Po informatyzacji Krajowego Rejestru Sądowego i postępowań rejestrowych przyszedł czas na jeszcze większe zmiany w zakresie postępowań restrukturyzacyjnych i upadłościowych. Jak wynika z ustawy z dnia 28 maja 2021 r. o zmianie ustawy o Krajowym Rejestrze Zadłużonych oraz niektórych innych ustaw („ustawa o zmianie KRZ”) oraz zapowiedzi Ministerstwa Sprawiedliwości, długo wyczekiwany Krajowy Rejestr Zadłużonych („KRZ”) ma zacząć funkcjonować niebawem, tj. od 1 grudnia 2021 r. Z tą datą znacznie zwiększy się dostęp do informacji wszystkich zainteresowanych kondycją finansową swoich kontrahentów, czy przebiegiem postępowań sądowych toczących się z ich udziałem, ale przede wszystkim - nastąpi całkowita informatyzacja postępowań upadłościowych i restrukturyzacyjnych.
Czy KRZ sprosta formułowanym wobec niego oczekiwaniom i rzeczywiście usprawni funkcjonowanie sądownictwa w sprawach restrukturyzacyjnych i upadłościowych? Prawdopodobnie nie od razu, bo już teraz Ministerstwo Sprawiedliwości sygnalizuje konieczność stałego ulepszania i aktualizacji jego pierwszej wersji użytkowej. Na pewno jednak stanowi ważny krok ku udrożnieniu sądów przytłoczonych liczbą spraw (zwłaszcza w zakresie upadłości konsumenckiej), a tym samym skrócenia czasu trwania prowadzonych postepowań.
Jawność i powszechność rejestru
W zasadzie każdy uczestnik życia gospodarczego szybko przekona się o praktycznym zastosowaniu KRZ. Stosownie do art. 4 ustawy z dnia 6 grudnia 2018 r. o Krajowym Rejestrze Zadłużonych („ustawa o KRZ”) rejestr jest jawny, dzięki czemu każdemu będzie przysługiwało prawo zapoznania się z danymi ujawnionymi w rejestrze oraz danymi objętymi treścią obwieszczeń za pośrednictwem sieci Internet.
Na uwagę zasługują przede wszystkim informacje o:
podmiotach, wobec których są lub były prowadzone postępowania: (i) restrukturyzacyjne; (ii) upadłościowe lub wtórne postępowania upadłościowe; (iii) zakończone prawomocnym orzeczeniem zakazu prowadzenia działalności gospodarczej; (iv) w przedmiocie uznania orzeczenia o wszczęciu zagranicznego postępowania upadłościowego,
wspólnikach osobowych spółek handlowych, jeżeli ogłoszono upadłość spółki, wszczęto wtórne postępowanie upadłościowe wobec spółki lub oddalono wniosek o ogłoszenie upadłości spółki, ponieważ majątek spółki nie wystarczał na zaspokojenie kosztów postępowania,
podmiotach, wobec których umorzono postępowanie egzekucyjne ze względu na jego bezskuteczność,
osobach fizycznych, wobec których toczy się egzekucja świadczeń alimentacyjnych.
Jawność rejestru jest szczególnie istotna z punktu widzenia wierzycieli, którzy będą mogli zweryfikować swoich kontrahentów oraz poznać szczegóły postępowań prowadzonych z ich udziałem. Przykładowo, dzięki KRZ, przed zawarciem umowy na realizację wielomilionowej inwestycji budowlanej inwestor będzie mógł zweryfikować, czy potencjalny generalny realizator inwestycji to podmiot wypłacalny, czy też ma on (lub miał) problemy finansowe (przejawiające się m.in. złożeniem wniosku restrukturyzacyjnego), stawiające pod znakiem zapytania jego zdolność do realizacji zleconej mu inwestycji. Podobnie KRZ może posłużyć każdemu konsumentowi przy podejmowaniu decyzji np. o nabyciu lokalu mieszkalnego od dewelopera.
1. Debata pn. Cyfrowy Krajowy Rejestr Zadłużonych - czyli rewolucja, która czeka nas 1 grudnia, Dziennik Gazeta Prawna z 23 września 2021 r., nr 185 (5593).
Informatyzacja postępowań
Dodatkowo, ustawa o KRZ przewiduje pełną informatyzację postępowań restrukturyzacyjnych i upadłościowych. Co to oznacza? Akta spraw będą prowadzone w systemie teleinformatycznym tj.
orzeczenia (sądu/sędziego-komisarza) będą utrwalane w systemie teleinformatycznym z wykorzystaniem wzorców w nim udostępnionych i opatrywane kwalifikowanym podpisem elektronicznym,
jednocześnie z utrwaleniem w systemie orzeczenia będzie w nim zamieszczana informacja o terminie i sposobie wniesienia środka zaskarżenia albo informacja, że środek zaskarżenia nie przysługuje,
pisma procesowe praz dokumenty będą wnoszone wyłącznie za pośrednictwem systemu teleinformatycznego i opatrywane kwalifikowanym podpisem elektronicznym albo podpisem zaufanym.
Co ważne, system teleinformatyczny swoim zasięgiem będzie obejmował wyłącznie nowe sprawy. Akta spraw wszczętych i niezakończonych, a także spraw zakończonych, przed dniem wejścia w życie KRZ nadal będą prowadzone w postaci papierowej. Jak wynika ze zmian wprowadzonych ustawą o zmianie KRZ, już choćby wniesienie wniosku o ogłoszenie upadłości, wniosku restrukturyzacyjnego, czy wniosku o zatwierdzenie układu przed wejściem w życie ustawy o zmianie KRZ spowoduje, że zastosowanie znajdą przepisy dotychczasowe.
asd
asd
KRZ a portal sądów powszechnych
Zakładając, że funkcjonalność KRZ będzie tak szeroka, jak wynika to z ustawy o KRZ, rejestr dotyczący postępowań restrukturyzacyjnych i upadłościowych pozostawi daleko w tyle rozwiązania przyjęte dotychczas w ramach postępowania cywilnego.
Art. 131 (1) § 1 k.p.c. wprawdzie umożliwia stronom wnoszenie pism za pośrednictwem systemu teleinformatycznego a sądowi na dokonywanie doręczeń za jego pośrednictwem, jednak w praktyce nie jest wykorzystywany. Z dwóch powodów: przede wszystkim z braku wprowadzenia wspierającego to rozwiązanie systemu teleinformatycznego, ale także przez towarzyszące pełnomocnikom obawy wobec niekontrolowanego terminu doręczenia w taki sposób kierowanego pisma.
Teoretycznie od 3 lipca 2021 r. art. 15 zzs (9) ust. 2 ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych („ustawa COVID”) wprowadzono zasadę doręczania pism sądowych za pośrednictwem portalu informacyjnego sądów powszechnych. Zmiana ta - zasadniczo słuszna, bo odciążająca sekretariaty sądów od dodatkowej papierologii - przyjęła się jednak jedynie częściowo.
Po pierwsze, niektórzy sędziowie korzystają z furtki jaką umożliwia art. 15 zzs (9) ust. 5 ustawy Covid i odstępują od doręczeń za pośrednictwem portalu informacyjnego.
Po drugie, część pełnomocników unika bieżącego przeglądania publikowanych w portalu informacyjnym dokumentów, ustalając ich treść za pośrednictwem biura obsługi interesanta sądu, sekretariatu wydziału lub też po prostu najpierw wykonują jego fotokopię w sądzie. W ten sposób opóźniają moment, w którym dochodzi do formalnego doręczenia pisma, uzyskując dodatkowy czas na np. przygotowanie środka zaskarżenia.
Inne zmiany w prawie, których należy spodziewać się od 1 grudnia 2021 r.
1 grudnia 2021 r. stanowi istotną datę dla prawa upadłościowego i restrukturyzacyjnego nie tylko ze względu na planowane wprowadzenie KRZ, ale także inne zmiany w prawie, jakie z tą datą wejdą w życie (por. ustawa o zmianie KRZ). Jedną z nich jest wprowadzenie do prawa restrukturyzacyjnego wszystkich udogodnień jakie wynikają z uproszczonego postępowania restrukturyzacyjnego do postępowania o zatwierdzenie układu (o których informowaliśmy w komunikacie opublikowanym na stronie PwC Legal 12 kwietnia br.). Pierwotnie omawiane zmiany miały obowiązywać od 1 lipca 2021 r., jednak utrudnienia związane ze stanem epidemicznym oraz konieczność przygotowania sądów na zmiany spowodowały, że wszystko dopiero przed nami.
Skontaktuj się z nami
Partner PwC Legal, Lider Zespołu Commercial & Regulatory Litigation, Adwokat, PwC Polska
Tel.: +48 519 507 746
Obserwuj nas
