Centra handlowe są nieodłącznym elementem nowoczesnych miast, znacząco wpływającym na ich przestrzeń społeczną i gospodarczą. Napędzają także wzrost gospodarczy oraz kreują popyt. Kluczowe znaczenie ma także aktywizacja lokalnej społeczności i korzystny wpływ na miejscowe inwestycje.
Centra handlowe napędzają wzrost gospodarczy – oszacowanie wpływu na polską gospodarkę w 2019 r.
15,5% wynosi udział handlu w PKB Polski
~400 tys. osób pracuje bezpośrednio w centrach handlowych (sprzedawcy, ochrona, obsługa techniczna, zarządzanie, sprzątanie, marketing i eventy).
~21 mld PLN to VAT generowany poprzez obroty w centrach handlowych
6,8 mld PLN rocznie wpłacają pracownicy w centrach handlowych z tytułu PIT i składek na ubezpieczenie społeczne
~2,4 mld PLN wpływa rocznie do budżetów państwa i samorządów od właścicieli centrów handlowych i najemców z tytułu CIT, podatku od nieruchomości oraz opłaty za użytkowanie wieczyste
Efekt zamknięcia centrów handlowych w związku z pandemią
Luka w przychodach właścicieli centrów handlowych w 2020 r.
(bez uwzględnienia ponownego lockdownu w listopadzie)
od 3,2 do 3,6 mld PLN
Czyli 30-35% rocznych przychodów. Jednocześnie, właściciele cały czas ponoszą stałe koszty z tytułu utrzymania nieruchomości (w tym podatku od nieruchomości i opłaty za użytkowanie wieczyste), zarządzania nimi oraz obsługi długu bankowego. Tarcze antykryzysowe obejmują ich w bardzo ograniczonym zakresie
Rynek centrów handlowych tworzą wynajmujący i najemcy, a także setki firm zajmujących się bieżącą obsługą obiektów handlowych: sprzątaniem, ochroną, obsługą techniczną, księgowością, zarządzaniem nieruchomościami czy realizacją i obsługą imprez. To podmioty zatrudniające tysiące pracowników i tworzące wspólnie, wraz z centrami handlowymi, system naczyń połączonych. Sektor centrów handlowych, ze względu na sposób finansowania projektów, jest silnie powiązany z sektorem bankowym. Problemy jednych podmiotów wpływają na kondycję pozostałych i w efekcie całej gospodarki. Właściwie ukierunkowana pomoc państwa umożliwi wszystkim przedstawicielom branży wywiązanie się ze swoich zadań oraz uregulowanie finansowych zobowiązań, w tym spłatę rat kapitałowo-odsetkowych, które w przypadku centrów handlowych stanowią dominujący i stały koszt. Pomoc ze strony państwa pozwoli uniknąć destabilizacji rynku finansowego, szeregu bankructw, czy likwidacji miejsc pracy na masową skalę.
Jan Dębski, Prezes Zarządu Polskiej Rady Centrów Handlowych
Wyzwania dla branży. Konsekwencje wynikające z niepewnej przyszłości i destabilizacji finansowej.
Zamknięcie sklepów oznacza dla firm utratę większości przychodów, których nie da się odrobić (m.in w związku z trudnościami z upłynnieniem towaru, który z czasem traci na wartości).
Przeniesienie całości biznesu do kanału e-commerce nie jest możliwe (przed epidemią COVID-19 stanowił on około 5.6% całkowitej wartości sprzedaży wg GUS). Wiele małych sklepów z uwagi na koszty lub charakter sprzedawanych produktów nie może pozwolić sobie na wprowadzenie sprzedaży online.
Wynajmujący w okresie lockdownu tracą większość przychodów z najmu - od 50% do 100%, w zależności od typu obiektu.
Od maja 2020 r. wspierają najemców, którzy znaleźli się w trudnej sytuacji, proponując im dodatkowe obniżki czynszu.
Jednocześnie, ponoszą wysokie koszty stałe – utrzymania obiektu (zwłaszcza w okresie lockdownu kiedy cały obiekt jest otwarty tylko dla niewielkiej części sklepów), spłaty kredytów oraz utrzymania spółki.
Skutkiem tego, ich płynność finansowa jest zagrożona.
Budowa lub zakup centrum handlowego finansowana jest w co najmniej 60% poprzez kredyt bankowy.
Najemcy finansują się kredytami obrotowymi.
- Utrata płynności najemców jak i wynajmujących stanowi wyzwanie dla instytucji finansowych, zarówno pod kątem utraty przychodów, jak i organizacyjne – konieczne są negocjacje, aneksowanie umów, wprowadzanie wakacji kredytowych na szeroką skalę.
Obawy o zdrowie, niepewność ekonomiczna i malejący dochód rozporządzalny obniżają skłonność do konsumpcji.
Zakupy online nie są w stanie zastąpić sklepów stacjonarnych. Klienci odwiedzają centrum handlowe nie tylko, żeby spełnić potrzebę zakupową, ale również traktują to jako formę spędzania czasu wolnego.
W centrach handlowych pracę znajdują firmy sprzątające, ochroniarskie, logistyczne, marketingowe, eventowe, a także spółki obsługujące transakcje elektroniczne.
- Znaczne ograniczenie funkcjonowania powierzchni handlowych negatywnie wpływa na przychody branż powiązanych.
Branża generuje istotne wpływy do budżetu państwa i samorządów w ramach VAT, CIT podatku od nieruchomości i opłaty za użytkowanie wieczyste.
- Wpływy z VAT i CIT jako pochodne przychodów najemców i wynajmujących istotnie maleją, wpływy z podatku od nieruchomości i opłat za użytkowanie wieczyste mogą zostać przeniesione w czasie.
Znaczenie dla gospodarki.
Wpływy budżetowe z tytułu CIT od wynajmujących
~ 550 mln PLN, estymacja PwC na podstawie badania ankietowego wśród przedstawicieli rynku wynajmujących
Wpływy budżetowe z tytułu CIT od najemców
~ 1,3 mld PLN, estymacja PwC na podstawie:
a) obrotów generowanych w centrach handlowych na poziomie ok. 130 mld PLN oszacowanych na podstawie Indeksu Obrotów w 2019 r. opracowywanym przez PRCH w podziale na 8 kluczowych branż najemców
b) średnich marż zysku netto na podstawie analizy marż największych przedstawicieli poszczególnych branż
Wpływy budżetowe z tytułu VAT
~ 21 mld PLN, estymacja PwC na podstawie:
a) obrotów generowanych w centrach handlowych na poziomie ok. 130 mld PLN oszacowanych na podstawie Indeksu Obrotów w 2019 r. PRCH
b) średnioważonej stawki VAT dla konsumpcji finalnej gospodarstw domowych na poziomie 16.3% na podstawie „Ministerstwo Finansów Opracowania i Analizy, Raport nt. wielkości luki podatkowej w podatku VAT w Polsce w latach 2004-2017.”
Wpływy budżetowe z tytułu podatku od nieruchomości
~ 550 mln PLN, estymacja PwC na podstawie badania ankietowego wśród przedstawicieli rynku wynajmujących
Wpływy budżetowe z tytułu opłaty za użytkowanie wieczyste
~ 30 - 73 mln PLN, estymacja PwC na podstawie
a) bazy danych centrów handlowych PRCH z GLA,
b) wewnętrznych danych PwC na temat cen gruntów,
c) udziału gruntów w użytkowaniu wieczystym założonym na poziomie 30%,
d) stawki opłaty w wysokości 3% wartości gruntu
Wpływy z tytułu PIT i składek na ubezpieczenie społeczne
~ 6,8 mld PLN, estymacja PwC na podstawie liczby osób zatrudnionych w centrach handlowych oszacowanej na ok. 400 tys. osób w oparciu o dane ankietowe zebrane od przedstawicieli rynku wynajmujących oraz danych GUS o wysokości wynagrodzeń
’’
Zamknięcie galerii handlowych na wiosnę, spowodowane pandemią COVID19 oraz zastosowane w Polsce rozwiązania prawne w postaci zwolnienia najemców z opłat, miało bardzo negatywny wpływ na wyniki finansowe sektora centrów handlowych. Już dziś wiemy, że przychody właściceli centrów handlowych będą o co najmniej 35% mniejsze w porównaniu z rokiem poprzednim. Pierwszy i drugi lockdown pokazały, że zamknięcia centrów handlowych wiążą się z bardzo dużymi problemami nie tylko dla najemców, którzy muszą walczyć o przetrwanie, ale także dla właścicieli centrów handlowych, którym nadal grozi utrata zdolności spłaty pobranych kredytów.
Kinga Barchoń, Partner, Lider Zespołu Nieruchomości
Skontaktuj się z nami
Obserwuj nas
