Presja na marże

10 najmniej rentownych spółek z grupy generalnych wykonawców:

Ponad połowa powyższych spółek zanotowała spadek przychodów w 2019 r. względem 2018 roku, co wprost przełożyło się na pogorszenie marży, analogicznie wzrost przychodów minimalizował straty.

Determinanty

Analiza czynników, które miały znaczący wpływ na rentowność powyżej wymienionych spółek pozwala wysnuć wniosek, że powiększenie portfolio prowadzonych inwestycji przy jednoczesnej ścisłej kontroli strony kosztowej ma kluczowe znaczenie.  Jak pokazuje historia, kontrola ta bywa wyzwaniem, o czym przekonywali się niejednokrotnie najwięksi gracze na rynku, którzy obciążali swoje wyniki finansowe gigantycznymi odpisami z tytułu trwałej utraty wartości projektów budowlanych. Na tle obecnie dynamicznie zmieniającego się otoczenia gospodarczego prawidłowe długoterminowe budżetowanie jest zadaniem trudniejszym niż w poprzednich latach. Trudność polega nie tylko na konieczności przewidywanie kierunku i tempa zmian cen, ale także możliwego przebiegu projektu, bowiem wszelkie wydłużanie planów uderza wprost w wynik spółki oraz ogranicza jej możliwości operacyjne poprzez nakładanie się równoległych projektów oraz pogorszenie dostępności do materiałów w wyniku spiętrzenia prac. Zatem trafność oszacowania kosztów realizowanych projektów ma bezpośredni wpływ na decyzje w sprawie strategii udziału w przetargach, wycenę kontraktów do przetargów i w efekcie determinuje marże osiągane na kontraktach. Z kolei dokładność oszacowania budżetów kosztów kontraktów związana jest zarówno z czynnikami metodologicznymi jak i zewnętrznymi, np. dynamiczną zmianą cen materiałów w czasie oraz zmianami cen usług podwykonawców.

Kolejnym istotnym czynnikiem poprawiającym marże okazała się optymalizacja struktury kosztów, w tym przede wszystkim kosztów surowców i wynagrodzeń, ale także kosztów finansowania. Warto zadbać o odpowiedni dostęp do kapitału, jego niedobory mogą realnie ograniczyć poziom sprzedaży. Niejednokrotnie przynależność do grupy kapitałowej oraz możliwość emisji długu zapewnia źródła finansowania realizowanym projektom. 

Przyjrzeliśmy się sytuacji spółek notowanych na GPW, które znalazły się w rankingu oraz przeanalizowaliśmy ich najświeższe raporty finansowe pod kątem działań, które pomagają im utrzymać stabilne marże. Poniżej przedstawiono jaką rentownością charakteryzują się emitenci giełdowi z opublikowanego rankingu, dla których dostępne są aktualne dane finansowe:

9 na 12 podmiotów odnotowało wzrost marży netto w 2020 roku w stosunku do roku poprzedniego, u 2 podmiotów sytuacja pogorszyła się, a jeden utrzymał wynik z 2019 r.

Analiza powyższych danych potwierdziła bardzo istotną rolę czynników wewnętrznych wpływających na marże, takich jak wspomniane poprawne budżetowanie projektów, podejmowanie się realizacji marżowych kontraktów a następnie regularne kontrolowanie ich realizacji, zdolność do dalszej dywersyfikacji działalności, ale także dostęp do wysoko wykwalifikowanej kadry. Druga grupa czynników ma charakter zewnętrzny i wynika z otoczenia rynkowego.

Recepta?

Podsumowując, poprawa rentowności firm budowlanych w szybko zmieniającym się otoczeniu zewnętrznym, które charakteryzuje się dużą niepewnością oraz nieprzewidywalnym wpływem czynników zewnętrznych (takich jak trwająca pandemia COVID-19), nie jest zadaniem łatwym. Kierownictwo posiada szereg dostępnych narzędzi i możliwości działania, z których może wybrać te najbardziej odpowiednie dla swojej organizacji. Nie ma jednego sprawdzonego scenariusza, dlatego ważne jest śledzenie zmian, bieżące reagowanie na zmiany czynników zewnętrznych oraz wewnętrznych, a potencjalne zagrożenia należy traktować jako okazję do stworzenia kolejnej szansy na poprawę wyników.