Nowe zasady opodatkowania VAT sektora e-commerce

Laura Strzemiecka Menedżer, PwC Polska

Ostatnie miesiące związane z pandemią COVID-19 i wynikającymi z niej licznymi ograniczeniami wywarły znaczący wpływ na zachowania konsumentów. Zachodzące na przestrzeni poprzednich lat procesy cyfryzacji i automatyzacji przełożyły się na znaczący wzrost handlu elektronicznego i - co bardzo prawdopodobne - w przyszłości ten trend się utrzyma.

W dobie pandemii zainteresowanie zakupami online jeszcze bardziej się nasiliło, co spowodowało konieczność zrewidowania dotychczasowych modeli sprzedaży. Nowe zasady opodatkowania VAT mają sprostać tym wymaganiom, dlatego warto zapoznać się z nimi już dziś.

VAT e-commerce 2021

Nowe zasady opodatkowania VAT sektora e-commerce

Przyczyny, cel oraz termin wejścia w życie nowych zasad opodatkowania VAT sektora e-commerce
Koncepcja nowego modelu opodatkowania VAT sektora e-commerce
Znaczenie platform elektronicznych dla opodatkowania VAT sektora e-commerce

Przyczyny, cel oraz termin wejścia w życie nowych zasad opodatkowania VAT sektora e-commerce

Założenia nowego modelu opodatkowania VAT sektora e-commerce na szczeblu unijnym uregulowane są w tzw. Dyrektywach VAT w handlu elektronicznym, tj. Dyrektywie 2017/2455 i Dyrektywie 2019/1995. Nowe przepisy mają obowiązywać od 1 lipca 2021 r. 29 października 2020 r. na stronie Rządowego Centrum Legislacji opublikowany został projekt ustawy mającej implementować zmiany w opodatkowaniu VAT sektora e-commerce.

Zgodnie ze stanowiskiem KE uzasadnieniem dla wprowadzanych zmian jest zwalczanie barier utrudniających transgraniczną sprzedaż internetową, przede wszystkim chodzi tu o:

Wynikającą z obecnego modelu sprzedaży wysyłkowej konieczność rejestracji na cele VAT podmiotów z UE, po przekroczeniu progu określonego w zależności od kraju
Istnienia w części krajów UE zwolnienia z VAT dla importowanych towarów o niskiej wartości (do 22 EUR), zwolnienie to prowadzi do nadużyć, poprzez sztuczne zaniżanie wartości przesyłek
Wyrównanie konkurencyjności podmiotów unijnych z podmiotami spoza UE, które dokonują dostaw bez VAT oraz nie ciąży na nich obowiązek rejestracji na cele VAT

Nowe przepisy mają zapewnić równe traktowanie przedsiębiorstw unijnych i spoza UE, uproszczenie obowiązków w zakresie VAT dla przedsiębiorstw zajmujących się transgranicznym handlem elektronicznym oraz pogłębienie jednolitego rynku europejskiego.

Koncepcja nowego modelu opodatkowania VAT sektora e-commerce

Przyjęcie zapowiadanych zmian oznacza istotne zmiany w dotychczasowym modelu sprzedaży wysyłkowej oraz szereg nowych pomysłów:

Wprowadzenie VAT-OSS (One Stop Shop) będącego rozszerzeniem tzw. małego punktu kompleksowej obsługi VAT-MOSS. Rozliczenie w VAT-OSS będzie obejmować zarówno usługi TBE (usługi telekomunikacyjne, nadawcze i elektroniczne), jak i inne usługi świadczone w relacjach B2C, wewnątrzwspólnotową sprzedaż towarów na odległość oraz niektóre krajowe dostawy towarów.
Ujednolicony zostanie limit, do którego będzie możliwe rozliczenie VAT zgodnie z zasadami oraz stawką obowiązującą w państwie siedziby. Limit ten wyniesie 10 000 euro obejmując m.in. wysyłki do wszystkich krajów UE, a także wartość świadczonych usług transgranicznie B2C.
Zwiększenie roli platform handlowych, sklepów internetowych oraz portali pośredniczących (tzw. interfejsów elektronicznych) w rozliczeniu VAT, poprzez uznanie, że w niektórych przypadkach ułatwiając dostawy będą uznane dla celów VAT tak jakby same nabyły towar od pierwotnego sprzedawcy i sprzedały ten towar konsumentowi.
Likwidacja zwolnienia od VAT dla importowanych towarów o niskiej wartości na poziomie UE (do 22 EUR) oraz wprowadzenie nowego modelu zgłaszania i płatności VAT od sprzedaży na odległość towarów o niskiej wartości (do 150 EUR), importowanych z krajów trzecich lub terytoriów trzecich (Import One Stop Shop - IOSS).
Nowe wymogi dotyczące prowadzenia dokumentacji i spełniania wymogów VAT compliance.

Znaczenie platform elektronicznych dla opodatkowania VAT sektora e-commerce

Nowe zasady opodatkowania VAT e-commerce to z jednej strony nowa rola platform elektronicznych jak również nowe wyzwania:

Odpowiedzialność platform za pobór VAT

Platforma elektroniczna zostanie potraktowana jako podmiot/sprzedawca pośredniczący w dostawie oraz będzie na niej ciążyć odpowiedzialność za pobór VAT od konsumenta w sytuacji:

Sprzedaży na odległość towarów importowanych spoza UE w przesyłkach o wartości nieprzekraczającej 150 euro,
Dostawy towarów w relacjach B2C na terenie UE przez dostawcę spoza UE, bez względu na wartość przesyłki.

Rejestracja w VAT-OSS

Celem rozliczenia VAT platforma będzie mogła w określonych sytuacjach skorzystać z VAT-OSS, rozliczając VAT za pośrednictwem portalu w wybranym państwie identyfikacji stosując stawki VAT właściwe dla kraju konsumenta, bez konieczności każdorazowej rejestracji dla celów VAT, w każdym kraju do którego sprzedawane są towary.

Nowe obowiązki ewidencyjne

Platformy będą zobligowane do prowadzenia ewidencji dostaw i udostępniania ich, tak aby zapewnić administracji skarbowej państwa członkowskiego weryfikację prawidłowości rozliczenia VAT.

Odpowiedzialność platformy za rozliczenie VAT

Koniecznością dla platform będzie opracowanie odpowiednich procedur umożliwiających identyfikację transakcji, od których należy pobrać i odprowadzić podatek oraz wyegzekwować kwotę należną od sprzedawcy.

Skutki dla branży retail

W wyniku dokonanej reformy już od 1 lipca 2021 r. uszczelniony zostanie system VAT w przypadku dostaw i świadczeń B2C dokonywanych przez podmioty spoza UE.

Wyrównanie szans przedsiębiorstw unijnych oraz pozaunijnych będzie oznaczać wyeliminowanie części nieuczciwych dostawców oraz skoncentrowanie konkurencji na rynku. Handel B2C między państwami członkowskimi UE w wyniku proponowanych uproszczeń i obniżenia transgranicznych kosztów obsługi podatku VAT powinien więc wzrosnąć. Rozliczenie poprzez VAT-OSS oznaczać będzie stosowanie stawek VAT właściwych dla kraju konsumenta, konieczne więc może okazać się zapoznanie z regulacjami dot. ustalania właściwych stawek VAT, co często przysparza przedsiębiorcom wielu kłopotów (w szczególności identyfikacja towarów objętych obniżonymi stawkami VAT).

Przewidywane zmiany to również zaangażowanie w rozliczenie podatku VAT podmiotów pośredniczących w sprzedaży online towarów importowanych na terytorium UE. Platformy internetowe czekają spore wyzwania polegające m.in. na opracowaniu procedur wewnętrznych i zasad współpracy ze sprzedawcami.

Z perspektywy konsumentów należy spodziewać się pewnego wzrostu cen towarów pochodzących spoza UE, w tym aspekcie największy ich wolumen generują przede wszystkim dostawcy z Azji. Korekta cen będzie miała jednak swoje przełożenie na pewność obrotu oraz ograniczenie napływu towarów, których jakość jest wątpliwa, a przewaga konkurencyjna budowana wyłącznie na niskiej cenie - często poprzez brak rozliczenia VAT. Tym samym sprzedawcy poza unijni będą zmuszeni do poszukiwania rozwiązań umożliwiających skuteczną konkurencję z podmiotami z UE, a to może oznaczać m.in. wyższą jakość produktów przy relatywnie niższej cenie, z korzyścią dla konsumentów.