i oddania do użytku systemów AI wysokiego ryzyka, przyjmowanie zgłoszeń incydentów, rozpatrywanie skarg oraz współpracę z instytucjami publicznymi w postępowaniach dotyczących wykorzystania systemów AI.

Rola Prezesa UODO

Założenia projektu przewidują, że Prezes UODO, jako członek Komisji AI, będzie nadzorował systemy AI wysokiego ryzyka wykorzystywane do celów ścigania przestępstw, kontroli granicznej oraz w kontekście wymiaru sprawiedliwości i demokracji, a także inne systemy AI wymienione w załączniku III pkt 6-8 AI Act.

Uprawnienia Komisji AI

Projektowana regulacja przewiduje przyznanie Komisji AI uprawnień do wszczynania spraw z urzędu w przypadku naruszenia przepisów AI Act - co umożliwi przeprowadzanie kontroli podmiotów podejrzanych o naruszenie tych przepisów.

Opublikowane założenia Projektu zakładają również:

• Powołanie organu notyfikującego - Minister ds. Informatyzacji zostanie wyznaczony jako organ właściwy w zakresie notyfikacji jednostek oceniających zgodność oraz jako organu notyfikującego. Zadania akredytacyjne będą realizowane przez Polskie Centrum Akredytacji zgodnie z ustawą z dnia 13 kwietnia 2016 r. o systemach oceny zgodności i nadzoru rynku (Dz. U. z 2022 r. poz. 1854 oraz z 2024 r. poz. 1089),
• Określenie trybu postępowanie w przypadku naruszeń AI Act - umożliwienie składania skarg na naruszenia art. 5 AI Act, które będzie rozpatrywać Komisja AI. Decyzje Komisji AI będą mogły być zaskarżone do Sądu Okręgowego w Warszawie – Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów.
• Wprowadzenie kar administracyjnych - nakładanie administracyjnych kar pieniężnych przez Komisję AI, które zasilą budżet państwa. Od decyzji nakładających kary będzie przysługiwać odwołanie do Sądu Okręgowego w Warszawie – Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów.

Struktura Komisji AI

Według opublikowanych założeń, pracami Komisji AI będzie zarządzał przewodniczący, powołany przez Prezesa Rady Ministrów, poprzez otwarty i konkurencyjny nabór. Rząd zakłada, że członkami Komisji powinni być reprezentanci instytucji kluczowych dla rozwoju sektora technologii AI. W skład Komisji wejdą również zastępcy przewodniczącego oraz członkowie reprezentujący odpowiednie organy i urzędy. Dodatkowo, posiedzenia Komisji AI będą mogły być obserwowane przez przedstawicieli innych podmiotów, jednakże bez prawa głosu. Aby skutecznie realizować zadania wynikające z AI Act, niezbędne będzie utworzenie jednostki odpowiedzialnej za organizację prac Komisji AI. Zadanie to ma zostać powierzone Biuru Komisji AI.

Termin przyjęcia Projektu

Zgodnie z opublikowaną informacją planowany termin przyjęcia projektu ustawy o systemach sztucznej inteligencji przez Radę Ministrów to IV kwartał 2024 r.

Chcesz wiedzieć więcej o AI Act? 

Zachęcamy do przeczytania naszego poprzedniego alertu.

Jeżeli masz jakieś pytania w związku z AI Act lub zastanawiasz się czy Twoja organizacja jest zgodna z regulacjami dotyczącymi sztucznej inteligencji - skontaktuj się z nami.