Podatek cyfrowy

Wiktor Samborowski Dyrektor, PwC Polska

Pandemia COVID-19 mocno wpłynęła na stan budżetu zarówno Polski, jak i pozostałych krajów Unii Europejskiej. Wprowadzenie licznych obostrzeń oraz ograniczeń w przemieszczaniu się, a także zamknięcie na kilka tygodni centrów handlowych znacznie ograniczyło możliwość sprzedaży stacjonarnej.

W konsekwencji firmy zaczęły rozwijać działalność internetową. Skorzystali na tym technologiczni giganci, którzy zauważyli znaczny wzrost dochodów w związku ze zwiększoną sprzedażą reklam publikowanych w Internecie oraz usług streamingowych.

Jak na tę sytuację zareagowały poszczególne państwa? Jak sytuacja związana z globalną pandemią wpłynęła na prace związane z wprowadzeniem podatku cyfrowego na poziomie Unii Europejskiej? Czy doszło do wypracowania wspólnego stanowiska w tym zakresie? Zgodnie ze stanowiskiem Angela Gurii -  sekretarza generalnego OECD, potrzebne są nowe zasady, aby zapewnić uczciwość i równość w naszych systemach podatkowych oraz dostosować międzynarodową architekturę podatkową do nowych i zmieniających się modeli biznesowych.
 

Czy podatek cyfrowy zostanie wprowadzony w krajach Unii Europejskiej?


Podatek cyfrowy w Polsce

Początkowo podatek cyfrowy miał obowiązywać w Polsce od 1 stycznia 2020 r., jednakże ostatecznie rząd postanowił zawiesić prace legislacyjne do czasu wypracowania wspólnego stanowiska przez OECD oraz Unię Europejską. Według pierwotnego planu, kształt międzynarodowego rozwiązania miał zostać uzgodniony do końca 2020 r., ale pandemia COVID-19 pokrzyżowała te plany. Ostatecznie niedawno ustalono, że na rozstrzygnięcie trzeba będzie poczekać do połowy 2021 r.

Zgodnie z raportem z grudnia 2018 r. opracowanym przez Fundację działającą przy Związku Przedsiębiorców i Pracodawców, Warsaw Enterprise Institute, oszacowano, iż wprowadzenie podatku od usług cyfrowych przyniosłoby do budżetu od 370 mln zł do 470 mln PLN rocznie.

Przedstawione powyżej szacunkowe dane stanowią silny argument przemawiający za jak najszybszym wprowadzeniem podatku cyfrowego w Polsce. Ze względu na brak międzynarodowego porozumienia, Polska zdecydowała się na wprowadzenie dodatkowej daniny we własnym zakresie. Tym samym, w tzw. Tarczy Antykryzysowej 3.0 ustawodawca poprzez nowelizację Ustawy o kinematografii (Dz. U. z 2019 r. poz. 2199 oraz z 2020 r. poz. 568) wprowadził opłatę audiowizualną w wysokości 1,5% od przychodu uzyskanego z tytułu opłat za dostęp do udostępnianych publicznie audiowizualnych usług medialnych na żądanie. Zgodnie z wprowadzoną nowelizacją, wspomniana opłata ma być przekazywana na rzecz Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej.

W ocenie skutków regulacji przewidziano, że z tytułu opłaty audiowizualnej do Państwowego Instytutu Sztuki Filmowej trafi ok. 15 mln złotych w 2020 r. oraz 20 mln złotych w kolejnych latach. Jak widać szacunkowe kwoty są o wiele niższe od tych przedstawionych w raporcie z 2018 r. przez Warsaw Enterprise Institute, jednakże opłata audiowizualna dotyczy jedynie podmiotów zajmujących się świadczeniem usług streamingowych. W Polsce jednostkami, które poniosą główny ciężar opisywanej opłaty są Netflix oraz IPLA.

Jak wskazano powyżej, różnica w przewidywanych wartościach wynika przede wszystkim z zakresu podmiotowego przewidywanych regulacji prawnych. Jeśli planowany podatek cyfrowy zostanie wprowadzony, obejmie on swoim zakresem podmioty, które świadczą usługi pośrednictwa cyfrowego oraz ukierunkowane usługi reklamowe. Z tego tytułu w kręgu firm, które potencjalnie mogą zostać objęte podatkiem cyfrowym znajdą się przedsiębiorstwa takie jak Google, Facebook, Amazon czy Apple.
 

Podatek cyfrowy w Unii Europejskiej

Według analizy przeprowadzonej przez OECD[1] wpływy z podatku cyfrowego mogą w skali całego świata wynieść od 50 do 80 miliardów USD. Przy uwzględnieniu podatku od zagranicznych zysków obowiązującego w USA wspomniana kwota wzrosłaby do 100 miliardów USD.

W tym kontekście, w związku z prowadzonymi pracami nad kompleksowym uregulowaniem tematyki podatku cyfrowego, 137 krajów świata postanowiło wynegocjować spójne zasady opodatkowania międzynarodowych korporacji technologicznych. Jednakże chęć wypracowania wspólnego stanowiska nie powstrzymała części państw Unii Europejskiej przed wprowadzeniem lokalnych regulacji prawnych, które przyjmują charakter podatku cyfrowego.

Według stanu na październik 2020 r. Słowenia, Łotwa oraz Polska wyraziły zainteresowanie wprowadzeniem wspomnianego podatku natomiast Austria, Francja, Węgry, Włochy, Hiszpania oraz Wielka Brytania już go zaimplementowały w swoim porządku prawnym. Wśród państw, które oficjalnie opublikowały propozycje uchwalenia podatku cyfrowego znajdują się kraje takie jak Belgia, Czechy i Słowacja.

W przeciwieństwo do Polski, lokalnie wprowadzone regulacje państw unijnych skierowane są w głównej mierze do podmiotów które świadczą usługi reklamowe oraz zapewniają swoim użytkownikom kontaktowanie się, interakcję lub publikowanie treści dostępnych elektronicznie dla innych użytkowników. Mechanizm kalkulacji podatku dla wspomnianych podmiotów zakłada zastosowanie następującego wzoru:

stawka podatku (%) × przychody wygenerowane przez dany podmiot na świecie × współczynnik terytorialny (%) = podatek cyfrowy

W kontekście powyższego wzoru należy zaznaczyć, że podatek cyfrowy ma zastosowanie, jeśli co najmniej jeden z użytkowników interfejsu cyfrowego znajduje się na terytorium danego kraju. Uznaje się, że użytkownik znajduje się w danym kraju, gdy uzyskuje dostęp do interfejsu cyfrowego z terminala (takiego jak np. laptop, tablet czy telefon komórkowy) usytuowanego w danym państwie.

Ze względu na szeroki zakres wskazanego powyżej wzoru, przewidywane wpływy budżetowe są o wiele wyższe, niż w przypadku polskiej opłaty audiowizualnej. Potencjalnie każdy podmiot, którego łączne dochody z tytułu usług cyfrowych w danym roku przekraczają 750 mln EUR oraz który za pośrednictwem aplikacji telefonicznej lub strony internetowej świadczy usługi reklamowe lub usługi pośrednictwa cyfrowego może zostać objęty podatkiem cyfrowym, którego stawka waha się od 3% do 7,5%.
 

Status lokalnej implementacji w Unii Europejskiej

pwc

Źródło: Opracowanie własne na podstawie Digital taxation State of play and way forward

Część państw ze względu na presję ze strony USA zdecydowało się zawiesić lub znacząco zmienić wprowadzone regulacje, np.: 3% podatek cyfrowy we Francji został zawieszony do końca grudnia 2020 r., 7,5% stawka podatku cyfrowego na Węgrzech została obniżona do 0% do 31 grudnia 2022 r., a 3% podatek cyfrowy w Hiszpanii zacznie obowiązywać dopiero od stycznia 2021 r.

Pomimo, że lokalnie wprowadzone podatki cyfrowe mają charakter tymczasowy, w kontekście powyższych regulacji można zauważyć, że implementacja efektywnych i ogólnoświatowych rozwiązań może być w praktyce bardzo utrudniona.

Powyżej wskazany status pokazuje tendencję państw Unii Europejskiej do szukania dodatkowych źródeł dochodu. Wydaje się więc, że obniżenie wpływów budżetowych ze względu na pandemię tylko przyspieszyło nieuniknione wprowadzenie podatku cyfrowego.

Skutki dla branży Retail

Z uwagi na charakter podatku cyfrowego – w obecnym kształcie – dotyczy on tylko podmiotów, które osiągają wysokie dochody z tytułu działalności reklamowej oraz dzięki zapewnieniu swoim użytkownikom możliwości kontaktowania się, wchodzenia w interakcje lub publikowania treści dostępnych elektronicznie.

W kontekście powyżej opisywanych zmian, podmioty z branży retail zajmujące się produkcją oraz dystrybucją różnego rodzaju produktów, w sytuacji przeniesienia działalności do Internetu nie powinny zostać objęte podatkiem cyfrowym. 

Tym niemniej, wprowadzony na szeroką skalę podatek cyfrowy może przyczynić się do wzrostu kosztów świadczonych usług, co z kolei może wpłynąć na wartość dotychczasowych umów z technologicznymi gigantami. Podmioty, które w obszernym zakresie korzystają z usług wspomnianych gigantów mogą potencjalnie ponieść ostateczny ekonomiczny ciężar wprowadzonego podatku cyfrowego.
 

Skontaktuj się z nami

Mieczysław Gonta

Mieczysław Gonta

Partner, PwC Polska

Tel.: +48 502 184 907

Wiktor Samborowski

Wiktor Samborowski

Dyrektor, PwC Polska

Tel.: +48 519 50 72 44

Obserwuj nas