Raport PwC na temat stanu dekarbonizacji

Wchodząc na portale informacyjne, często można napotkać nagłówki poświęcone informacjom o firmach, które wycofują się (lub wręcz rezygnują) z inicjatyw na rzecz zrównoważonego rozwoju. Takie doniesienia sprawiają wrażenie, że wysiłki korporacyjne w zakresie zrównoważonego rozwoju uginają się pod nieustanną presją ekonomiczną, polityczną i regulacyjną. Jednak, kiedy bliżej przyjrzymy się tematowi, zobaczymy zupełnie inną odsłonę tej rzeczywistości, która rozwija się za kulisami.

Raport przygotowany przez PwC USA oraz firmę CDP dotyczący stanu dekarbonizacji w 2025 roku pokazuje, jak silne jest zaangażowanie firm w zrównoważony rozwój jako źródło wartości biznesowej. Firmy mogą mniej mówić o swoich zobowiązaniach klimatycznych, ale większość z nich koncentruje się na rosnącym zapotrzebowaniu na energię, ochronie wartości narażonych na ryzyka klimatyczne, dostosowywaniu się do zmieniających się oczekiwań klientów oraz projektowaniu operacji w sposób zapewniający długoterminowy wzrost i stabilność biznesu. 

Kluczowe wnioski z raportu:

• Liczba firm podejmujących zobowiązania klimatyczne nadal rośnie. W 2024 roku ponad 4 000 przedsiębiorstw zgłosiło je za pośrednictwem CDP (dawniej Carbon Disclosure Project), co oznacza dziewięciokrotny wzrost w ciągu ostatnich pięciu lat.

• 37% firm zwiększa swoje ambicje klimatyczne, podczas gdy jedynie 16% je ogranicza. 

• Zobowiązania środowiskowe przestają być domeną wyłącznie dużych korporacji – coraz częściej podejmują je również małe przedsiębiorstwa, szczególnie w obszarze współpracy z dostawcami.

• 83% firm deklaruje inwestycje w badania i rozwój produktów oraz usług niskoemisyjnych. I to się opłaca – produkty z cechami zrównoważonego rozwoju mogą zwiększyć przychody od 6% do ponad 25% w porównaniu ze zwykłymi produktami.  

• Deklaracje klimatyczne pozostają trwałe mimo zmian na najwyższym szczeblu – firmy podtrzymują swoje zobowiązania nawet po odejściu dotychczasowego dyrektora generalnego i objęciu stanowiska przez jego następcę.

Amerykański oddział PwC wykorzystał generatywną sztuczną inteligencję (GenAI) do analizy ponad miliona odpowiedzi jakościowych i ilościowych od 4 163 firm. W przeciwieństwie do raportów, które mierzą dekarbonizację w odniesieniu do naukowych wytycznych związanych z ratowaniem planety – często nie do końca praktycznych dla wielu firm – PwC USA koncentrujemy się na indywidualnych ambicjach i postępach każdego przedsiębiorstwa.

Badanie pokazuje, że rośnie poziom angażowania dostawców w realizację celów dekarbonizacyjnych. W miarę jak duże przedsiębiorstwa zaczynają zajmować się emisjami w ramach Zakresu 3, coraz częściej wymagają od swoich dostawców wyznaczania własnych celów redukcyjnych. Z biegiem czasu powinno to wywołać efekt domina, gdyż dostawcy będą nakłaniać swoich poddostawców do określania celów i tak dalej.  Już w 2024 roku obserwowaliśmy tendencję, że coraz więcej mniejszych firm wyznacza cele dotyczące redukcji emisji.  Spadek średniej wartości przychodów firm z 3,6 miliarda dolarów w 2020 roku do 1,3 miliarda w 2024 roku wskazuje na wzrost zaangażowania małych i średnich firm w strategie zrównoważonego rozwoju.

Większość firm nie poprzestaje na realizacji zobowiązań, ale również sprawia, że zrównoważony rozwój staje się źródłem wartości. Organizacje oczekują, że do 2030 roku znacząca część ich przychodów będzie generowana przez działania związane z transformacją klimatyczną. Aby to osiągnąć, planują w ciągu najbliższych pięciu lat przeznaczyć znacznie większą część nakładów inwestycyjnych i wydatków operacyjnych na działania związane z łagodzeniem zmian klimatu i adaptacją do nich. Jednocześnie firmy na nowo definiują swoje portfolio produktów, aby sprostać rosnącemu zapotrzebowaniu klientów na towary produkowane w sposób bardziej zrównoważony. 

Firmy, które skutecznie łączą cele klimatyczne, zrównoważony rozwój produktów oraz zobowiązania operacyjne i finansowe, mają szansę czerpać korzyści z przychodów i marż wynikających z ograniczania emisji w Zakresie 3, obejmujących cały cykl życia produktu.

Badanie wskazuje na schemat działań, który może pomóc firmom osiągnąć sukces i zdecyduje o przyszłych liderach bądź outsiderach w branży.  

Cztery kluczowe czynniki odróżniają liderów od tych, którzy pozostają w tyle:

1. Sposób zarządzania zrównoważonym rozwojem w organizacji
2. Sposób finansowania tych inicjatyw
3. Poziom zaangażowania i współpracy z dostawcami oraz klientami, 
4. Zdolność do redukcji emisji w Zakresie 3 poprzez zrównoważony rozwój produktów

Podobnie jak w poprzednim roku, raport na 2025 rok pokazuje, że wiele firm napotyka trudności w skutecznej realizacji swoich zobowiązań i osiąganiu postępów. Chociaż w zakresie emisji Zakresu 2 następują pozytywne zmiany, to jedynie 46% firm jest na dobrej drodze do osiągnięcia celów w Zakresie 1, a 54% realizuje swoje założenia dotyczące Zakresu 3. Nie oznacza to jednak wycofywania się z działań – wręcz przeciwnie, mamy do czynienia z cichą, konsekwentną pracą. Mimo trudności wielu liderów podwaja wysiłki na rzecz dekarbonizacji, traktując ją jako strategiczny priorytet napędzający innowacje, stabilność i długoterminową przewagę konkurencyjną. 

Zakres 3 nadal stanowi obszar ogromnych możliwości, jednak postępy i poziom ambicji są w nim stosunkowo niższe w porównaniu do Zakresu 1 i 2. Mniejsza korelacja między ambicjami a osiąganymi wynikami sugeruje, że firmy znajdują się na wcześniejszym etapie swojej drogi do dekarbonizacji.

• Zobowiązania i ambicje pozostają na wysokim poziomie

Pomimo stałych doniesień o wycofywaniu się firm z inicjatyw związanych ze zrównoważonym rozwojem, nasze badanie pokazuje inny obraz: więcej firm niż kiedykolwiek wcześniej angażuje się w dekarbonizację.

• Tworzenie podstaw dla wspólnej wartości

Dane dostarczają interesujących wniosków na temat tego, czego firmy uczą się podczas realizacji działań w zakresie emisji Zakresu 1, 2 i 3. Chociaż odnotowano znaczące postępy, najwięcej niewykorzystanych możliwości dotyczy poziomu zaangażowania i innowacji we współpracy z partnerami w łańcuchy dostaw, aby skuteczniej ograniczać emisje w Zakresie 3.

• Przepis na sukces staje się coraz bardziej klarowny 

Skuteczna dekarbonizacja zależy od czterech kluczowych czynników: sposobu, w jaki organizacja zarządza swoim podejściem do kwestii klimatycznych, sposobu finansowania inicjatyw klimatycznych, skuteczności zaangażowania interesariuszy oraz zdolności do redukcji emisji w Zakresie 3 poprzez zrównoważony rozwój produktów.

• Zyski największej wartości są jeszcze przed nami 

Główną motywacją do dekarbonizacji Zakresu 3 są możliwości wzrostu przychodów i marż, które firmy dostrzegają w odpowiedzi na rosnące zapotrzebowanie na bardziej zrównoważone produkty i usługi. Wiele firm dopiero rozpoczyna tę drogę, a jej rozwój wyłoni przyszłych liderów i outsiderów rynku.

Spośród 6 895 firm, które odpowiedziały na ankietę CDP w 2024 roku, ponad 4 000 zadeklarowało zobowiązania klimatyczne. To dziewięciokrotny wzrost w porównaniu do sytuacji sprzed pięciu lat. Warto zauważyć, że 37% firm zwiększa swoje ambicje klimatyczne, podczas gdy tylko 16% je ogranicza.

Te wyniki mogą wydawać się zaskakujące w kontekście nagłówków sugerujących wycofywanie się firm ze zobowiązań klimatycznych. Wchodzimy jednak w erę cichego postępu – firmy coraz rzadziej publicznie ogłaszają swoje zobowiązania klimatyczne, by uniknąć niepożądanej kontroli i zamiast tego skupiają się na realizacji celów poza światłem reflektorów.

Aż 84% firm, które zostały przeanalizowane, pozostaje wiernych swoim zobowiązaniom klimatycznym. Podobny trend zaobserwować można było już w badaniu z 2024 roku, a co istotne – utrzymuje się on nawet w przypadku zmian na stanowisku prezesa. PwC przeanalizowało 47 firm posiadających cele Net Zero, które przeszły proces zmiany osoby na stanowisku CEO. Żadna z tych firm nie wycofała się ze swoich zobowiązań.

Nawet wśród firm, które wydłużyły czas realizacji swoich celów, zazwyczaj istnieje bardziej złożone uzasadnienie tej decyzji. Ponad połowa z nich dokonuje „realistycznej kalibracji”, korygując wcześniejsze ambitne cele, które zostały wyznaczone bez szczegółowego planu działania. Wraz z większym zaangażowaniem dyrektorów finansowych, które wniosło większą dyscyplinę do planowania, firmy te opracowały teraz szczegółowe plany transformacji klimatycznej oraz bardziej realistyczne spojrzenie na to, co jest osiągalne. W ich przypadku zmniejszenie ambicji nie oznacza rezygnacji z priorytetów klimatycznych – wręcz przeciwnie, wiele z tych firm przeznacza znaczne zasoby na realizację swoich celów klimatycznych, o czym świadczą przykłady firm takich jak Microsoft, Crocs i Unilever. 

Coraz więcej firm, od gigantów przemysłowych po małych dostawców, podejmuje zobowiązania dotyczące klimatu i konsekwentnie trzyma się swoich celów. I to z dobrego powodu — działania na rzecz klimatu i dekarbonizacji niosą ze sobą realną wartość biznesową. Choć raport PwC USA i CDP pokazuje postępy w redukcji emisji w ramach Zakresów 1 i 2, prawdziwy przełom wciąż przed nami w kontekście emisji z Zakresu 3, gdzie zarządzanie emisjami w łańcuchu dostaw oraz priorytetowe traktowanie zrównoważoności produktów i łańcucha dostaw może stać się kluczowym czynnikiem transformacji biznesowej.

Przykłady wartości biznesowych wynikających z działań proklimatycznych i dekarbonizacyjnych

Sukces w tej nowej erze nie będzie dziełem przypadku — będzie zależał od skutecznej realizacji założeń. Analizy wskazują, że przepis na sukces staje się coraz bardziej klarowny i że nadchodzące lata wyłonią liderów i outsiderów w poszczególnych branżach. 

Kluczowe składniki to silne zarządzanie, które integruje zrównoważony rozwój z procesami decyzyjnymi i strategią korporacyjną, stałe finansowanie, które pozwala przekształcać zobowiązania klimatyczne w realne działania, ścisła współpraca z dostawcami i klientami, napędzająca nieustanne doskonalenie w całym łańcuchu wartości, oraz innowacje produktowe odpowiadające na rosnące zapotrzebowanie na bardziej zrównoważone rozwiązania. Firmy, które opanują ten model, mogą liczyć na wymierne korzyści: zwiększoną odporność, lepsze marże, większy udział w rynku oraz trwałą przewagę konkurencyjną. 

Raport powstał we współpracy PwC USA oraz CDP, a powyższy materiał oparty jest na artykule PwC USA. 

Chcesz zapoznać się z pełną wersją raportu?

Pobierz PDF