Strategie podatkowe na przykładzie doświadczeń anglosaskich

Jakie różnice znajdziemy w przepisach o strategii podatkowej w polskim, brytyjskim i australijskim prawodawstwie? Czy polskie przepisy są najbardziej rygorystyczne?

Mija 10 miesięcy od wejścia w życie przepisów o strategii podatkowej. Podczas gdy podatnicy powoli przygotowują się do nowego obowiązku sprawozdawczego i analizują brzmienie art. 27c ustawy o CIT pod kątem zakresu informacji, których przedstawienia wymaga MF, my przyjrzyjmy się regulacjom, które były inspiracją ustawodawcy.

Katarzyna Skwarek

Starszy Konsultant w dziale prawno-podatkowym, PwC Polska

+48 519 506 260

Email

Brytyjsko-australijskie inspiracje polskiego ustawodawcy w zakresie strategii podatkowej

Niezależnie od postulatu transparentności największych podatników, w uzasadnieniu do ustawy wprowadzającej w życie art. 27c ustawy o CIT wskazano, że podobne obowiązki dotyczą podatników z Australii i Wielkiej Brytanii. Informacja przedstawiona w uzasadnieniu jest dosyć lakoniczna i sugeruje, że polske przepisy są analogiczne. Czy tak jest w rzeczywistości? W dalszej części artykułu przeanalizujemy podobieństwa i różnice pomiędzy polskim a brytyjskim i australijskim prawem w tym obszarze.

Wielka Brytania - mniejsza powszechność obowiązku publikacji strategii podatkowej

Na wstępie należy zaznaczyć, że w Wielkiej Brytanii obowiązek publikowania strategii podatkowej dotyczy podmiotów (spółek, grup i podgrup oraz partnerstw), których obrót przekracza 200 mln GBP (około 232 mln EUR) lub / i bilans przekracza 2 mld GBP (około 2,3 mld EUR) w poprzednim roku obrotowym. Tymczasem polski ustawodawca wyznacza w tym zakresie znacznie niższy próg - 50 mln euro przychodów podatkowych w roku podatkowym. Taka różnica w progach finansowych powoduje, że obowiązek sprawozdawczy w Polsce jest bardziej powszechny. Chociaż, należy wskazać, że nie obejmuje publikacji strategii podatkowej, a jedynie informacji o jej realizacji. 

Należy również zauważyć, że przepisy brytyjskiego prawa podatkowego1 dotyczące zakresu strategii podatkowej są mniej restrykcyjne i bardziej ogólne niż te obowiązujące w Polsce. Brytyjski prawodawca wymaga, aby opublikowana strategia podatkowa, poza kilkoma podstawowymi informacjami ogólnymi, zawierała opis sposobu, w jaki podmiot zarządza ryzykiem podatkowym, poziom akceptowalnego ryzyka podatkowego, stosunek do planowania podatkowego oraz sposób współpracy z brytyjskimi organami podatkowymi. 

Katalog stworzony przez brytyjskiego prawodawcę jest otwarty poprzez dodanie zastrzeżenia, że oprócz wymienionych powyżej, wszelkie inne istotne informacje dotyczące opodatkowania mogą być zawarte w strategii. Co ważne, strategia publikowana przez brytyjskich podatników nie musi uwzględniać kwot zapłaconych podatków ani informacji, które mogą być wrażliwe z handlowego punktu widzenia.


"Tymczasem polski ustawodawca wyznacza w tym zakresie znacznie niższy próg - 50 mln euro przychodów podatkowych w roku podatkowym. Taka różnica w progach finansowych powoduje, że obowiązek sprawozdawczy w Polsce jest bardziej powszechny. Chociaż, należy wskazać, że nie obejmuje publikacji strategii podatkowej, a jedynie informacji o jej realizacji."

Przykłady wymaganych informacji o realizowanej strategii podatkowej w Polsce

W kontekście powyższego, przypomnijmy, że polski ustawodawca w informacji o realizowanej strategii podatkowej wymaga ujawnienia i opublikowania nieco innego rodzaju informacji, które są bardziej szczegółowe tj. m.in danych o transakcjach z podmiotami powiązanymi, planowanych lub podejmowanych przez podatnika działań restrukturyzacyjnych, czy złożonych wnioskach o wydanie interpretacji podatkowej, wiążącej informacji stawkowej (WIS) i wiążącej informacji akcyzowej (WIA), dobrowolnych formach współpracy z organami KAS.

Powyższe wskazuje, że podczas gdy brytyjskie przepisy dotyczące zakresu publikowanych informacji koncentrują się na metodach zarządzania ryzykami podatkowymi, polskiego ustawodawcę interesują różne obszary działalności podatkowej podmiotu. Ograniczeniem dla tak szerokiego zakresu przekazywanych informacji ma być wyłączenie z obowiązku sprawozdawczego informacji objętych tajemnicą handlową, przemysłową, zawodową lub procesu produkcyjnego. 

Informacja o jakiej mowa w art. 27c ustawy o CIT ma być publicznie dostępna na stronie internetowej podatnika. Taka sama forma publikacji została przewidziana przez brytyjskiego ustawodawcę.

Różnice w sankcjach w przypadku niedopełnienia obowiązku publikacji informacji o strategii podatkowej

Dokonując analizy porównawczej, nie sposób nie odnieść się także do konsekwencji, jakie czekają podatnika polskiego i brytyjskiego w przypadku braku dopełnienia obowiązku publikacji strategii. 

W art. 27c ust. 8 ustawy o CIT, wskazano, że w przypadku braku przekazania naczelnikowi informacji o adresie strony, na której opublikowana jest strategia (należy zwrócić uwagę, że sankcja nie obejmuje braku publikacji samej strategii), podatnik podlega karze pieniężnej nakładanej przez naczelnika urzędu skarbowego w drodze decyzji w wysokości do 250 000 zł (ok. 55 tys. euro).

Tymczasem brytyjski podatnik w przypadku braku publikacji może zostać ukarany: 

  • pierwszą karą w wysokości 7 500 funtów (ok. 9 tys. euro) za niepublikowanie strategii,

  • drugą kara w wysokości 7 500 funtów, jeśli strategia nie została opublikowana 6 miesięcy po dniu, w którym powinna była zostać opublikowana,

  • kolejną karą w wysokości 7 500 funtów za każdy kolejny miesiąc do momentu opublikowania strategii.

Kluczową różnicą pomiędzy polskim a brytyjskim systemem nakładania sankcji jest także fakt, że zanim brytyjski organ podatkowy naliczy karę, wyda ostrzeżenie nakazujące opublikowanie w ciągu 30 dni strategii zgodnej z wymogami. 

Powyższe jednoznacznie pokazuje, że normy obowiązujące podatników brytyjskich są znacznie łagodniejsze, niż te przewidziane przez polskiego ustawodawcę. 

"Kluczową różnicą pomiędzy polskim a brytyjskim systemem nakładania sankcji jest także fakt, że zanim brytyjski organ podatkowy naliczy karę, wyda ostrzeżenie nakazujące opublikowanie w ciągu 30 dni strategii zgodnej z wymogami."

"Kluczową różnicą pomiędzy australijskimi regulacjami dotyczącymi sprawozdawczości a polskimi i brytyjskimi jest fakt, że dla podatnika australijskiego publikacja TTC jest dobrowolna."

Australia - pełna dobrowolność publikacji strategii podatkowej 

Kolejnym krajem, w którym obowiązują podobne do wprowadzanych w Polsce przepisy dotyczące  strategii podatkowej jest Australia. W tamtejszym systemie podatkowym odpowiednikiem strategii jest Kodeks Przejrzystości Podatkowej (the Tax Transparency Code – the TTC) - dokument corocznie publikowany przez australijskie firmy.

Kluczową różnicą pomiędzy australijskimi regulacjami dotyczącymi sprawozdawczości a polskimi i brytyjskimi jest fakt, że dla podatnika australijskiego publikacja TTC jest dobrowolna. 

Kodeks przejrzystości podatkowej to zbiór zasad i podstawowych standardów, którymi mają się kierować średnie i duże przedsiębiorstwa w zakresie publicznego ujawniania swoich informacji podatkowych. Instytucja TTC ma promować zasadę transparentności w sektorze prywatnym, w szczególności wśród międzynarodowych korporacji. Celem publikacji jest także informowanie opinii publicznej o wypełnianiu przez przedsiębiorstwa prywatne obowiązków podatkowych2

Zaleca się przygotowanie Kodeksu Przejrzystości Podatkowej przez średnie firmy o rocznych obrotach co najmniej 100 mln dolarów australijskich (64 mln euro) i duże firmy o rocznych obrotach 500 mln dolarów (323 mln euro) albo więcej.


Przykładowy zakres ujawnienia informacji podatkowych w australijskich TTC

Wymagania co do treści Kodeksu Przejrzystości Podatkowej podzielone są na dwie grupy - dla średnich i dużych przedsiębiorstw oraz tylko dla dużych przedsiębiorstw (odpowiednio Grupa A i Grupa B). TTC określa minimalne standardy dotyczące zakresu informacji, które powinny zostać ujawnione dla każdej grupy. 

Wymogi Grupy A (dla średnich i dużych przedsiębiorstw) przewidują ujawnianie informacji odnośnie  uzgodnienia zysku księgowego z wysokością zobowiązania podatkowego w podatku dochodowym, stawki podatku oraz identyfikacji różnic (trwałych i przejściowych).

Zakres informacji wymaganych od dużych przedsiębiorstw (Grupa B) zostaje powiększony dodatkowo o dane dotyczące przyjętej strategii podatkowej i zarządzania podatkowego. Ponadto duże przedsiębiorstwa powinny przedstawić podsumowanie uiszczonych składek na poczet podatku dochodowego oraz informacje o transakcjach przeprowadzanych z podmiotami powiązanymi. 

Co istotne, dobrowolna jest także forma publikacji powyższych informacji. Podatnicy mogą zdecydować się na spełnienie minimalnych standardów TTC publikując powyższe dane w swoich sprawozdaniach finansowych, Taxes Paid Report3 lub innym dokumencie4. Nie ma określonego szablonu ani formatu treści TTC.


3 Jest to rodzaj odrębnego od sprawozdania finansowego dokumentu, który jest ogólnie dostępny dla szerszego grona odbiorców, jednocześnie może zawierać więcej jakościowych informacji. Taxes Paid Report może być samodzielnym raportem lub może zostać włączone do szerszego sprawozdania z zakresu społecznej odpowiedzialności biznesu lub dowolnej inicjatywy w zakresie sprawozdawczości zintegrowanej.
Źródło: Post - implementation review of the Tax Transparency Code. https://taxboard.gov.au/sites/taxboard.gov.au/files/migrated/2019/02/TTC-Consultation-Paper-final.pdf

"Podatnicy mogą zdecydować się na spełnienie minimalnych standardów TTC publikując powyższe dane w swoich sprawozdaniach finansowych, Taxes Paid Report lub innym dokumencie. Nie ma określonego szablonu ani formatu treści TTC."

Brak sankcji za brak publikacji informacji podatkowych w Australii

Podatnicy mogą (ale nie muszą) powiadomić Australijski Urząd Podatkowy po publicznym udostępnieniu TTC na swojej stronie internetowej. Oprócz nazwy i statusu podmiotu (średni/duży przedsiębiorca), powiadomienie powinno zawierać informacje o siedzibie spółki dominującej, potwierdzeniu czy informacja zawarta w TTC spełnia minimalne wymagania, a także link URL do opublikowanego raportu.

Jak wynika z powyższego podsumowania, australijski ustawodawca daje podatnikom dużo większą swobodę w zakresie obowiązków sprawozdawczych nakreślając jedynie ramy informacji, które powinny być przekazane. Jednocześnie z uwagi na tę dowolność i swobodę brak jest jakichkolwiek sankcji za brak publikacji.

Podsumowanie 

Przedstawiona powyżej analiza jednoznacznie wskazuje, że polski ustawodawca rzeczywiście inspirował się mechanizmami stosowanymi w Wielkiej Brytanii i Australii, jednak wybrał z tych systemów elementy, które mają najbardziej rygorystyczny dla podatników charakter. Mowa tu zarówno o rodzaju i zakresie przedstawianych informacji jak i o negatywnych konsekwencjach braku ich publikacji. Praktyka pokaże w jaki sposób ten obowiązek będzie wypełniany przez podatników, a także jak organy podatkowe podejdą do jego egzekwowania. 

Skontaktuj się z nami

Dorota Bokszczanin

Dorota Bokszczanin

Partner, PwC Polska

Tel.: +48 519 504 830

Mikołaj Woźniak

Mikołaj Woźniak

Partner, PwC Polska

Tel.: +48 519 507 449

Michał Rams

Michał Rams

Partner PwC Legal, Lider Zespołu White Collar Crime, Adwokat, PwC Polska

Tel.: +48 519 506 859

Andrzej Zubik

Andrzej Zubik

Partner, PwC Polska

Tel.: +48 502 184 689

Obserwuj nas